Con sắp vào lớp 1, bà mẹ TP.HCM phải lên MXH xin lời khuyên gấp vì một câu của ông bà

Những năm gần đây, câu chuyện học tập của trẻ em không còn gói gọn trong sách vở ở trường mà trở thành một “cuộc đua” âm thầm ngay từ khi con còn rất nhỏ. Lớp tiền tiểu học, lớp làm quen chữ, lớp luyện viết, luyện toán… xuất hiện dày đặc, kéo theo nỗi lo thường trực của phụ huynh rằng nếu con không học sớm, liệu có bị tụt lại phía sau? Áp lực ấy không chỉ đè lên vai trẻ, mà còn khiến nhiều bậc cha mẹ rơi vào trạng thái giằng co giữa mong muốn cho con một tuổi thơ nhẹ nhàng và nỗi sợ con “thua thiệt” khi bước vào lớp 1.

Mới đây, trên một hội nhóm phụ huynh tại TP.HCM, câu chuyện của một bà mẹ trẻ đã thu hút sự quan tâm lớn của cộng đồng mạng. Đối với nhiều người, đây là nỗi băn khoăn rất phổ biến của nhiều gia đình có con chuẩn bị vào lớp 1. 

Theo chia sẻ, con của người mẹ này sẽ chính thức lên lớp 1. Vợ chồng chị dự định để con chơi thêm, đến khoảng tháng 5 hoặc tháng 6 mới bắt đầu cho bé làm quen dần với việc học. Tuy nhiên, ông bà của cậu bé lại không đồng tình, liên tục thúc giục phải tìm lớp cho cháu học sớm vì “con nhà người ta học trước cả năm rồi”, “học trước để rèn”, “đến lúc vào lớp 1 không theo kịp bạn bè thì khổ”.

Trong bài đăng, bà mẹ này thừa nhận bản thân rất thương con. Chị cảm thấy xót khi nghĩ đến cảnh một đứa trẻ còn bé xíu đã phải học viết, học đọc, làm toán một cách bài bản. Nhưng cùng lúc đó, chị cũng không tránh khỏi lo lắng nếu không cho con học trước, liệu con có bị bỡ ngỡ, hụt hơi khi bước vào môi trường tiểu học? Chị đặt câu hỏi có thật sự cần thiết phải cho trẻ đi học trước quá sớm hay không, hay chỉ cần những hoạt động làm quen nhẹ nhàng, không quá nặng kiến thức?

Bài chia sẻ nhanh chóng nhận được hàng chục bình luận, tạo nên một cuộc thảo luận sôi nổi. Nhiều phụ huynh đồng cảm sâu sắc, bởi họ từng hoặc đang đứng trước lựa chọn tương tự. Có người cho rằng học trước là cần thiết trong bối cảnh chương trình học ngày càng nặng, nhưng cũng không ít ý kiến phản đối việc “ép” trẻ học sớm.

- Mình từng cho con học chữ từ rất sớm vì sợ con vào lớp 1 không theo kịp. Nhưng đến khi con vào học thật thì lại chán học, sợ đi học vì thấy mọi thứ lặp lại. Lúc đó mới thấy, con biết chữ chưa chắc đã là lợi thế, quan trọng là con có thích học hay không.

- Không phải học trước là sai, mà sai ở cách học. Nếu là kiểu vừa chơi vừa làm quen, không ép buộc, không so sánh thì ổn. Còn học như học sinh tiểu học thu nhỏ thì tội con lắm.

- Con nhà mình không học trước gì cả, vào lớp 1 vẫn theo kịp. Thời gian đầu hơi chậm một chút nhưng được cô hỗ trợ, quan trọng là con không bị áp lực tâm lý.

- Áp lực lớn nhất không phải từ chương trình học, mà từ người lớn. Người lớn sợ con thua bạn bè, rồi vô tình truyền nỗi sợ đó sang con.

- Nói là để con phát triển tự nhiên thì dễ, nhưng thực tế nhiều lớp 1 vào học đã mặc định các con biết mặt chữ, biết viết cơ bản. Phụ huynh không chuẩn bị gì cho con thì cũng lo lắm.

- Mỗi đứa trẻ là một cá thể khác nhau. Đừng vì con nhà người ta mà áp tiêu chuẩn lên con mình.

Làm sao để giảm thiểu áp lực học tập cho con trẻ?

Từ câu chuyện này, có thể thấy áp lực học tập ở trẻ nhỏ không chỉ đến từ nhà trường, mà còn bắt nguồn từ sự so sánh và kỳ vọng của người lớn. Vậy làm thế nào để giảm thiểu áp lực học tập cho trẻ, đặc biệt là ở giai đoạn trước khi vào lớp 1?

Trước hết, phụ huynh cần hiểu rõ mục tiêu của giai đoạn này không phải là “chạy trước chương trình”, mà là giúp trẻ sẵn sàng về mặt tâm lý. Một đứa trẻ biết cách ngồi học, biết lắng nghe, biết chờ đến lượt mình và có thái độ tích cực với việc đến trường quan trọng hơn rất nhiều so với việc đọc thông viết thạo từ sớm.

Thứ hai, nếu cho trẻ làm quen với chữ và số, hãy chọn hình thức nhẹ nhàng. Đó có thể là đọc sách cùng con, chơi các trò chơi liên quan đến chữ cái, đếm đồ vật trong sinh hoạt hằng ngày. Việc học nên diễn ra tự nhiên, không áp lực điểm số, không quát mắng khi con chưa làm được.

Thứ ba, hạn chế so sánh con với “con nhà người ta”. Mỗi đứa trẻ có tốc độ phát triển khác nhau. So sánh chỉ khiến người lớn thêm lo lắng và vô tình tạo áp lực tâm lý cho con, khiến trẻ dễ hình thành cảm giác sợ học, sợ thất bại.

Thứ tư, lắng nghe cảm xúc của trẻ. Nếu con tỏ ra mệt mỏi, chán nản, hay phản kháng việc học, đó có thể là dấu hiệu cho thấy con đang bị quá tải. Khi ấy, việc giảm nhịp độ, cho con thêm thời gian vui chơi là điều cần thiết.

Cuối cùng, điều quan trọng nhất là sự đồng thuận trong gia đình. Khi bố mẹ và ông bà có chung quan điểm, trẻ sẽ không phải chịu những “luồng áp lực” trái chiều. Thay vì tranh cãi đúng sai, người lớn có thể cùng nhau tìm hiểu thông tin khoa học về tâm lý trẻ em để đưa ra quyết định phù hợp nhất cho con.

Áp lực học tập ở trẻ nhỏ là một thực tế khó tránh trong xã hội hiện đại. Nhưng áp lực đó hoàn toàn có thể được giảm bớt nếu người lớn đủ tỉnh táo, đủ kiên nhẫn và đủ tin tưởng vào quá trình phát triển tự nhiên của con. Bởi sau cùng, điều mà trẻ cần nhất khi bước vào lớp 1 không phải là một cái đầu đầy chữ, mà là một tâm thế vui vẻ, tự tin và sẵn sàng khám phá thế giới học tập rộng lớn phía trước.