Gánh nặng giá sách giáo khoa: Phụ huynh "kêu trời"

Giá sách giáo khoa (SGK) mới cao gấp 2-3 lần sách chương trình hiện hành. Trên thực tế, khi đưa về các trường học bán ra cho phụ huynh với chính sách “bia kèm lạc”, khiến một bộ sách đội giá lên 600 - 700.000 đồng (đối với lớp 2, 3, 4).

Giám đốc Sở GD&ĐT Nghệ An Thái Văn Thành cho biết: “Sách bổ trợ, tham khảo là loại sách tuỳ thuộc vào điều kiện, nhu cầu của học sinh, phụ huynh nên không bắt buộc mua”.

Kết thúc năm học 2021-2022, nhiều trường đã thông báo tới cha mẹ học sinh đăng ký mua SGK cho năm học mới. Nhiều năm nay, việc mua sách ở trường “tiện đôi đường” cho phụ huynh, giáo viên, vì khỏi mất thời gian đi lùng sục các nhà sách để mua được quyển đúng danh mục trường đưa ra. Do đó, cha mẹ học sinh chỉ cần ký vào tờ phiếu đăng ký mua SGK, nộp tiền, đầu năm học mới con sẽ được gửi về trọn bộ SGK.

Năm học 2022-2023, NXB Giáo dục Việt Nam công bố giá bán các bộ SGK mới, trong đó bộ SGK lớp 3 từ 177.000 đồng - 183.000 đồng/ bộ (chưa bao gồm sách tiếng Anh); SGK lớp 7 từ 208.000 đồng - 209.000 đồng/bộ (chưa bao gồm sách tiếng Anh). Bộ SGK lớp 10 từ 246.000 đồng/bộ đến 301.000 đồng/bộ (tuỳ thuộc tổ hợp môn học và chuyên đề học tập mà học sinh lựa chọn). Bộ Cánh Diều các lớp 3, 7, 10 có mức giá dao động từ: 200.000 đồng (lớp 10) đến 255.000 đồng/bộ (lớp 7), trong đó chưa bao gồm sách ngoại ngữ.

Một bộ sách kèm nhiều tài liệu giáo dục đạo đức, kỹ năng sống cho học sinh tại Hà Nội. Ảnh: Quỳnh Anh

Chương trình Giáo dục phổ thông mới áp dụng đối với lớp 1, 2, 6 đã 2 năm qua, theo đó, giá các bộ sách mới cũng cao gấp 2-3 lần sách cũ. Cụ thể, SGK lớp 6 chương trình mới cũng có giá khoảng 234.000 - 259.000 đồng, chưa bao gồm sách Tiếng Anh; SGK mới lớp 2 cộng cả sách tiếng Anh có giá từ 310.000 - 317.000 đồng bộ. So sánh với giá sách chương trình hiện hành, SGK lớp 3 có giá 58.000 đồng; SGK lớp 7 có giá 120.000 đồng; SGK lớp 10 có giá 164.000 đồng/bộ.

Thông báo nhập nhèm, bán “bia kèm lạc”

Giá sách chương trình mới cao gấp 2-3 lần sách chương trình hiện hành đã là một nhẽ, khi triển khai về trường học, mỗi trường lại thông báo bộ sách có giá khác nhau. Ví dụ, Trường tiểu học Kim Liên (Đống Đa) thông báo trọn bộ SGK lớp 4 năm học mới có giá 314.500 đồng; Trường Đoàn Thị Điểm giá SGK lớp 3 là 237.000 đồng/bộ… Trong khi đó, một số trường có cách giới thiệu danh mục sách nhập nhèm khiến phụ huynh mua trọn bộ cùng bộ thiết bị học tập, sách bài tập, tài liệu giáo dục đạo đức kỹ năng sống đội giá lên gấp 2-3 lần.

Một trường tại Hà Nội thông báo danh mục SGK lớp 3 với 25 đầu sách và 3 bộ thiết bị đồ dùng, với giá 717.000 đồng

Chia sẻ với PV Tiền Phong, một phụ huynh có con học lớp 2, Trường tiểu học Đại Từ, quận Hoàng Mai (Hà Nội) tỏ ra hoang mang khi năm nay đã mua trọn bộ SGK mới với giá 612.000 đồng. "Con đưa về một tờ đăng ký mua SGK và phụ huynh nào mua thì chỉ cần ghi tên rồi nộp lại cho cô giáo. Ít ngày sau, con nhận sách về cho thấy, ngoài SGK còn có rất nhiều sách bài tập, tài liệu giáo dục kỹ năng sống. Mình không biết quyển nào là chính, quyển nào là phụ nên cứ đăng ký mua nhưng giá trọn bộ như thế là quá đắt", phụ huynh này nói.

Cũng ở trường Tiểu học Đại Từ, một phụ huynh có con học lớp 4 cho biết, dù con học chương trình hiện hành nhưng giá một bộ SGK mới và thiết bị học tập lên tới 647.000 đồng. Điều đáng nói là trong bộ SGK mới nhận về, có rất nhiều loại sách khác như: Giáo dục an toàn giao thông, tài liệu giáo dục nếp sống văn minh thanh lịch cho học sinh Hà Nội; Giáo dục Quyền và bổn phận trẻ em; Giáo dục phòng chống bạo lực học đường; Giáo dục đạo đức lối sống cho học sinh… "Mình cho rằng, học sinh chỉ cần mua 1 bộ SGK là đủ", chị phụ huynh này nói.

Chị Thanh Hoa có con năm nay lên lớp 3, Trường tiểu học Hữu Hoà, huyện Thanh Trì (Hà Nội) cho biết, kết thúc năm học, ngày 1/6 gia đình được nhà trường gửi tờ phiếu với nội dung: Danh mục sách lớp 3 phục vụ năm học 2022-2023 để phụ huynh đăng ký mua gồm 28 đầu mục với tổng số tiền lên tới 717.000 đồng.

Điều đáng nói, trong đó, bộ SGK chỉ có 14 quyển, số còn lại trong danh mục nhà trường gửi phụ huynh là sách bài tập, tài liệu giáo dục đạo đức, kỹ năng sống đi kèm. Đặc biệt, ở phần thiết bị học tập tối thiểu, ngoài bộ đồ dùng toán, bộ hình khối 1, 2, 3 có cả "Đồng hồ học sinh".

"Tôi cảm thấy rất sốc khi giá bán trọn bộ SGK, thiết bị tối thiểu có giá cao như vậy. Nếu nhà có 2-3 con đi học, riêng sách đã chiếm tiền triệu", chị Hoa nói.

Lý giải về việc trọn bộ SGK có giá cao, bà Nguyễn Thúy Vân, Hiệu trưởng Trường tiểu học Đại Từ, quận Hoàng Mai, Hà Nội nói, với danh mục trường thông báo, phụ huynh có quyền tích vào những quyển muốn mua. Nếu phụ huynh mua hết SGK, sách bài tập và bộ dụng cụ học tập có thể có giá hơn 600.000 đồng. Tuy nhiên, những tài liệu SGK, thiết bị nhà trường giới thiệu đều rất cần thiết cho việc học. "Ví dụ như, học sinh lớp 4, 5 có những giờ học thực hành lắp ghép, học sinh lớp 1 cần ghép chữ… rất cần đến bộ dụng cụ đó. Tuy nhiên, phụ huynh lựa chọn hay không tuỳ điều kiện gia đình", bà Vân nói.

Trên thực tế, đa số phụ huynh đều nói rằng, cầm danh mục sách trên tay bao gồm nhiều SGK, sách bài tập và tài liệu giáo dục kỹ năng sống, họ không biết sách nào bỏ, sách nào nên mua. Với tâm lý không muốn con "thua bạn kém bè", bạn có con mình không có nên cắn răng mua hết.

Bà Nguyễn Thuý Thanh, Hiệu trưởng Trường tiểu học Hữu Hoà, huyện Thanh Trì cũng nói rằng, nhà trường thông báo việc mua SGK cho năm học 2022-2023 tới phụ huynh và công khai danh mục sách, giá bán. Như vậy phụ huynh có quyền lựa chọn mua hoặc tự mua cho con ở ngoài.

Mới đây đại biểu Quốc hội Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện ĐH Y Hà Nội cho rằng, sách tham khảo mang lại nguồn lợi rất lớn cho các nhà xuất bản nên cần hạn chế tối đa loại sách này. Các nhà giáo dục kinh nghiệm cũng chỉ ra rằng sách tham khảo trên thế giới chỉ dùng cho thầy cô giáo, làm phong phú thêm bài giảng, còn học sinh như cấp tiểu học thì không cần. Vì thế, ông đề nghị cấm bán sách tham khảo trong nhà trường.