Theo nghiên cứu đăng tải trên tạp chí Nature, Trái Đất đã ấm lên đều đặn trong nhiều thập kỷ khi lượng khí thải tăng. Từ tháng 3/2023-4/2024, nhiệt độ bề mặt đại dương toàn cầu cao hơn 0,25 độ C so với kỷ lục trước đó. Tác giả chính của nghiên cứu Jens Terhaar tại Đại học Bern (Thụy Sĩ) nhận định hiện tượng tăng nhiệt bề mặt đại dương như vậy là "rất hiếm", ước tính 500 năm mới xảy ra một lần nếu theo xu hướng Trái Đất ấm lên như hiện nay. Nhóm nghiên cứu nhấn mạnh dù không hoàn toàn bất ngờ về điều này, nhưng nếu không có tác động của biến đổi khí hậu do con người gây ra, hiện tượng như vậy sẽ gần như không thể xảy ra.
Qua đối sánh với một vài nghiên cứu khác, nhóm nghiên cứu nhất trí cho rằng việc đốt nhiên liệu hóa thạch là nguyên nhân chủ yếu làm tăng tốc biến đổi khí hậu, có thẻ đẩy nhiệt độ toàn cầu lên mức cao chưa từng thấy trong hàng nghìn năm. Họ cũng đồng tình với quan điểm rằng tình trạng Trái Đất ấm lên có tăng cao hay không chủ yếu phụ thuộc vào mức tăng lượng khí thải.
Nhiệt độ trung bình toàn cầu hằng năm đã tăng lên các mốc cao kỷ lục trong hai năm 2023 và 2024. Một đợt nắng nóng kéo dài chưa từng có ở các đại dương đã phát đi hồi chuông cảnh báo đặc biệt. Với tỷ lệ bao phủ khoảng 70% bề mặt Trái Đất, các đại dương được xem là một bộ điều chỉnh khí hậu và bể chứa carbon quan trọng. Chúng lưu trữ 90% lượng nhiệt dư thừa bị giữ lại do các hoạt động sinh hoạt và công nghiệp của con người thải ra các khí nhà kính như carbon.
Một nghiên cứu mới công bố ngày 12/3 cho thấy nhiệt độ đại dương đã tăng đột biến vào năm 2023 và 2024. (Ảnh: PIXNIO)
Nước mát hơn có thể hấp thụ lượng nhiệt lớn hơn từ khí quyển, giúp hạ nhiệt độ không khí. Trong khi đó, nước biển ấm hơn gây ra các đợt nắng nóng trên biển ảnh hưởng đến gió mùa, làm tăng tần suất và cường độ của các cơn bão nhiệt đới, cũng như gây ra hiện tượng tẩy trắng san hô và khiến hàng loạt sinh vật biển tuyệt chủng.
Tuy nhiên, theo nhà nghiên cứu Terhaar, sự gia tăng đột biến kỷ lục về nhiệt độ đại dương không nhất thiết là dấu hiệu cho thấy hiện tượng nóng lên toàn cầu đang tăng tốc bất ngờ. Hiện giới khoa học vẫn đang nỗ lực tìm kiếm lời giải cho câu hỏi liệu tốc độ nóng lên toàn cầu có thể đang tăng tốc hay không và liệu hiện tượng này có thách thức các dự đoán của các mô hình dự báo tốt nhất hiện nay hay không.
Cơ quan giám sát khí hậu của Liên minh châu Âu (Copernicus) công bố báo cáo cho thấy tốc độ ấm lên của đại dương đã gần gấp đôi kể từ năm 2005 do biến đổi khí hậu.
Trong 2 thập kỷ qua, tốc độ nóng lên của các đại dương đã tăng gần gấp đôi, từ mức dài hạn 0,58 watt/m2 lên 1,05 watt/m2.
Các giai đoạn nhiệt độ đại dương cao và nóng bất thường cũng có xu hướng kéo dài hơn.
Năm 2023, hơn 20% đại dương trên thế giới đã trải qua ít nhất một đợt nắng nóng nghiêm trọng đến cực đoan, tác động tới sinh vật biển và hoạt động ngư nghiệp. Đây là hệ quả đáng báo động do việc các đại dương ấm hơn là yếu tố bổ sung khiến hình thành nhiều cơn bão cường độ mạnh và gây các hiện tượng thời tiết cực đoan.