Nhắc tới việc không thể tiết kiệm tiền, có một lý do phổ biến nhất mà mọi người thường đưa ra: Thu nhập không cao, chỉ đủ sống. Đương nhiên, nếu thu nhập thấp mà lại sống ở thành phố lớn, phải đi thuê nhà, việc chưa thể tiết kiệm cũng là điều dễ hiểu, không có gì đáng bàn.
Tuy nhiên, có những người dù thu nhập ổn, chưa vướng bận chuyện con cái, cũng không tốn tiền thuê nhà, vậy mà vẫn không thấy dư được đồng nào.
Không khó để bắt gặp những bài đăng về việc “không hiểu tiền đi đâu mất”, trong các hội nhóm chia sẻ kinh nghiệm, kiến thức quản lý tài chính. Từ người đã lập gia đình tới các bạn trẻ còn độc thân, điểm chung của họ chính là thu nhập khá ổn, nhưng kết cục vẫn là không tiết kiệm được.
Hay như bà mẹ này, mỗi tháng thu nhập 35 triệu, chỉ tiêu hết 26 triệu. Lẽ ra phải tiết kiệm được 9 triệu, nhưng cô cũng không hiểu 9 triệu đã “chạy” đâu mất, chỉ biết cuối tháng không dư đồng nào
Rõ ràng, thu nhập 15-20 triệu/tháng với người độc thân, hay 35 triệu/tháng với người đã có gia đình, đều không phải những mức thu nhập quá thấp. Nhưng họ vẫn không tiết kiệm được tiền, vẫn không hiểu tiền đi đâu mất. Sai lầm hiển nhiên, tưởng chừng rất đơn giản nhưng lại cực kỳ “chí mạng” chính là không chịu ghi chép chi tiêu.
Không ít người thường xem nhẹ việc ghi chép lại chi tiêu, có thể do lười, có thể do đãng trí - lúc nhớ lúc quên, nên thành ra việc ghi chép không hiệu quả. Nhưng có một sự thật mà chúng ta không thể phủ nhận: Ghi chép chi tiêu chỉ là việc vô thưởng vô phạt nếu thu nhập cao gấp 10 lần (hoặc hơn) so mức chi tiêu trung bình hàng tháng.
Hay nói cách khác là chỉ khi nào bạn kiếm được tiền tỷ mỗi tháng, và mức chi tiêu chỉ dừng lại ở vài chục triệu/tháng, việc ghi chép chi tiêu nói riêng và quản lý chi tiêu nói chung mới là việc vô thưởng vô phạt, vì kể cả có bội chi 4-5 lần so với mức chi tiêu tối thiểu, thì cũng… chẳng sao do thu nhập thừa sức “cân” được khỏi bị chênh lên.
Ngược lại, với những người thu nhập chưa cao, chưa quá dư dả mà không chịu ghi chép, quản lý chi tiêu, kết cục ra sao, có lẽ cũng không cần nhắc lại nữa.
Ghi chép bằng bút giấy hay dùng các ứng dụng quản lý thu chi, với những người… lười mà nói, cách nào cũng đều không hiệu quả vì nay nhớ, mai quên, thì cũng chẳng đâu vào đâu. Nếu bản thân bạn cũng thường xuyên rơi vào tình cảnh ấy, hãy thử quản lý chi tiêu theo 3 cách dưới đây, đảm bảo hiệu quả mà không cần tốn công ghi từng cọng hành, hũ muối.
1 - Lập ngân sách chi tiêu theo ngày
Sau khi nhận lương, bạn hãy trừ đi hết các khoản chi cố định hàng tháng (như tiền tiết kiệm, tiền ăn, tiền thuê nhà, phí dịch vụ, xăng xe,...). Với con số còn lại, hãy chia nó cho 30 là sẽ ra được hạn mức chi tiêu của 1 ngày. Và bạn chỉ cần nhớ hạn mức chi tiêu theo ngày thôi, hôm nay tiêu lố, ngày mai phải tiết chế lại để không bội chi. Cứ vậy mà làm, chừng 1-2 tuần là quen ngay.
2 - Lập ngân sách chi tiêu theo tuần
Tương tự như cách lập ngân sách chi tiêu theo ngày, nhưng thay vì chia con số còn lại sau khi trừ đi hết các khoản cố định, bạn hãy chia cho 4, để tìm ra được hạn mức chi tiêu trong vòng 1 tuần.
Cách này có lẽ sẽ phù hợp với những “mầm non” đang tập hình thành thói quen tiết kiệm hơn, vì nới lỏng thời gian đặt hạn mức chi tiêu theo tuần thay vì theo ngày, việc cân đối chi tiêu sẽ dễ thở hơn phần nào. Khi đã dần quen với việc quản lý chi tiêu, cách 1 vẫn tối ưu hơn trong việc hạn chế tình trạng đầu tháng sống như bà hoàng, cuối tháng ngồi húp mì tôm.
3 - Chia tiền vào nhiều tài khoản, mỗi tài khoản dùng cho đúng 1 nhu cầu
Nếu đã áp dụng cả cách 1 và cách 2 mà vẫn thấy không hiệu quả, tình trạng âm tiền hàng tháng vẫn cứ tái diễn, phương án cuối cùng chính là đặt hạn mức chi tiêu cho từng nhu cầu, có bao nhiêu nhu cầu thì dùng bấy nhiêu tài khoản ngân hàng/ví điện tử. Mỗi tài khoản, mỗi ví điện tử chỉ “đựng” tiền của 1 nhu cầu, chi tiêu cho nhu cầu nào thì dùng nguồn tiền tương ứng để thanh toán.
Việc này nhằm đảm bảo bạn không bị nhập nhằng giữa các khoản chi, các nhu cầu. Chứ hạn mức rõ ràng, mà tiền cứ gom chung một chỗ, quả thực cũng rất khó quản lý.
Ví dụ: Bạn thường xuyên đặt đồ ăn trên app và thanh toán bằng thẻ/ví điện tử, vậy thì hãy chuyển số tiền ăn tương ứng trong tháng vào thẻ/ví điện tử đã liên kết với app đặt đồ ăn. Tương tự với nhu cầu mua sắm online. Với các khoản chi nhỏ lẻ khác như tiền đổ xăng, tiền gửi xe, tiền nạp điện thoại, bạn có thể rút ra thành tiền mặt.