Ngày 25/5, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết, nhằm tăng cường hơn nữa sự quan tâm của các ngành, các cấp và cộng đồng đối với công tác phòng chống tác hại thuốc lá (PCTH thuốc lá), Tổ chức Y tế thế giới lấy ngày 31/5 hàng năm là Ngày Thế giới không thuốc lá. Hàng năm được phép của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế tổ chức Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá từ ngày 25/5 đến ngày 31/5.
Ngày Thế giới Không Thuốc lá năm 2019, Tổ chức Y tế Thế giới lựa chọn chủ đề “Thuốc lá và các bệnh về phổi”. Thông qua chủ đề này, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) muốn thông tin tới cộng đồng hậu quả của việc sử dụng thuốc lá với sức khỏe con người, đặc biệt là các bệnh về phổi, đồng thời kêu gọi các quốc gia có những hành động kịp thời nhằm giảm nguy cơ tử vong do các bệnh về phổi liên quan đến sử dụng thuốc lá.
Theo WHO, trên thế giới, sử dụng thuốc lá là nguyên nhân chính gây ra các bệnh về phổi, điển hình là ung thư phổi và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. 90% trong số hơn 600.000 người mắc ung thư phổi hàng năm trên thế giới là người hút thuốc lá. Hút thuốc còn là nguyên nhân của 75% các ca bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.
Tại Việt Nam, theo số liệu của bệnh viện Ung bướu trung ương, tỷ lệ bệnh nhân ung thư phổi có hút thuốc lá: 96,8%. Số trường hợp tử vong do các bệnh không lây nhiễm chiếm 73% tổng số ca tử vong do bệnh tật và thương tích ở Việt Nam, mà một trong những nguyên nhân là do tỷ lệ sử dụng thuốc lá cao
Theo Bộ Y tế, Luật PCTH của thuốc lá được Quốc hội ban hành năm 2012, quy định các Bộ, cơ quan ngang Bộ trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm chủ động thực hiện nhiệm vụ về PCTH của thuốc lá; phối hợp với Bộ Y tế thực hiện quản lý nhà nước về PCTH của thuốc lá.
Hưởng ứng Ngày thế giới không thuốc lá năm 2019, đồng thời nhằm tiếp tục đẩy mạnh việc thực thi Luật PCTH thuốc lá, tại công văn số 2090/KCB-BYT, Bộ Y tế đề nghị các bộ, ngành đoàn thể TW cùng phối hợp tiếp tục phổ biến và chỉ đạo thực thi nghiêm quy định của Luật PCTH thuốc lá.
Nội dung tuyên truyền tập trung vào quy định về cấm hút thuốc lá nơi làm việc, trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, người quản lý địa điểm cấm hút thuốc lá trong việc thực hiện Luật PCTH thuốc lá, các hành vi bị nghiêm cấm trong phòng chống tác hại của thuốc lá.
Đồng thời, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trong ngành đưa nội dung PCTH thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hằng năm, đưa quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ của cơ quan, đơn vị, treo biển cấm hút thuốc tại các khu vực có quy định cấm theo quy định của Luật PCTH thuốc lá.
Đưa tiêu chí không hút thuốc lá tại nơi làm việc vào tiêu chuẩn thi đua của cán bộ, viên chức và người lao động của cơ quan, đơn vị, có hình thức động viên khen thưởng các cá nhân, tổ chức thực hiện tốt công tác PCTH thuốc lá.
Lãnh đạo các cơ quan, đơn vị gương mẫu thực hiện và yêu cầu cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của cơ quan, đơn vị không hút thuốc lá nơi làm việc và các địa điểm có quy định cấm hút thuốc. Giám sát thường xuyên việc thực thi quy định cấm hút thuốc tại nơi làm việc của cơ quan Bộ, ngành, Đoàn thể và các đơn vị trực thuộc.
Thành lập các đoàn kiểm tra để kiểm tra việc thực hiện Luật PCTH của thuốc lá thuộc lĩnh vực được phân công theo Nghị định số 176/2013/NĐ-CP của Thủ tướng Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế và các Nghị định khác có liên quan đến lĩnh vực PCTH thuốc lá; Lồng ghép nội dung kiểm tra việc thực hiện Luật PCTH của thuốc lá vào kế hoạch thanh tra, kiểm tra hàng năm của Bộ, ngành, Tổ chức chính trị xã hội.
Ngoài ra, các bộ, ngành, đoàn thể tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5 và Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá từ ngày 25 đến ngày 31/5/2019.
Hiện tượng hút thuốc lá tại nơi công cộng diễn ra rất phổ biến khiến cho phụ nữ, trẻ em vẫn thường xuyên bị ảnh hưởng của khói thuốc lá vốn chứa hơn 7.000 hóa chất, trong đó có 69 là chất gây ung thư
Cũng liên quan đến việc thực Luật PCTH của thuốc lá, tại công văn số 2089/KCB-BYT, Bộ Y tế đã đề nghị UBND các địa phương tăng cường thực thi Luật PCTH của thuốc lá và hưởng ứng ngày Thế giới không thuốc lá 31/5/2019.
Bộ Y tế cho biết, Luật PCTH của thuốc lá được Quốc hội ban hành năm 2012, quy định, UBND các cấp trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm chủ trì tổ chức, chỉ đạo và chịu trách nhiệm thực hiện các quy định về địa điểm cấm hút thuốc lá tại địa phương.
Tại công văn trên, Bộ Y tế UBND các địa phương cùng phối hợp tiếp tục chỉ đạo các Sở, ban, ngành, cơ quan truyền thông trên địa bàn tỉnh, thành phố tuyên truyền về tác hại của thuốc lá và các quy định của Luật PCTH của thuốc lá. Chỉ đạo các Sở, ban, ngành và các cơ quan, đơn vị tại địa phương tăng cường sự phối hợp trong công tác PCTH của thuốc lá.
Đưa nội dung PCTH thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hằng năm, đưa quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ của các cơ quan, đơn vị. Treo biển cấm hút thuốc lá tại các địa điểm cấm hút thuốc như tại nơi làm việc, cơ sở y tế, trường học, khách sạn, nhà hàng và các địa điểm khác theo quy định của Luật PCTH thuốc lá.
Đưa quy định về việc hạn chế hoặc không hút thuốc trong các đám cưới, đám tang, lễ hội trên địa bàn dân cư vào hương ước. Tổ chức tuyên truyền về tác hại của thuốc lá trong các hội thảo, hội nghị.
Đồng thời, yêu cầu các cơ quan chức năng tại địa phương rà soát, xem xét không cấp giấy phép bán lẻ thuốc lá tại các địa điểm cấm hút thuốc lá (như tại các khách sạn, nhà hàng…).
Chỉ đạo lồng ghép phong trào xây dựng Làng văn hoá - Sức khoẻ với xây dựng cộng đồng dân cư không có người hút thuốc lá, thuốc lào.
Thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành/lồng ghép kiểm tra việc thực hiện Luật PCTH thuốc lá vào công tác kiểm tra liên ngành trên địa bàn quản lý. Nội dung tập trung vào kiểm tra việc tuân thủ quy định treo biển báo cấm hút thuốc, tuân thủ quy định cấm hút thuốc tại các địa điểm có quy định cấm, việc ban hành nội dung PCTH thuốc lá trong kế hoạch hoạt động hằng năm, việc đưa quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ của cơ quan, đơn vị.
Yêu cầu thanh tra, công an và các lực lượng chức năng tăng cường xử lý vi phạm hành chính các hành vi vi phạm quy định của Luật PCTH thuốc lá theo Nghị định số 176/2013/NĐ-CP của Thủ tướng Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế và các Nghị định liên quan.