Dù đã giải cứu thành công nhưng vụ siêu tàu hàng mắc kẹt tại kênh đào Suez đã gây ra thiệt hại kinh khủng đến mức nào?

Theo thông báo của SCA (Cơ quan quản lý Kênh đào Suez) tại Ai Cập, con tàu Ever Given bị mắc cạn và chắn ngang kênh từ ngày 23/3 đã được giải thoát vào sáng ngày 29/3 (giờ Việt Nam).

Đây là một tin rất mừng cho cả thế giới, bởi lẽ kênh đào Suez là tuyến đường hàng hải huyết mạch cực kỳ quan trọng đối với giao thương quốc tế. Nhưng trong suốt gần 1 tuần mắc kẹt, thiệt hại gây ra lớn đến mức nào, bạn có tò mò không? Hãy cùng điểm qua một vài con số nổi bật, để thấy rằng nền kinh tế thế giới thực chất nhạy cảm đến mức nào.

Những con số khổng lồ

Tàu Ever Given là một siêu tàu hàng dài hơn 400m, nặng hơn 220.000 tấn, có thể chở tối đa 20.000 container. Ở thời điểm mắc kẹt, con tàu đang chở tổng cộng 18.300 container. Con tàu được vận hành bởi công ty tàu biển Evergreen Marine có trụ sở tại Đài Loan (Trung Quốc), và nằm trong số những con tàu lớn nhất thế giới.

Con tàu mắc kẹt từ ngày 23/3 trong lúc từ biển Đỏ tiến vào kênh đào Suez, sau khi va vào bờ khiến nó bị mắc cạn và xoay ngang, chắn toàn bộ con kênh. Ban đầu, nguyên nhân được cho là vì sức gió quá mạnh, nhưng SCA tin rằng đây không phải là lý do duy nhất. Sẽ cần thêm điều tra để biết nguyên nhân chủ yếu là vì kỹ thuật hay do tác động của con người.

Và cũng bởi vụ mắc kẹt mà riêng trong ngày Chủ nhật (28/3), có khoảng 369 con tàu chờ ở 2 đầu kênh, đợi thời điểm cho phép vượt qua tuyến đường dài 193km, dù không biết là đến bao giờ.

Chạy đua với thời gian

Cuối tuần qua, 14 con tàu kéo đã được huy động để kéo Ever Given ra khỏi chỗ mắc cạn. Nhờ vậy, nó đã xoay "nhẹ" được khoảng 30 độ. Đến ngày 29/3, sau khi truyền thông đưa tin con tàu đã bắt đầu tái nổi, SCA đưa ra thông báo Ever Given hoàn toàn được giải cứu.

Cũng theo SCA, họ sẽ cho con tàu tiếp tục hoạt động khi triều lên cao - điều kiện cần để đặt con tàu quay lại giữa tuyến đường và thông được con kênh. Richard Mead, giám đốc điều hành của công ty vận chuyển Lloyd's List chia sẻ đã có một số tàu nhỏ bắt đầu di chuyển, nhưng những con tàu khác sẽ còn phải chờ lâu.

"Chúng ta đang chứng kiến khoảng 450 con tàu đang chờ để vượt qua con kênh. Sẽ mất khá nhiều thời gian để giải quyết vụ ùn tắc này."

Thiệt hại đáng sợ

12% giao thương thế giới, khoảng 1 triệu thùng dầu và 8% khí thiên nhiên hóa lỏng - đó là những con số mà kênh đào Canal chịu trách nhiệm mỗi ngày.

Theo Chủ tịch của SCA - ông Osama Rabie, doanh thu của kênh đào mỗi ngày bị thiệt hại khoảng 14 triệu đến 15 triệu USD. Trước đại dịch Covid-19, các hoạt động hàng hải thông qua kênh đào Suez đóng góp tới 2% GDP cho Ai Cập.

Trong khi đó, dữ liệu từ Lloyd's List cho thấy thiệt hại của vụ kẹt tàu ước tính rơi vào khoảng 9,6 tỉ USD mỗi ngày - tương đương 400 triệu đô mỗi giờ, và 6,7 triệu đô mỗi phút.

Nhìn vào bức tranh lớn hơn, nền giao thương toàn cầu phải chịu thiệt hại dao động trong khoảng 6 tỉ đến 10 tỉ đô mỗi tuần - theo số liệu của công ty bảo hiểm Allianz. Đồng thời, độ tăng trưởng giao thương cũng giảm 0,2% đến 0,4%. Chi phí thuê tàu từ châu Á tới Trung Đông tăng thêm tới 47%, lên 2,2 triệu đô.

Một số hãng tàu biển đã chọn đi đường vòng để tránh kênh đào Suez - như qua Mũi Hảo Vọng. Điều này đồng nghĩa với việc thời gian di chuyển, chi phí và nhiên liệu cũng sẽ tăng thêm, qua đó ảnh hưởng đến vô số ngành nghề - từ bán lẻ, siêu thị cho đến các nhà sản xuất trên thế giới.

Mức thiệt hại chính xác thực sự rất khó để tính toán cho đến khi con kênh được thông hoàn toàn và giao thương tiếp tục vận hành. Nhiều công ty tại Anh cho biết họ vẫn đang chờ đợi để biết khi nào hàng được chuyển đến. Một số thậm chí còn có hàng ngay trên con tàu Ever Given.

Dù con tàu đã được giải thoát, nhưng một số tỏ ra lo ngại khi con kênh vẫn đang bị ùn tắc. Nhiều công ty thậm chí nghĩ đến việc sử dụng đường hàng không để vận chuyển, đồng nghĩa với việc chi phí sẽ đội lên gấp 3 lần.

Có lẽ, rất hiếm khi thế giới mới được chứng kiến sự ảnh hưởng kinh khủng đến như vậy chỉ từ một con tàu mắc kẹt.