Đạo diễn Phan Gia Nhật Linh: Tôi chọn diễn viên "Em và Trịnh" theo trực giác

Phim “Em và Trịnh” vẫn đang vấp phải nhiều tranh cãi, đặc biệt là những khán giả yêu thích nhạc Trịnh và người nhạc sĩ tài hoa Trịnh Công Sơn. Ở “Em và Trịnh”, hai hình tượng Trịnh Công Sơn được tái hiện, thời trẻ do Avin Lu đảm trách, tuổi trung niên do nghệ sĩ Trần Lực đóng. Đạo diễn “Em và Trịnh” - Phan Gia Nhật Linh là cái tên không mấy xa lạ với công chúng. Anh được mệnh danh là “đạo diễn triệu đô” bởi những bộ phim cứ ra rạp là hút khán giả, có thể kể đến “Em là bà nội của anh”, “Cô gái đến từ hôm qua”…

Đạo diễn Phan Gia Nhật Linh trong buổi ra mắt "Em và Trịnh"

Lựa chọn làm bộ phim về một nhân vật có thật và là tượng đài trong lòng công chúng yêu nhạc như Trịnh Công Sơn là một quyết định đầy dũng cảm của Phan Gia Nhật Linh. Đạo diễn kể lại quá trình tiếp cận gia đình Trịnh Công Sơn: “Khi tôi nói với đơn vị sản xuất là muốn làm phim về Trịnh Công Sơn, tôi được nghe là gia đình nhạc sĩ rất "khó". Tôi bèn bảo cứ để em thử đến gõ cửa, nếu không được thì mình đi về. Sau đó, tôi nhờ anh Nguyễn Quang Dũng giới thiệu, vì anh Dũng cũng như một người con của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn vậy. Hôm tôi đến gặp gia đình chị Trịnh Vĩnh Trinh và chồng là anh Nguyễn Trung Trực, trời mưa tầm tã, còn anh Dũng thì trốn luôn. Gia đình chị có kể rằng, nhiều người gửi kịch bản đến và gia đình đều từ chối hết, song chị hỏi tôi: “Nhật Linh muốn làm câu chuyện gì?”. Lúc đó, tôi đưa ra kịch bản sơ khai, nói là muốn làm về nhạc sĩ Trịnh Công Sơn và đám cưới không thành với cô Michiko, đây là câu chuyện rất đặc biệt và ít người nói đến. Tôi thấy nhạc sĩ Trịnh Công Sơn có một điều rất hay, đó là ông không thực sự yêu một cô gái cụ thể nào, ông chỉ yêu ý niệm và cái đẹp của tình yêu. Sau đó, gia đình chia sẻ rằng, nếu tôi và đơn vị sản xuất muốn làm phim này thì gia đình ủng hộ. Mọi thứ sau đó khá suôn sẻ, anh Trực còn gọi điện hỏi tôi viết kịch bản đến đâu rồi. Gia đình không can thiệp vào sự sáng tạo mà chỉ góp ý cách ăn nói, cư xử của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn…”.

Phan Gia Nhật Linh tiếp cận nhạc sĩ Trịnh Công Sơn với góc nhìn của riêng mình

Sau khi được gia đình nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đồng ý và giúp đỡ, bài toán tiếp theo đặt ra cho Phan Gia Nhật Linh là lựa chọn diễn viên. “Thực ra từ trước tới giờ, tiêu chí chọn diễn viên của tôi đều phụ thuộc vào trực giác. Trực giác là điều không giải thích được. Tức là khi diễn viên bước vào phòng casting thì tôi đã có 50% cảm nhận họ có hợp vai không. Chưa bàn đến tài năng vì lúc đó họ chưa thể hiện gì cả. Chỉ là linh tính mách bảo rằng đó là người mình cần. 50% còn lại phụ thuộc vào họ diễn như thế nào, tương tác với bạn diễn ra sao cũng như những kỹ năng cần có cho vai diễn.

Trong “Em và Trịnh”, vai diễn nhạc sĩ Trịnh Công Sơn phải đàn hát rất nhiều. Tôi hoàn toàn có thể chọn diễn viên không biết hát, sau đó lồng tiếng. Nhưng tôi mong muốn diễn viên đó phải có tình yêu âm nhạc, phải hiểu và cảm được âm nhạc, vậy nên việc một diễn viên xuất thân từ ca sĩ và sáng tác như Avin Lu rất phù hợp. Thực ra lúc Avin Lu tới thử vai, tôi cũng không biết cậu ấy xuất thân từ ca sĩ. Nhưng khi cậu ấy bước vào phòng casting, tôi thấy được tinh thần của nhân vật, sau đó khám phá ra việc cậu ấy làm ca sĩ, tôi rất hài lòng.

Hay như anh Trần Lực cũng có nét tương đồng với nhân vật, một Trịnh Công Sơn trung niên đã nổi tiếng. Cho nên mình cần tìm một người sống trong sự nổi tiếng rất lâu. Điều đó rất quan trọng với bộ phim này và NSƯT Trần Lực có được điều đó. Đương nhiên để hóa thân thành nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, cả Avin Lu và anh Trần Lực còn rất nhiều điều phải học, nói tiếng Huế như thế nào, tập thói quen của nhạc sĩ ra sao...”.

Phan Gia Nhật Linh bên em gái Trịnh Công Sơn và diễn viên Trần Lực

Phan Gia Nhật Linh trâm ngâm khi được hỏi về sự tranh cãi của “Em và Trịnh”: “Mình sẽ không thể nào làm được một bộ phim mà tất cả mọi người đều thấy đúng, hoặc đều thấy sai. Mình không thể nào làm một bộ phim mà mọi người đều khen hay hoặc đều chê dở hết. Ví dụ như “Titanic”, bộ phim rất ăn khách, cũng rất nhiều người chê nó. Điều trước tiên là phải cảm thấy đúng với mình đã, nếu mình không thấy đúng thì không thể khiến người khác tin được”.

Hình ảnh trong "Em và Trịnh"

Để có một “Em và Trịnh” chỉn chu trên màn ảnh nhỏ, Phan Gia Nhật Linh cùng cộng sự đã chuẩn bị rất kỹ càng: “Tôi đã làm việc với một cái kho tư liệu đồ sộ và phải đọc rất nhiều. Có một giai đoạn giống như chúng tôi đang bơi trong biển tư liệu vậy. Thử thách lớn nhất là mình chọn chi tiết nào để đặt vào câu chuyện. Công việc này giống như người làm điêu khắc, khi họ nhìn vào tảng đá thì phải đục đi những chi tiết thừa để tạo ra tác phẩm. Đó phải là một tác phẩm xứng đáng và xứng tầm với nhạc sĩ Trịnh Công Sơn và những di sản mà ông để lại".

Trịnh Công Sơn là một nhạc sĩ lớn với gia tài sáng tác đồ sộ gửi lại cho hậu thế. Với những người yêu nhạc Trịnh, ai cũng mang trong mình riêng một hình dung về con người cũng như cảm nhận về âm nhạc của ông. Và "Em và Trịnh" chính là một nét khắc họa của riêng Phan Gia Nhật Linh về nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Anh chọn cách kể những chuyện tình trong cuộc đời vị nhạc sĩ: “Có quá nhiều câu chuyện để kể về nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Đó là câu chuyện về âm nhạc, về tình yêu, thời thế... Bài toán đặt ra là mình chọn câu chuyện nào. Tôi không có tham vọng kể lại cả cuộc đời của Trịnh Công Sơn và di sản âm nhạc của ông. Cho nên tôi chọn một góc nhỏ, là chuyện tình của Trịnh Công Sơn - nguồn cảm hứng cho ông sáng tác nhiều ca khúc. Trong phim này, tôi nói về chủ nghĩa lãng mạn của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, thông qua đó thấy được các tác phẩm để đời của ông được ra đời như thế nào”.

Chất liệu trong “Em và Trịnh” được đánh giá chinh phục số đông công chúng, đặc biệt khán giả trẻ. “Một suy nghĩ đơn giản là mình cứ phải làm phim hay đi đã. Nhưng đương nhiên mình cũng phải có những cái thỏa mãn giới trẻ. Thực ra hình ảnh trong “Em và Trịnh” đều rất thanh xuân, tươi trẻ. Đây là một phim thanh xuân nhưng mang hơi hướng retro (hoài cổ). Câu chuyện về tình yêu rất trẻ, âm nhạc chỉ là một phần thôi. Đó là những gì mà tôi muốn chinh phục giới trẻ trong “Em và Trịnh”. Đương nhiên, bộ phim sẽ không chỉ có tình yêu. Nhưng tôi mong các bạn trẻ thấy, giới trẻ ngày xưa cũng ăn mặc rất đẹp, yêu rất cuồng nhiệt và vô cùng hồn nhiên trong sáng", đạo diễn Phan Gia Nhật Linh chia sẻ.