Đi làm hơn chục năm mới hiểu: Không phải cứ kiếm thêm việc mới có thêm tiền

Hồi mới đi làm, tôi nghĩ chỉ có hai kiểu người thu nhập cao: Một là cực giỏi nên lương cao, hai là chăm chỉ cày thêm nên tiền nhiều. Tôi tự xếp mình vào nhóm thứ hai. Không giỏi thì cần cù bù thông minh. Thế là tôi nhận đủ mọi thể loại việc, từ lao động trí óc đến cả lao động tay chân, thi thoảng còn nhận đi giao hàng. Mỗi tháng nhìn tài khoản nhảy thêm vài triệu, tôi tưởng mình đang làm đúng.

Nhưng càng về sau tôi càng kiệt sức, hiệu suất công việc chính giảm rõ rệt, sức khỏe tuột dốc, tinh thần lúc nào cũng căng như dây đàn.

Có lần tôi ngồi trong quán cà phê lúc 10 giờ tối, vừa bấm gửi file cho khách vừa uống ly cà phê thứ ba trong ngày. Câu trả lời là đúng! Hóa ra làm nhiều, làm hết công suất không phải là cách duy nhất để kiếm thêm tiền như tôi vẫn mặc định.

1. Tăng giá trị bản thân trong công việc hiện tại

Thay đổi đầu tiên của tôi là ngừng nhồi thêm việc và tập trung học những thứ giúp tăng khả năng được nâng lương ở công ty. Tôi dành thời gian để học kỹ năng mới: Kỹ năng dùng Excel, học quản lý dự án, cải thiện kỹ năng giao tiếp và thuyết trình. Khi chất lượng công việc được tối ưu và cải thiện, tôi bắt đầu nhận những nhiệm vụ lớn hơn mà trước đây không ai giao cho tôi. Những buổi họp mà trước kia tôi chỉ ngồi nghe, giờ tôi tự tin đưa ra quan điểm và giải pháp.

Kết quả đến rất tự nhiên. Chỉ sau 4 tháng, tôi được tăng lương vì “hiệu quả vượt kỳ vọng”. Điều khiến tôi bất ngờ là thu nhập tăng này lớn hơn tổng số tiền tôi làm thêm suốt cả năm trước. Nhờ đó mà tôi mới dám chắc: Để tăng thu nhập, đôi khi không cần làm nhiều hơn, chỉ cần trở nên có giỏi hơn là đủ.

2. Tối ưu hóa thời gian làm việc

Trước đây tôi luôn nghĩ rằng làm nhanh hay chậm cũng không khác gì nhau, miễn xong việc. Nhưng rồi tôi học được một bài học lớn: Năng suất cao tạo ra cơ hội thăng tiến, và thăng tiến tạo ra mức thu nhập mà mọi công việc làm thêm đều thua xa. Tôi bắt đầu rà soát lại cách mình làm việc: Tốn quá nhiều thời gian vào những việc lặp đi lặp lại, quá nhiều cuộc họp không cần thiết, quá nhiều đầu việc vô tổ chức khiến tôi phải làm thêm vào buổi tối.

Khi tối ưu lại quy trình, tôi rút ngắn thời gian làm việc mà vẫn đạt hiệu quả tốt hơn. Lúc đó tôi mới hiểu: Làm thêm chỉ là kiếm tiền trong ngắn hạn, tối ưu năng suất mới là cách lâu dài bền vững.

3. Làm tiền đẻ ra tiền

Có một thời điểm tôi nhận ra: Thu nhập từ công việc dù có tăng thì vẫn có giới hạn, còn thu nhập từ tài sản thì không. Tôi bắt đầu học cách để tiền tự đẻ ra tiền, dù chỉ bằng những bước đơn giản nhất. Tôi chia nhỏ tiền thành các khoản gửi tiết kiệm kỳ hạn, mua chứng chỉ quỹ cho an toàn, và trích một phần nhỏ cho đầu tư dài hạn. Không chạy theo lợi nhuận lớn, tôi chỉ cần tiền đều đặn sinh lời mỗi tháng.

Bất ngờ thay, chỉ sau một năm, phần lợi nhuận thụ động ấy đủ để tôi trang trải một phần sinh hoạt phí. Số tiền không lớn, nhưng nó giúp tôi nhận ra một sự thật: Nếu trước đây tôi không đổ hết thời gian vào làm thêm, mà đầu tư vào kiến thức tài chính sớm hơn, có lẽ bây giờ tôi đã bớt mệt và sức khỏe tài chính cũng khá hơn nhiều.

Nhìn lại hơn chục năm lăn lộn kiếm tiền của mình, tôi mới nghĩ rằng tăng thu nhập không nhất thiết phải đổi bằng mồ hôi, thời gian hay sức khỏe. Đôi khi chỉ cần dừng lại, nhìn lại và chọn cách khôn ngoan hơn. Không phải làm thêm càng nhiều càng tốt, mà phải làm đúng cách, vì không phải lúc nào chúng ta cũng có đủ thời gian lẫn sức khỏe để ôm 1 đống việc.