Điểu kiện cơ bản để được hưởng chính sách hỗ trợ
UBND thành phố Hà Nội đã trình HĐND thành phố dự thảo Nghị quyết quy định thực hiện vùng phát thải thấp. Dự thảo Nghị quyết này thu hút sự quan tâm của dư luận khi đề xuất mức hỗ trợ tài chính trực tiếp cho người dân chuyển đổi từ xe máy xăng sang xe điện.
Thành phố dự kiến hỗ trợ cho cá nhân thường trú hoặc đã tạm trú liên tục từ hai năm trở lên, là chủ sở hữu xe môtô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch khi chuyển đổi sang xe môtô, xe gắn máy sử dụng năng lượng xanh (có giá trị từ 10 triệu đồng trở lên) với mức 20% giá trị phương tiện chuyển đổi nhưng không quá 5 triệu đồng, mức 20 triệu đồng với hộ nghèo và 15 triệu đồng với hộ cận nghèo. Mỗi cá nhân được hỗ trợ cho một xe trong thời gian từ ngày Nghị quyết này có hiệu lực đến trước ngày 1/1/2031.
Dưới đây là các điều kiện cần thiết để người dân nhận mức hỗ trợ cao nhất:

Chuyển đổi từ xe máy chạy xăng sang xe máy điện là một trong những giải pháp của thành phố nhằm giải quyết tình trạng ô nhiễm.
Một là điều kiện về cư trú và quyền sở hữu. Theo dự thảo, người được nhận hỗ trợ là công dân có hộ khẩu thường trú hoặc có xác nhận đã tạm trú liên tục từ hai năm trở lên tại địa bàn thành phố. Quy định này nhằm đảm bảo nguồn lực ngân sách của Thủ đô được sử dụng đúng mục đích, phục vụ trực tiếp cho những người sinh sống và làm việc ổn định, lâu dài tại Hà Nội.
Bên cạnh đó, người nộp hồ sơ xin hỗ trợ phải chứng minh được mình đang là chủ sở hữu hợp pháp của chiếc xe mô tô hoặc xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch, tức là các loại xe chạy xăng đang lưu hành.
Hai là điều kiện liên quan trực tiếp đến phương tiện mới mà người dân dự định chuyển đổi. Thành phố khuyến khích việc chuyển sang sử dụng năng lượng xanh, nhưng không phải bất kỳ loại xe điện nào cũng nằm trong diện được hỗ trợ.
Ba là, dự thảo quy định rõ phương tiện thay thế phải là xe mô tô hoặc xe gắn máy chạy điện có giá trị từ 10 triệu đồng trở lên.
Việc đặt ra mức sàn về giá trị xe nhằm hướng người tiêu dùng đến các sản phẩm có chất lượng đảm bảo, độ bền cao và đáp ứng đủ các tiêu chuẩn kỹ thuật an toàn khi tham gia giao thông, thay vì các loại xe đạp điện hoặc xe máy điện trôi nổi, giá rẻ và kém an toàn.
Mỗi cá nhân chỉ được hưởng chính sách hỗ trợ cho một phương tiện duy nhất trong suốt cả giai đoạn thực hiện đề án.
Ai được hỗ trợ tài chính lên đến 20 triệu đồng?
Về mức hỗ trợ tài chính cụ thể, dự thảo đã phân chia thành các nhóm đối tượng khác nhau để đảm bảo tính nhân văn và an sinh xã hội.
Thứ nhất, đối với đại đa số người dân, mức hỗ trợ được đề xuất là 20% giá trị phương tiện chuyển đổi nhưng con số không vượt quá 5 triệu đồng mỗi xe.
Thứ hai, đối với các hộ cận nghèo, mức hỗ trợ là 80% giá trị xe nhưng không quá 15 triệu đồng. Đây là nỗ lực của thành phố nhằm đảm bảo rằng những người có thu nhập thấp không bị bỏ lại phía sau trong công cuộc chuyển đổi xanh này.
Thứ ba, các cá nhân thuộc hộ nghèo sẽ được hỗ trợ 100% giá trị xe mới với mức trần lên tới 20 triệu đồng.
Mỗi cá nhân được hỗ trợ cho một xe trong thời gian từ ngày nghị quyết này có hiệu lực đến trước ngày 01/01/2031.
Không chỉ dừng lại ở khoản tiền hỗ trợ mua xe trực tiếp, người dân còn được thụ hưởng các chính sách bổ sung khác, như: Hỗ trợ 50% lệ phí cấp giấy chứng nhận đăng ký và biển số cho xe mới, riêng hộ nghèo và cận nghèo sẽ được miễn phí. Thành phố hỗ trợ 30% lãi suất vay ngân hàng cho các gói vay trả góp có kỳ hạn không quá 12 tháng.
Ngoài ra, những người đã thực hiện chuyển đổi phương tiện còn được hưởng các đặc quyền khi sử dụng giao thông công cộng, như miễn phí vé xe buýt hoặc tàu điện, đặc biệt ưu tiên cho người cao tuổi, học sinh, sinh viên và công nhân các khu công nghiệp.

Chính sách hỗ trợ này được thiết kế song hành với lộ trình hạn chế xe máy xăng của Hà Nội. Dự kiến từ tháng 7 năm 2026, thành phố sẽ thí điểm vùng phát thải thấp tại một số khu vực thuộc quận Hoàn Kiếm, Ba Đình, Hai Bà Trưng, Đống Đa và Tây Hồ.
Tại các vùng này, xe máy chạy xăng sẽ bị hạn chế hoặc cấm lưu thông theo khung giờ và khu vực. Lộ trình này sẽ tiếp tục mở rộng ra toàn bộ Vành đai 1 và một phần Vành đai 2 vào năm 2028, trước khi bao phủ khu vực từ Vành đai 3 trở vào từ năm 2030.
Do đó, việc chuyển đổi sang xe điện lúc này không chỉ giúp người dân tận dụng được nguồn hỗ trợ tài chính từ nhà nước mà còn là bước chuẩn bị cần thiết để thích nghi với quy hoạch giao thông mới trong tương lai gần.
Chương trình hỗ trợ này dự kiến sẽ có hiệu lực ngay sau khi Nghị quyết được thông qua và kéo dài đến trước ngày 01/01/2031. Khoảng thời gian 5 năm này được xem là giai đoạn vàng để người dân Thủ đô thay đổi thói quen di chuyển, góp phần cùng chính quyền thành phố giải quyết bài toán ô nhiễm môi trường, xây dựng một Hà Nội văn minh, hiện đại và trong lành hơn.
Việc nắm rõ các điều kiện về cư trú, sở hữu và loại phương tiện sẽ giúp người dân chủ động hơn trong việc tiếp cận quyền lợi chính đáng của mình.
Đức Minh