Đặc sản Việt Nam mang tên "xỏ lòi" khiến nhiều người khó hiểu, nhưng ăn rồi là mê luôn

Ẩm thực Việt Nam từ lâu vẫn được nhắc đến như một kho báu phong phú, nơi từng địa phương đều có những món ăn mang hồn cốt riêng. Nếu miền Bắc nổi bật với vị thanh tao, miền Trung đậm đà cay nồng thì miền Nam lại phóng khoáng, hào sảng trong cách nêm nếm. Giữa muôn vàn đặc sản ấy, có những món nghe tên đã đủ khiến người ta tò mò, thậm chí bật cười, bởi cái sự dân dã nhưng độc đáo của nó. Một trong số đó chính là món "xỏ lòi" - cái tên ngộ nghĩnh mà ai lần đầu nghe qua cũng không khỏi thắc mắc.

Nhiều người lần đầu nghe tên món "xỏ lòi" đều thắc mắc rằng trong biết bao nhiêu mỹ từ của tiếng Việt, không hiểu sao người ta lại đặt cho nó cái tên cho món ăn này là "xỏ lòi". Cái tên ấy nếu chỉ nghe thôi thì thật khó hình dung hình thức hay hương vị sẽ ra sao, cho đến khi được tận mắt nhìn và tận miệng nếm thử.

Món ăn này vốn là một đặc sản ở Phú Yên cũ, nay thuộc Đắk Lắk. Không rõ "xỏ lòi" bắt nguồn từ đâu, nhưng dần dần người dân nơi đây đã quen thuộc với nó và chẳng còn thắc mắc nữa. Thực chất, món ăn là sự kết hợp từ ba loại đồ nướng ăn vặt quen thuộc: bò cuộn lá lốt, thịt xiên và chả ram. Nghe có vẻ đơn giản, nhưng khi "ghép lại" thì lại thành một tổng thể hương vị rất riêng, thơm nức mũi và khó cưỡng.

Nếu thịt xiên nướng, bò lá lốt vốn chẳng xa lạ thì phần chả ram mới chính là điểm nhấn. Một xiên chả đúng vị sẽ được làm từ thịt heo băm nhuyễn, chọn phần vừa nạc vừa mỡ rồi nêm nếm cho vừa. Thịt được gói trong lớp bánh đa dày, cắt thành từng viên vuông rồi xiên lại. Khi nướng, lớp bánh đa phồng rộp, tỏa hương thơm và cho cảm giác giòn giòn khi cắn.

Những xiên thịt, cuộn bò, chả nóng hổi vừa ra lò được phục vụ ngay cùng rau sống, dưa chuột, xoài xanh bào sợi. Chính những món phụ dân dã ấy đã làm hương vị thêm bừng nở. Người sành ăn thường lấy một lá rau to, đặt vào đó thịt xiên bóng bẩy, miếng bò lá lốt thơm lừng và một viên chả, thêm xoài chua cho cân vị, cuộn chặt lại rồi chấm ngập nước mắm tỏi ớt chua ngọt hoặc tương đen. Mỗi kiểu chấm mang một phong vị riêng, nhưng đều khiến món "xỏ lòi" trở nên đậm đà và bắt vị hơn.

Cái hay của món ăn nằm ở sự hòa quyện: chút béo của thịt nướng, chút giòn của chả, chút thơm ngậy từ lá lốt. Càng nhai càng thấy cuốn, đến khi nhận ra thì đã "xử gọn" cả chục xiên từ lúc nào.

Ngày nay, ở vùng đất Phú Yên cũ, nay thuộc Đắk Lắk, chiều xuống là khắp đường phố ven biển lại thơm nức mùi đồ nướng. Những hàng quán vỉa hè nghi ngút khói, hương thơm từ những xiên "xỏ lòi" khiến ai đi ngang cũng phải ngoái lại, dừng chân. Với giá chỉ từ vài ngàn đồng 1 xiên, đây đích thực là món ăn vặt bình dân nhưng dễ gây thương nhớ.