Cứ cãi bố mẹ theo học 3 ngành này đi, 5 năm sau mới thấm cảnh khổ: Không hề đánh giá chủ quan!

Tuổi 18, ai cũng tin mình đúng. Tin vào đam mê, vào "sự khác biệt", tin rằng mình không cần đi theo lối mòn mà bố mẹ vạch ra. Chuyện đó vốn không sai. Nhưng điều đáng tiếc là: rất nhiều bạn trẻ đã chọn ngành học chỉ bằng một cú click chuột hoặc một ý nghĩ thoáng qua kiểu "em thích thì em học", để rồi 4-5 năm sau, phải chật vật xoay xở giữa vòng xoáy mưu sinh, với một tấm bằng đẹp mà thị trường chẳng cần.

Không ai bắt buộc bạn phải chọn ngành đang "hot" hay đi theo số đông. Tuy nhiên, cũng cần nhìn nhận thực tế rằng: có những ngành học đòi hỏi rất cao, và nếu bạn không thực sự nổi bật, việc trụ vững với nghề là điều không hề dễ dàng. Trong những ngành nghề mà xã hội cần, hãy chọn nghề mà bạn giỏi nhất.

Dưới đây là 3 ví dụ điển hình về ngành được nhiều bạn trẻ yêu thích, nhưng lại là giấc mơ dở dang của không ít người khi ra đời làm nghề.

1. Báo chí - Truyền thông

Không ít người từng chọn báo chí vì đam mê viết lách, thích được nói lên sự thật, hoặc đơn giản vì thấy nghề này... sang. Nhưng thực tế của người làm báo truyền thông hiện nay là một cuộc chạy đua không ngừng nghỉ với mạng xã hội, thuật toán, lượt tương tác và những giới hạn vô hình. Một tân cử nhân báo chí ra trường rất dễ rơi vào trạng thái biết một chút đủ để không bị loại ngay, nhưng chưa đủ sâu để ai dám giao việc thật.

Các toà soạn thu hẹp biên chế, agency thì tuyển part-time linh hoạt thay vì full-time, lương khởi điểm nhiều nơi chỉ khoảng 6–8 triệu/tháng. Những ai không thích ứng kịp với công nghệ, không viết được nhiều thể loại, không thể chạy đa nền tảng thì rất dễ bị đào thải.

2. Quan hệ quốc tế

Nghe tên đã thấy sang, điểm chuẩn lại luôn cao chót vót, ngành Quan hệ quốc tế từng là lựa chọn của rất nhiều học sinh giỏi. Nhưng cái khó là: chương trình học rất rộng, thiên về lý thuyết, ít tính ứng dụng nếu bạn không có kỹ năng mềm và ngoại ngữ thật sự tốt. Việc làm đúng chuyên ngành rất hiếm, chủ yếu rơi vào các tổ chức quốc tế, tổ chức phi chính phủ, hoặc các vị trí cần vốn sống dày dặn - điều mà một sinh viên mới ra trường chưa thể có.

Và nếu không làm được "nghề ngoại giao", không đi du học tiếp, thì nhiều người đành rẽ sang làm trái ngành, từ bán hàng, làm nội dung, thậm chí là... hành chính văn phòng. Tóm lại là những công việc không như kỳ vọng ban đầu.

3. Triết học, Văn học, Xã hội học

Bạn có thể say mê đọc Sartre, nghiên cứu Shakespeare, tranh luận về lý thuyết cấu trúc hay chủ nghĩa hiện sinh nhưng khi cầm tấm bằng Cử nhân Triết/Văn/Sử ra ngoài đời, bạn sẽ nhanh chóng nhận ra: rất hiếm nơi cần bạn với đúng chuyên môn đó. Nếu không học tiếp lên thạc sĩ, tiến sĩ để làm giảng viên thì khả năng cao bạn phải học thêm kỹ năng khác (thiết kế, marketing, tiếng Anh, IT…) để có thể “chen chân” vào thị trường lao động.

Rất nhiều sinh viên ngành xã hội nhân văn từng mơ mộng sẽ thay đổi thế giới nhưng sau 5 năm, lại đang làm những công việc mà họ chưa từng hình dung trong đời.

Nhưng có phải cứ chọn 3 ngành đó là sai lầm?

Câu trả lời chắc chắn là KHÔNG. Lựa chọn đó chỉ sai nếu bạn không hiểu mình đang bước vào đâu.

Không nghề nào là không có tương lai. Nhưng sẽ có tương lai nếu bạn học thật giỏi, thật sâu, thật kiên trì hoặc sẵn sàng học thêm những kỹ năng liên ngành để thích ứng. Vấn đề không nằm ở ngành học, mà nằm ở cách bạn chuẩn bị cho nó: học vì gì, học thế nào, và sau đó bạn muốn đi đến đâu.

Vậy nên, nếu có thể "cãi" bố mẹ, hãy cãi khi bạn có đủ lý lẽ, đủ trách nhiệm và hiểu rằng: đằng sau một quyết định tưởng là cá nhân, luôn là hệ quả rất thực tế. Và đôi khi, người nói "biết rồi, khổ lắm, nói mãi" lại là người từng trải qua hết những điều bạn sắp gặp phải.