Bộ phim Kỳ Lân Tặng Con, Trời Ban Hỷ Phúc bị gỡ khỏi toàn bộ các nền tảng tại Trung Quốc, sau khi vấp phải làn sóng chỉ trích mạnh mẽ từ công chúng sau ít ngày phát hành.
Phim kể về người phụ nữ sau một đêm ân ái với hoàng đế đã sinh ra 99 đứa con trai. Cảnh các bé sơ sinh được quấn tã, chồng lên nhau thành hình kim tự tháp bị đánh giá là lố bịch, hoang đường và lập tức leo lên vị trí số 1 tìm kiếm trên mạng xã hội Weibo.
Bộ phim ngắn có tình tiết hoang đường, gây sốc bị gỡ bỏ khỏi các nền tảng trực tuyến ở Trung Quốc nhưng đã kịp thu về hàng chục triệu lượt xem.
Dù đã bị gỡ bỏ, một số đoạn trích từ phim vẫn lan truyền trên mạng xã hội, thu hút sự hiếu kỳ của không ít người. Trên Douyin (phiên bản TikTok Trung Quốc), Kỳ lân đạt tới hơn 45 triệu lượt xem, với 68 tập ngắn, mỗi tập chỉ vài phút. Bộ phim chủ yếu xoay quanh những tình huống hoang đường, thiếu logic, nhưng lại dễ gây nghiện bởi cách dẫn dắt nhanh, nhiều cao trào.
Trên mạng xã hội, nhiều người dùng để lại bình luận mỉa mai: “Phim ngắn giờ quá siêu thực rồi, phụ nữ đẻ một lần 99 đứa, còn xếp chồng lên nhau như đĩa thịt bò cuộn”, “Biên kịch dám viết, diễn viên dám đóng, đạo diễn dám quay, nền tảng dám phát”.
Một bộ phận người xem thừa nhận: “Càng vô lý lại càng muốn xem tiếp”. Nhưng phần đông công chúng cho rằng bộ phim đã vượt quá giới hạn chịu đựng của khán giả, là biểu hiện rõ ràng của sự xuống cấp trong định hướng thẩm mỹ và đạo đức sáng tạo.
Trước làn sóng chỉ trích, nam diễn viên chính Vương Vũ Uy phản hồi: “Đúng là hơi điên thật, nhưng mọi người cứ xem vui thôi, đừng nghĩ ngợi nhiều”. Anh thừa nhận bản thân nhận vai khi chưa đọc kỹ kịch bản: “Quản lý bảo tôi nhận vai, nói phim này chắc chắn sẽ rất nổi tiếng. Lúc đó tôi chưa đọc kịch bản đã nhận luôn”.
Nam chính Vương Vũ Uy nói anh nhận phim vì được quản lý khuyên, chưa kịp đọc kịch bản.
Dù từng tham gia nhiều dự án chính thống, chưa tác phẩm nào khiến tên tuổi anh được nhắc đến nhiều như “bộ phim 99 đứa con” này. “Tôi không biết sau này mình có bị gọi là 'ông bố của 99 đứa trẻ' không nữa”, anh nói.
Tờ The Paper lên án, cho rằng đã đến lúc một bộ phận người làm phim ngắn cần nhìn lại và suy ngẫm sâu sắc về trách nhiệm nghề nghiệp cũng như giá trị nội dung họ đang mang lại cho công chúng.
Trước khi bị gỡ bỏ, Kỳ lân được phát sóng rộng rãi trên ba nền tảng lớn gồm Douyin, Kuaishou và WeChat Video. Cả ba đều hiển thị mã số phê duyệt riêng biệt.
Các phim ngắn được phân loại và kiểm duyệt dựa trên mức đầu tư. Phim có tổng đầu tư dưới 300.000 NDT (khoảng một tỷ đồng) thì giao quyền kiểm duyệt cho chính nền tảng phát hành.
Chính điều này đã tạo ra “kẽ hở” cho các nội dung phản cảm, hoang đường được hợp thức hóa. Trong khi các cơ quan quản lý trung ương như Tổng cục Phát thanh Truyền hình Trung Quốc đã đưa ra nhiều khuyến cáo từ năm 2020 về kiểm duyệt nội dung phim ngắn, thực tế vẫn cho thấy nhiều phim vi phạm vẫn lọt lưới kiểm duyệt, thậm chí được quảng bá mạnh tay nhờ lượng view khủng.
Không chỉ có nội dung phản cảm, bộ phim còn bị chỉ trích vì “tận dụng tối đa công thức thành công của những phim giật gân”: tình tiết dị biệt, nhịp phim nhanh, chia tập ngắn, kích thích cảm xúc cực đoan. Phim không xây dựng nhân vật có chiều sâu, không quan tâm đến thông điệp hay giá trị nghệ thuật. Tất cả chỉ nhằm một mục tiêu duy nhất là lượt xem và lợi nhuận.
Các chuyên gia cho rằng các bộ phim rác lan rộng bắt nguồn từ chính cách vận hành của nền tảng video ngắn. Khi thuật toán ưu tiên các nội dung có tỷ lệ xem trọn vẹn và lượt nhấn cao, những video càng kỳ quặc, giật gân càng dễ lan truyền. Cùng với đó, khung pháp lý với dòng phim ngắn chưa hoàn thiện, việc kiểm duyệt còn lỏng lẻo khiến nhiều tác phẩm phản cảm vẫn lên sóng và nhanh chóng thu lợi lớn trước khi bị gỡ bỏ, theo Yahoo .
Một vấn đề đáng lo ngại khác là đối tượng chính của phim ngắn hiện nay là thanh thiếu niên - nhóm chưa đủ khả năng nhận định đúng sai, dễ bị ảnh hưởng bởi những giá trị lệch lạc mà phim phản ánh. Nội dung mang tính cực đoan, giật gân có thể dẫn đến những lệch lạc về nhận thức và hành vi.
Nhiều phim ngắn hiện nay cố tình xây dựng kịch bản dựa trên các mâu thuẫn cực đoan như giàu nghèo, bắt nạt, để dẫn dắt cảm xúc người xem, gây nghiện bằng cảm giác phẫn nộ, hả hê. Người xem bị cuốn vào vòng lặp giải trí rẻ tiền, trong khi những nội dung tích cực, nhân văn ngày càng ít xuất hiện.
Thực tế cho thấy không ít phim phản cảm vẫn được nền tảng phân phối mạnh trước khi bị gỡ bỏ. Chế tài xử phạt chưa đủ sức răn đe, trong khi nhiều nhà sản xuất chỉ chú trọng câu view ngắn hạn, bỏ qua sáng tạo nghệ thuật.
Để chấn chỉnh thị trường, giới chuyên môn đề xuất cần siết chặt quản lý nội dung như cấm các phim dung tục, phản đạo đức, gỡ bỏ sản phẩm sai phạm và xử lý nghiêm nhà sản xuất. Đồng thời, cần ban hành chính sách khuyến khích các tác phẩm chất lượng, có chiều sâu, định hướng đúng cho thị trường.
Về phía nhà sáng tạo, chuyên gia nói cần thay đổi tư duy. Thay vì chạy theo hiệu ứng sốc, nên đầu tư vào nội dung phản ánh tích cực, tạo sự đồng cảm và định hình giá trị đúng đắn cho người xem, đặc biệt là giới trẻ. Chỉ khi đó, phim ngắn mới có thể phát triển lành mạnh và bền vững.