Dậy sóng lời tố chiến thắng lịch sử của Trung Quốc "nhuốm màu doping", song Mỹ mới khiến tất cả ngã ngửa

Mới đây, cơ quan phòng chống doping thế giới (WADA) đã đưa ra thông báo chính thức về việc cơ quan phòng chống doping Hoa Kỳ (USADA) đã cho phép các vận động viên sử dụng doping của mình được thi đấu trong nhiều năm và ít nhất có một trường hợp chưa bao giờ được công bố hoặc xử phạt vì sử dụng doping, và nhấn mạnh rằng đây là hành vi vi phạm trực tiếp quy định chống doping thế giới cũng như các quy định riêng của cơ quan phòng chống doping Hoa Kỳ.

Tuyên bố của WADA nêu rõ rằng việc USADA cho phép các vận động viên sử dụng doping thi đấu là hành vi vi phạm trắng trợn các quy tắc của WADA được thiết kế để bảo vệ tính công bằng toàn vẹn của các cuộc thi thể thao trên toàn thế giới. Cũng theo đó, WADA tuyên bố không chấp nhận việc USADA cho phép các vận động viên dính doping của mình được thi đấu trong nhiều năm.

Carl Lewis - vận động viên điền kinh từng giành 9 HCV Olympic về cho nước Mỹ, đã từng thừa nhận rằng anh nhận được "khoan hồng" mặc dù đến 3 lần dương tính với doping trước thế vận hội Seoul 1988. Justin Gatlin - nhà vô địch nội dung chạy 100m ở thế vận hội Athens đã từng có hai lần xét nghiệm dương tính với chất cấm và đáng lẽ phải bị cấm thi đấu suốt đời, nhưng USADA đã "cố gắng hết sức để chạy tội" cho ngôi sao điền kinh người Mỹ này, và kết quả là lệnh cấm được rút xuống chỉ còn 4 năm.

Ngoài các vụ việc công khai, WADA cũng cho biết hiện có ít nhất 3 trường hợp các vận động viên Mỹ vi phạm nghiêm trọng luật chống doping nhưng vẫn được phép tiếp tục thi đấu trong nhiều năm vì được USADA sử dụng làm người cung cấp thông tin. USADA đã không thông báo cho WADA về những hành vi này và không có điều khoản nào trong quy định của WADA cũng như quy định riêng của Hoa Kỳ cho phép thực hiện những hành vi như vậy.

Knighton - thành viên của đội tuyển điền kinh Hoa Kỳ, đã bị phát hiện dương tính với steroid trong một cuộc kiểm tra doping ngày 26/3 năm nay. Tuy nhiên ngay sau đó USADA bất ngờ đưa ra quyết định trước vòng loại Olympic Paris, tuyên bố rằng kết quả dương tính của Knighton là do vô tình ăn phải thịt bị nhiễm bẩn, quyết định "tha bổng" và kết quả là vận động viên này đại diện cho Mỹ thi đấu tại Olympic Paris.

Ngoài ra, hồi tháng Tư năm nay, vận động viên điền kinh người Mỹ Aldridge Bailey cũng đã có xét nghiệm dương tính với chất cấm, song tương tự trường hợp Knighton, USADA đã "hợp thức hóa" với lý do nẹp bó đùi mà vận động viên này sử dụng bị "nhiễm bẩn".

Tuyên bố của WADA cũng đề cập đến trường hợp một vận động viên Hoa Kỳ tham gia vòng loại Olympic cùng các giải đấu quốc tế khác thừa nhận mình đã sử dụng steroid và EPO, nhưng vẫn được phép tiếp tục thi đấu cho đến khi giải nghệ. Những trường hợp này không bao giờ được công khai, các vận động viên liên quan chưa bao giờ hủy bỏ thành tích, tiền thưởng cũng không bị thu hồi, và họ chưa bao giờ phải chịu án cấm thi đấu. Các vận động viên này được thi đấu "như chưa từng có chuyện gì", như thể họ chưa bao giờ sử dụng doping.

Sau đó để giải trình với WADA, USADA đã thừa nhận những hành vi này, song tuyên bố rằng bất kỳ động thái công khai hoặc hủy bỏ kết quả sẽ gây nguy hiểm cho bản thân các vận động viên này và yêu cầu WADA đồng ý không công khai vụ việc. Bất lực với tình huống này, WADA rốt cuộc không còn lựa chọn nào khác ngoài việc đồng ý. Bởi thế những trường hợp doping của các vận động viên Mỹ này chưa bao giờ được công khai.

Vận động viên điền kinh người Mỹ Gil Robert đã giành huy chường vàng nội dung chạy tiếp sức 4 x 400m tại thế vận hội Rio vào năm 2017 đã được USADA "ân xá" với lý do kết quả xét nghiệm dương tính của anh là do... hôn bạn gái. Tuy nhiên Robert sau đó lại bị phát hiện sử dụng chất cấm vào năm 2022 và bị cấm thi đấu 16 tháng. Chỉ 8 tháng sau khi trở lại vào năm 2023, vận động viên này lại "nhúng chàm" và lĩnh án cấm thi đấu 8 năm.

Tuyên bố của WADA cũng đặt ra câu hỏi: "Các vận động viên khác sẽ cảm thấy thế nào nếu biết rằng họ phải cạnh tranh cùng những người được USADA cho phép gian lận bằng doping". Trớ trêu thay, ở môn bơi lội tại Olympic Paris, chính phía Mỹ là những người phản ứng mạnh mẽ nhất, lên án vận động viên Trung Quốc dùng doping khi đánh bại "đại kình địch" này ở đường đua xanh, cụ thể là giành tấm HCV lịch sử ở nội dung 4 x 100m hỗn hợp nam. Đây là nội dung được Mỹ thống trị tính từ năm 1980. Bên cạnh đó là tấm HCV nội dung 100m tự do nam của Pan Zhanle, đồng thời phá kỷ lục thế giới.