Bồi hồi với Vườn Nhà - Bài hát đầu tiên Phan Mạnh Quỳnh sáng tác về người nông dân

Vpop tháng 6 sôi động với sự trở lại của các hit lớn xoay quanh chủ đề tình yêu từ các giọng ca đình đám. Chỉ riêng Phan Mạnh Quỳnh lựa chọn khai thác về người nông dân miệt vườn, một đề tài “quen mà lạ”. “Quen” ở chỗ, khi nhắc đến những ca khúc về người nông dân, chúng ta hay liên tưởng đến dòng nhạc trữ tình, bolero. Còn “lạ” ở đây chính là vẫn giữ chất nhạc rất riêng, nhưng đây có lẽ là lần đầu Phan Mạnh Quỳnh “kể” lại những kỷ niệm gắn với làng quê Nghệ An của mình.

“Vườn nhà” là một ca khúc có cấu trúc đơn giản, nội dung gần gũi, như một thứ âm thanh đưa ta vào không gian êm đềm và trong veo. Bài hát sử dụng chất liệu trên một nền guitar tình cảm, gợi  lên cảm giác đồng quê, dịu dàng nhưng vẫn rất da diết. Khi nghe lần đầu, chúng ta bị ấn tượng bởi giai điệu, nhưng khi “replay” thêm vài lần lại “nhìn thấy” một bức tranh sống động, với khu vườn cây trái xanh mướt, với hình ảnh tần tảo sớm hôm của mẹ cha.  

Trong một gia đình thuần nông, người cha người mẹ không chỉ quen thuộc với công việc thường nhật, mà còn gánh trên vai những nỗi vất vả riêng. Tờ mờ sáng đã thức dậy chuẩn bị cơm nước rồi lại lục đục dắt trâu ra đồng, trưa nắng đổ lửa vẫn phải “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời”. Cuộc sống đồng án cứ thế trôi qua từng ngày, đôi tay cũng ngày càng nhiều những vết chai sạn, thô ráp để đem đến cho ta những trái cây ngọt lành. 

Phan Mạnh Quỳnh có thể viết ra những lời hát khắc họa khung cảnh chân thực như vậy không chỉ nhờ những cuốn sách, những câu chuyện về người nông dân anh từng được đọc, mà còn bởi vì anh lớn lên trong một vùng nông thôn, xung quanh nhà “góc này thì bố trồng cây ổi, góc kia thì trồng cây đu đủ, cây na, cây chanh”. Nhờ có những chất liệu tuổi thơ đáng giá đấy, ta có một “Vườn nhà” vừa thân tình cũng vừa sâu lắng, ý nghĩa.

Ca từ của Phan Mạnh Quỳnh luôn để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng khán giả . Câu từ đơn giản, nhưng cài cắm những hình ảnh ẩn dụ rất tinh tế. “Có lẽ là vì lần đầu tiên viết về chủ đề này, nên Quỳnh có rất nhiều ca từ và ý tưởng. Tất cả được thể hiện trong lời bài hát, đây cũng chính là tâm huyết của Quỳnh. Mọi người nghe bài hát này, nếu có thời gian thì đọc kĩ lời bài hát nha. Quỳnh tin là mọi người cũng sẽ cảm nhận được tình cảm dồi dào dành cho bà con nông dân, trái cây đặc sản mà Quỳnh đã gửi gắm”, nam nhạc sĩ, ca sĩ chia sẻ đầy tâm đắc về lời bài hát. 

Xuyên suốt bài nhạc, Phan Mạnh Quỳnh rất ưng ý và xúc động khi chắp bút viết lời câu hát “Cây ra trái có năm được mùa, tay ôm tay hái có khi chẳng vừa, năm thất bát thấy cha buồn rầu, lưa thưa hoa lá xác xơ vườn dậu". Bởi anh hiểu rõ nghề nông vốn phải làm liên tục nhiều tháng ngày, nhưng đến khi cầm trên tay sản phẩm thu hoạch thì mới biết mùa vụ đó thành công hay thất bại. Lỡ không may sát vụ mùa mà gặp thiên tai, gió bão, công sức và vốn liếng của cả gia đình gần như là mất trắng.

Người nông dân qua lời ca của Phan Mạnh Quỳnh giống như những “cây thân thương, cây hiền từ", cần mẫn chăm sóc và vun trồng ra quả lành ngọt ngào, cần mẫn chăm lo “vun tưới cho cây và tôi một cuộc đời”. Người nông dân không chỉ cho cây sai trĩu quả mà còn cho những đứa trẻ một cuộc đời đủ đầy. “Vườn nhà”  là một bài hát trọn vẹn khác của Phan Mạnh Quỳnh, trọn vẹn về mặt ý nghĩa lẫn giai điệu.

Là người luôn “suy nghĩ và áp lực để làm những gì khác với chính mình từng làm trong âm nhạc, chứ không chạy theo xu hướng hay dòng chảy chung trên thị trường”, Phan Mạnh Quỳnh chinh phục khán giả và giới chuyên môn bằng những ca khúc đầy chiều sâu, dân dã nhưng giàu nhân văn. Nếu như “Nước ngoài” lấy đi nước mắt của khán giả khi khắc họa bức tranh về cuộc sống của những số phận chấp nhận tha hương để tìm kiếm giấc mơ đổi đời, hay  “Nơi dành cho các thiên thần” lay động triệu trái tim khi tri ân cô bé 7 tuổi hiến tạng sau khi qua đời, thì lần này, với “Vườn nhà”, Phan Mạnh Quỳnh đã tạo thành công khắc hoạ đời sống thường nhật của một gia đình làm nông, để chúng ta hiểu về người dân miệt vườn một cách nhẹ nhàng, sâu lắng và đầy tinh tế. 

Phan Mạnh Quỳnh chỉ mất vỏn vẹn một tháng, tính từ thời điểm lên ý tưởng đến khi hoà âm phối khí để hoàn thành “Vườn nhà”. Cảm hứng sáng tác đến với Phan Mạnh Quỳnh một cách nhanh chóng và tự nhiên. Khi còn bé, anh và gia đình đã từng sống ở căn nhà mà xung quanh là vườn cây xanh mướt. “Chất xúc” tác quan trọng không kém là ý nghĩa dự án GrabConnect, cũng là đơn vị ngỏ lời mời hợp tác với anh cho ca khúc này. Điều khiến anh ấn tượng nhất về dự án này chính là  dự án không chỉ hỗ trợ bà con nông dân có thêm kênh tiêu thụ mới, mà còn giúp người dùng, đặc biệt là những người con xa quê như anh có cơ hội thưởng thức hương vị quê hương từ các loại trái cây chính vụ, chất lượng.. 

“GrabConnect là một dự án rất ý nghĩa. Quỳnh nghĩ rằng qua những dự án thế này, người dùng, đặc biệt là các bạn trẻ sẽ thêm trân quý những loại trái cây đặc sản Việt Nam, cũng như công sức của người nông dân. Còn với bà con nông dân, họ sẽ có thêm động lực để tiếp tục chăm sóc cho nông sản Việt chất lượng hơn.”, Phan Mạnh Quỳnh chia sẻ. 

Cùng với GrabConnect, Phan Mạnh Quỳnh đã tạo nên một “Vườn nhà” có sức lan toả lớn, giúp chúng ta có cái nhìn sâu hơn, thêm yêu và trân quý các loại trái cây đặc sản. Bởi nó “ngon” từ công sức, “ngọt” từ giọt mồ hôi của chính những người nông dân miệt vườn chân chất.