Học sinh vi phạm phải "gánh nước", cách kỷ luật lạ mà nhân văn

Mạng xã hội tối 30/12 xuất hiện video ghi lại hình ảnh một nam sinh đang “gánh” trên vai hai chiếc cốc nước nhỏ. Nam sinh này chậm rãi di chuyển đến khu vực vệ sinh để lấy nước, sau đó tiếp tục gánh đi tưới những chậu cây, vườn cây trong khuôn viên trường học.

Nhạc nền của đoạn video là ca khúc quen thuộc trong bộ phim Tây Du Ký, khiến nhiều người xem liên tưởng đến hình ảnh nhân vật Đường Tăng trên hành trình thỉnh kinh gian nan.

Không ít người dùng mạng xã hội tò mò về hành động "gánh nước" có phần lạ lẫm này. Tuy nhiên, phía sau đoạn video ấy là câu chuyện giáo dục mang màu sắc nhân văn, được triển khai tại trường THPT Nguyễn Huệ - Nghĩa Đô (Hà Nội).

Người đưa ra ý tưởng cho hình thức kỷ luật đặc biệt này là Đại tá Trần Xuân Sinh, nguyên Bí thư Đảng ủy K3-12, Cục Kỹ thuật Phòng không - Không quân. Sau khi nghỉ hưu, thầy chuyển công tác về trường THPT Nguyễn Huệ - Nghĩa Đô và đảm nhận vai trò giám thị. Ý tưởng về hình thức "phạt" này đến từ những cuộc trò chuyện với học sinh, thầy thường kể về thời trẻ thường xuyên gánh nước, gánh đất.

Các học sinh tò mò và hào hứng lắng nghe câu chuyện vì ở thời điểm hiện tại, các em không có cơ hội được "gánh nước". Từ sự tò mò ấy, thầy nảy ra suy nghĩ cho học sinh được trải nghiệm việc "gánh nước", theo một phương pháp khác, phù hợp với môi trường học đường ngày nay.

Hình thức phạt “gánh nước” được áp dụng với những học sinh vi phạm các lỗi như đi học muộn, không tập trung trong giờ học hoặc chưa chấp hành nghiêm các quy định của nhà trường. Trước khi thực hiện, học sinh sẽ đọc cuốn thơ "Biết thế" của tác giả Cẩn Văn Trung và tìm những câu thơ tương ứng với lỗi vi phạm của mình.

Sau phần đọc và suy ngẫm, học sinh sử dụng chiếc gánh đặc biệt, treo hai lọ nước nhỏ ở hai bên, di chuyển đến khu vực vệ sinh để lấy nước, rồi gánh đi tưới các chậu cây và vườn cây trong trường. Trong quá trình thực hiện, nếu làm rơi nước ra sàn, các em phải lau sạch trước khi kết thúc công việc. Mọi thao tác đều đòi hỏi sự cẩn thận, kiên nhẫn và được các thầy cô quan sát và hỗ trợ.

Theo thầy Sinh, điều thầy muốn gửi gắm thông qua hình thức xử phạt này không phải là sự răn đe hay tạo áp lực cho học sinh, mà là một bài học lặng lẽ. Trong lúc gánh nước, tưới cây, học sinh có thời gian để suy nghĩ về lỗi sai của mình, rèn sự kiên trì, tỉ mỉ và học cách chịu trách nhiệm cho hành động đã gây ra.

"Các con vừa làm vừa tự soi lại bản thân, từ đó rèn tâm tính và ý thức", thầy Sinh nói.

Một nam sinh lớp 11A4, khi mắc lỗi "đi học muộn" và trải nghiệm "gánh nước" cho biết việc gánh nước bằng hai chiếc lọ nhỏ để đổ vào thùng rồi tưới cây diễn ra khá lâu, nhưng chính sự chậm rãi ấy giúp em học được tính kiên trì và bền bỉ.

"Con rút ra bài học cần biết cách sắp xếp thời gian để tuân thủ theo quy định về thời gian của trường và con cố gắng không vi phạm nữa để không phải đi gánh nước", em cười và chia sẻ.

Hình thức kỷ luật trên nằm trong định hướng giáo dục tích cực mà Trường THPT Nguyễn Huệ - Nghĩa Đô đang thực hiện.

Theo ThS. Đỗ Thị Nhài, Phó Hiệu trưởng nhà trường, việc học sinh mắc lỗi là điều khó tránh trong quá trình trưởng thành. Điều nhà trường quan tâm không nằm ở mức độ xử phạt, mà ở những bài học các em rút ra sau mỗi lần vi phạm. Vì vậy, thay cho những biện pháp kỷ luật dễ gây áp lực hay tổn thương tâm lý như đình chỉ học, nhà trường ưu tiên các cách làm mang tính nhân văn, tạo điều kiện để học sinh có thời gian lắng lại, tự nhận thức và tự điều chỉnh hành vi dưới sự đồng hành của thầy cô giáo.

Bên cạnh hình thức xử phạt "gánh nước", nhà trường triển khai các hình thức xử phạt tích cực và nhân văn khác như đạp xe điện để tạo năng lượng sạch, cắm hoa trong khu vực vệ sinh, chăm sóc các em nhỏ khuyết tật tại trung tâm bảo trợ xã hội.