Nếu ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM, mọi người hẳn đã quá quen thuộc với các hàng cơm bình dân được chế biến sẵn theo cách từ hai bức ảnh trên minh họa thì khi đến với Cát Bà, chắc chắn bạn sẽ phải bất ngờ và té ngửa khi chứng kiến hàng cơm bình dân mà chúng tôi đã từng giới thiệu trước đó ngập ngụa các thể loại hải sản từ bình dân cho đến đắt tiền. Vừa tôm, hàu, ghẹ, mực nang, mực trứng,... và vô vàn món khác được liên tục thay thế theo mùa. Với những người ở thành thị, đây thật sự là hàng cơm mơ ước, dường như chỉ có thể thưởng thức khi đến các quán ăn, nhà hàng chuyên về hải sản.
Tuy nhiên, với người dân ở Cát Bà thì đây lại là một trong những hàng cơm bình dân quen thuộc có thể ghé ăn mỗi ngày vì là vùng biển nên hải sản như tôm, cua, cá... đều sẵn có khiến chi phí cho mỗi phần ăn cũng trở nên vô cùng hợp lý. Chính vì vậy, chúng tôi đã có cuộc "săn lùng" và tìm ra một nơi quy tụ hàng loạt các quán cơm bình dân hải sản chỉ với mức giá vài chục nghìn đồng/suất, đó chính là...
Chợ Cát Bà nằm không quá xa quảng trường trung tâm thị trấn, ngay khu vực cảng cá. Và đây cũng được biết đến là đầu mối mua bán hải sản, hoa quả, các đồ liên quan lớn nhất của người dân địa phương. Các vị khách tới Cát Bà thường được chỉ dẫn ra đây để chọn lựa những sản vật tươi ngon nhất mang về.
Tuy nhiên, vì khu hải sản nằm ngay khi bước vào cổng chợ, tách biệt với các khu khác nên nhiều du khách đã bỏ lỡ một phần thú vị. Đó là những hàng cơm bình dân với đa dạng món ăn luôn tấp nập vào mỗi giờ trưa và tối.
Ở con đường phía sau khu bán hải sản, đầu đường - cuối đường đều có 1 hàng cơm bình dân, ở giữa là các hàng bán hoa quả và đồ khô. Trong khi đó, ở phía trên tầng 2 của chợ Cát Bà cũng có một không gian rộng dành cho 3 hàng cơm.
Vào mùa vắng khách du lịch, 2 trong số 5 hàng đã tạm nghỉ để sửa sang lại cửa hàng. Trong khi đó, 3 hàng cơm vẫn duy trì đầy đủ các món ăn để phục vụ cả người dân trên đảo lẫn khách du lịch.
Vẫn như bao hàng cơm bình dân ở nơi khác, những hàng này có các món luộc, xào nấu cơ bản như cơm, rau, thịt, đậu... Song, thứ thu hút hơn cả là sự xuất hiện của những khay tôm, mực, ghẹ, hàu đầy ú ụ. Chính một người đang làm việc trên đảo đã chia sẻ rằng: "Lần đầu tiên anh tới đây là 4 năm trước, được một người bạn dẫn vào chợ ăn cơm, đi đến hàng đầu tiên đã phải dừng lại bởi giật mình khi thấy cơm bình dân kiểu gì mà ghẹ với bề bề cứ xếp cao như thế, cứ nghĩ bạn đùa dẫn vào hàng hải sản để nhậu cơ".
Đến đây khách có thể gọi theo khay hoặc cũng có thể chọn món theo đĩa. Các món rau, thịt đã được chế biến sẵn, khách gọi tới đâu thì múc ra tới đó. Cơm được giữ ấm trong nồi áp suất. Một số món cá cũng được nấu sẵn, song, đa phần các loại hải sản như cá, ghẹ, tôm, bề bề, ốc, hàu, chả mực... người bán mới chỉ sơ chế hoặc hấp qua. Khách gọi đến loại nào, người bán sẽ đưa ra các lựa chọn chế biến theo nhu cầu. "Ví dụ như với hàu, khách có thể ăn nướng mỡ hành, rán trứng, xào hoặc nấu canh chua. Còn ốc thì xào chuối, bề bề hấp sả, cá thu xốt cà chua, mực xào hành tây... Hàng mình sẽ không làm được các món cầu kỳ như ở các nhà hàng chuyên hải sản nhưng các món cơ bản thì vẫn phục vụ được nóng sốt, giữ nguyên được vị tươi ngon của hải sản cho du khách", chủ một hàng cơm cho hay.
Các chủ quán luôn sẵn sàng bật bếp phục vụ các món hải sản nóng hổi theo yêu cầu của khách.
Điều đáng nói hơn cả là dù có đi một mình hay có sức ăn không lớn thì các chủ quán cũng vẫn "chiều khách". Có vị khách chỉ gọi một hoặc hai miếng chả mực, một miếng cá hay suất mực cho 1 người ăn, cũng sẽ được chế biến nóng giòn mà không hề bị từ chối. Trung bình, suất cơm cho một người ăn với các món cơ bản sẽ được tính với giá 35.000đ/suất. Còn các món như chả mực được tính theo cái, ghẹ tính theo con, hàu, ốc, cá sẽ tính theo khúc hoặc theo kg. Và giá của hải sản sẽ không cố định, tùy theo mùa và theo ngày, giá bán sẽ có sự chênh lệch.
Một suất cơm với canh, khoai tây, cơm và cá có giá 35.000đ. Chả mực 15.000đ/cái.
Ngoài ra, để vào chợ Cát Bà và lên những hàng cơm này ăn cũng không quá khó đỗ xe như nhiều điểm du lịch khác - cũng có thể là một lời khen cho an ninh ở trên đảo. Không phân biệt là khách du lịch hay người dân địa phương, nếu đi xe máy, bạn có thể dựng xe ở các con đường 4 mặt của chợ, miễn phí, chỉ cần để xe ngay ngắn, thẳng hàng, không cản trở đường đi lại. Còn nếu đi ô tô thì hãy gửi ở bãi xe phía ngoài vòng xuyến cảng cá - đối diện cổng chợ và đi bộ vào.
Khi hỏi người dân quanh đây thì không ai dám khẳng định chắc nịch liệu hàng nào ngon hơn hàng nào. Bởi giá bán của các hàng đa phần ngang nhau và mỗi người sẽ thích cách nêm nếm gia vị, hương vị của mỗi hàng, đôi khi họ tới ăn còn là bởi quen biết hay quý mến chủ quán.
Thế nhưng, một hàng mà người dân Cát Bà luôn tự tin giới thiệu cho các vị khách du lịch tới thử là Cơm no 368, nằm ở tầng 1 của chợ. Hàng cơm của anh Việt chị Thơ còn nổi tiếng là có nhiều hải sản nhất và nấu được nhiều món với hải sản nhất ở khu chợ này.
Thường thì 11h quán mới hoàn thành các khâu nấu ăn và sắp xếp nguyên liệu các món ăn nhưng đã có những vị khách tìm tới từ 10 giờ. Ngoài hơn 10 món rau, thịt đậu và 5-6 món hải sản đã chế biến sơ thì chị Thơ còn chuẩn bị ít nhất 9-10 chiếc rổ, chủ yếu là các loại cá, ốc, ngao, hàu. Anh chị chủ đều tư vấn nhiệt tình cho các vị khách để biết hôm nay loại hải sản này nên ăn món gì là ngon nhất: “Có hôm ốc to, ốc nhỏ, hàu và cá cũng như vậy nên có hôm thì hấp, xào cho khách sẽ ngon, còn có hôm sẽ hợp để nấu canh hơn”.
Một bữa cơm với thịt, rau và ốc xào chuối đậu như trong hình bên trái là 190.000đ cho 2 người.
Hàng cơm này phục vụ khách cả bữa trưa và bữa tuối. Tuy nhiên vì đều sử dụng các nguyên liệu tươi nên mỗi buổi, chủ quán chỉ chuẩn bị một số lượng nhất định và bán trong vòng 2 tiếng. Ngày thường chỉ tới 13 giờ là quán đã gần như hết sạch các món. Còn vào cuối tuần thì tới lúc 12 rưỡi, khách đã không còn nhiều lựa chọn.
Hàng cơm 368 mỗi buổi trưa luôn kín khách tới ăn và mua về.