Khi nghe tới cụm từ “khác biệt thế hệ”, hẳn nhiều người trong số chúng ta sẽ nghĩ ngay tới bản thân và ông bà, cha mẹ và mặc định rằng “khác biệt thế hệ” thường chỉ tồn tại giữa những người sinh cách nhau cả mấy chục năm. Hoặc thậm chí, là cả thế kỷ, tựa như thế hệ 7x với thế hệ 9x, 2k.
Nhưng mới đây, trong một cộng đồng chia sẻ kinh nghiệm quản lý tài chính, tâm sự của một cô gái sinh năm 2001 về mối quan hệ với người chị hơn mình 16 tuổi, khiến ai nghe xong cũng phải bật cười.
Trong bài đăng của mình, cô gái 24 tuổi bộc bạch: “Chị gái mình 1985, mình sinh năm 2001. Hai thế hệ khác nhau hoàn toàn về suy nghĩ, mỗi lần nói chuyện với chị, mình chỉ thấy áp lực khủng khiếp. Vợ chồng chị có nhà, có xe rồi, nên có vẻ mọi chuyện chị nói đều được mọi người công nhận, lúc nào cũng dạy mình phải tiêu thế này thế kia. Mình vay tiền thì chị sẽ thuyết giảng chán chê rồi lại bảo không cho vay. Thật sự thế hệ Gen Z như mình không thể chịu khổ được, chẳng biết vén sao cho cuộc sống này đây”.
Ảnh chụp màn hình đoạn chat của cô với chị gái hơn 16 tuổi
Trong phần bình luận của bài đăng, nhiều người phải “bật cười” khi nghe cô nàng Gen Z này giãi bày nỗi lòng. Phần lớn đều đứng về phía người chị trong câu chuyện, và khẳng định: Không phải chị có nhà có xe nên chị nói gì cũng đúng, mà chính xác là vì chị biết chi tiêu tiết kiệm, nên mới có tiền để mua nhà tậu xe. Nếu không phải “sinh ra từ vạch đích”, thì hành trình gây dựng tài sản của ai cũng thế, chứ không riêng gì chị gái của cô.
“Chị muốn tốt cho bạn, chị bảo ban đúng rồi, bạn nên tiếp thu chứ không nên lên đây than thở làm gì. Lương 12 triệu mà đi gội đầu 150k/lần thì quá dũng cảm. Gội đầu bình thường hết 40k với mức lương đó đã là hơi quá, tốt nhất thì nên tự gội ở nhà đi ấy chứ” - Một người bày tỏ quan điểm.
“Mình sinh năm 2000 đây, cũng Gen Z như bạn nhưng mình chịu khổ được nha. Mình thấy chị gái bạn nói chẳng có gì sai, 500k vợ chồng mình ăn được cả tuần có khi còn dư, một lần bạn đi gội đầu cũng bằng tiền ăn của vợ chồng mình trong 1,5 ngày rồi. Mình chưa có nhà có xe như chị bạn, nhưng cũng cố cắt giảm chi tiêu tối đa thì tương lai mới mong khấm khá được. Chứ tiêu thoải mái như bạn thì mình không nghĩ tới. Chị không cho bạn vay tiền là vì muốn tốt cho bạn đấy” - Một Gen Z cho hay.
“Đi gội đầu hết 150k, xong đi vay tiền. 150k đủ cho 2 lần đi chợ rồi, có khi còn hơn. Chi tiêu thế xong lại cứ than nghèo kể khổ. Đúng là không hiểu được nỗi khổ của Gen Z bây giờ” - Một người phải thốt lên.
“Bạn này suy nghĩ cứ sai thế nào ấy. Không phải chị bạn có nhà có xe nên nói gì cũng đúng, mà là người ta cố vun vén, chi tiêu tiết kiệm nên mới có tài sản được. Nếu không sinh ra từ vạch đích thì chẳng còn cách nào khác ngoài tiết kiệm để có tiền mua nhà mua xe. Ai cũng vậy thôi chứ chẳng riêng gì chị gái bạn. Nên nghe chị chứ đừng có giữ cái tôi cao quá xong lại thấy cuộc đời bất công, chị gái phũ phàng” - Một người thẳng thắn.
1. Coi thường những khoản chi nhỏ: "Tích tiểu thành đại" - bài học bị lãng quên
Một trong những sai lầm phổ biến nhất của không ít người là coi thường những khoản chi tiêu nhỏ nhặt. Họ thường nghĩ rằng vài chục nghìn cho một cốc trà sữa, một bữa ăn vặt hay một món đồ online không đáng là bao. Tuy nhiên, khi cộng dồn những khoản chi này lại, chúng sẽ tạo thành một con số khổng lồ, thậm chí vượt quá mức thu nhập của nhiều bạn trẻ.
Ảnh minh họa
Ví dụ, một bạn trẻ có thói quen uống trà sữa mỗi ngày, mỗi cốc khoảng 40.000 đồng. Tính ra, mỗi tháng bạn đã chi 1,2 triệu đồng cho trà sữa, tương đương 14,4 triệu đồng/năm. Rõ ràng, đây là con số không hề nhỏ.
Lối tư duy "tiêu vặt" này cho thấy sự thiếu nhận thức về giá trị của đồng tiền và tầm quan trọng của việc quản lý tài chính. Ông bà ta có câu "tích tiểu thành đại", nhưng dường như không ít người lại quên mất bài học quý giá này.
2. Sống quá hưởng thụ: "Tiêu tiền cho những trải nghiệm" - cái bẫy ngọt ngào
Người trẻ thường có xu hướng đề cao trải nghiệm và tận hưởng cuộc sống. Họ sẵn sàng chi tiền cho những chuyến du lịch, những buổi hòa nhạc, những món đồ công nghệ mới nhất... với suy nghĩ "tuổi trẻ chỉ có một lần". Tuy nhiên, việc sống quá hưởng thụ mà không có kế hoạch tài chính rõ ràng sẽ khiến chúng ta rơi vào cảnh "rỗng túi".
Việc "tiêu tiền cho những trải nghiệm" không có gì sai, nhưng cần phải có sự cân bằng giữa hưởng thụ và tiết kiệm. Chúng ta cũng cần học cách phân biệt giữa nhu cầu thực sự và những ham muốn nhất thời, đồng thời xây dựng một kế hoạch tài chính phù hợp với khả năng của bản thân.
3. Không quản lý chi tiêu: "Vay nợ để tiêu xài" - con đường dẫn đến khủng hoảng
Một sai lầm nghiêm trọng khác khiến không ít người rơi vào cảnh "rỗng túi" là không quản lý chi tiêu một cách khoa học. Họ thường tiêu xài một cách ngẫu hứng, không có kế hoạch cụ thể và không theo dõi các khoản thu chi. Đến khi "cháy túi" rồi thì lại tìm đến các hình thức vay nợ, từ thẻ tín dụng, vay tiền online đến vay mượn bạn bè, người thân.
Việc vay nợ để tiêu xài không chỉ tạo ra áp lực tài chính mà còn ảnh hưởng đến tâm lý và các mối quan hệ xã hội. Để tránh rơi vào tình trạng nợ nần chồng chất chỉ vì thói quen chi tiêu bừa phứa, hãy học cách lập kế hoạch chi tiêu, theo dõi các khoản thu - chi và xây dựng một quỹ dự phòng. Bạn thể sử dụng các ứng dụng quản lý tài chính cá nhân hoặc các phương pháp ghi chép truyền thống để kiểm soát chi tiêu một cách hiệu quả.