Bạch Dạ Hành - Hành trình ám ảnh của những nạn nhân ấu dâm nước Nhật

Trong những bộ phim lấy đề tài ấu dâm, sự thay đổi trong tâm trí, thậm chí là nhân cách, của những đứa trẻ thường được đề cập đến. Cậu bé Dave Boyle trong Mystic River (đạo diễn Clint Eastwood) từng bị xâm hại bởi hai gã đồng tính khi còn nhỏ. Sau khi được giải thoát, Boyle đã sống một cuộc đời giằng xé giữa việc giữ mình là một người đàn ông hiền hòa của gia đình hay thỏa hiệp với con thú thèm khát những bé trai sinh ra từ bi kịch trong quá khứ, để rồi trở thành một kẻ giết người. 

Tác phẩm kinh điển này đã quá thành công trong việc gióng lên một hồi chuông cảnh tỉnh cho xã hội với tội ấu dâm. Đặc biệt là việc đám đông mãi chỉ trích kẻ phạm tội mà thờ ơ với hệ lụy của những đứa trẻ từng bị lạm dụng. Và vấn đề này được viết ra bằng một câu chuyện vô cùng ám ảnh trong Bạch Dạ Hành (Byakuyako/Into the White Night/White Night) của nhà văn Keigo Higashino. Sau đó được chuyển thể thành 3 bản phim truyền hình, điện ảnh Nhật và điện ảnh Hàn.

Dù đã được chuyển thể sang cả 3 bản phim, công tâm mà nói, không bản phim nào chuyển tải được trọn vẹn những gì "bậc thầy kể chuyện" Higashino đã viết trong nguyên tác. Bản điện ảnh của Nhật vì ôm đồm quá nhiều thứ khi thời lượng có hạn đã tạo cảm giác hẫng cho người xem. Bản điện ảnh của Hàn được Son Ye Jin đóng vai chính lại có một vài nét đổi khác, nhưng tình tiết được kiểm soát tốt hơn, tạo được tổng thể ổn hơn và sở hữu độ hấp dẫn rất riêng. Tuy nhiên, chỉ duy nhất bản truyền hình của Nhật truyền tải khá đầy đủ sự u tối đến mức ám ảnh hành trình trong đêm trắng của Yukiho và Ryo, dù bí ẩn cuối cùng của bộ truyện đã được hé mở ngay từ đầu phim. Vì thế, bài viết này xin tập trung hướng đến bản truyền hình năm 2006. 

Yukiho, cô bé 11 tuổi sống với mẹ trong một căn hộ tồi tàn. Cuộc sống khốn khó với người mẹ nợ nần lúc nào cũng khiến Yukiho cảm thấy tự ti dù ở cô bé luôn tỏa ra cái khí chất của một tiểu thư danh giá. Cô có một cậu bạn lạ kì ở thư viện, Ryoji, với tài cắt giấy rất giỏi. Thế giới của Yukiho dần biến chuyển khi gặp Ryoji, đêm đen của Yukiho đã được mặt trời Ryoji soi sáng. 

Một ngày nọ, Ryoji vô tình phát hiện bố mình đang mua dâm trong một tòa nhà bỏ hoang và người mà ông đang xâm hại chính là Yukiho. Kinh khủng hơn khi người đã bán Yukiho cho gã đê tiện kia lại chính là mẹ ruột của cô bé. Trong lúc không thể kiểm soát, Ryoji đã dùng kéo đâm chết bố mình rồi cùng Yukiho dựng hiện trường giả như một vụ cướp. Khi cuộc điều tra còn chưa đến đâu, cảnh sát phát hiện mẹ của Yukiho cắt ống dẫn ga tự vẫn. Chỉ một người duy nhất là thanh tra Sagasaki Junzo nghĩ rằng chính Yukiho là người đã cắt ống dẫn ga để giết mẹ mình. Nhưng vì không có bằng chứng, Yukiho được một người bà con giàu có nhận nuôi và đổi họ, sống một cuộc sống khác. Trong khi Ryoji luôn dằn vặt vì cái chết của cha cũng như sự mất mát mà Yukiho đã chịu đựng. Từ đó, hành trình đầy tội ác và nước mắt của Yukiho-Ryoji bắt đầu.

Bạch Dạ Hành không hoàn toàn tập trung vào ấu dâm cũng như vụ án giết người của hai đứa trẻ nhỏ. Sự việc kinh khủng đó được kể rất quyết liệt trong tập phim đầu tiên, sau đó là hành trình tìm kiếm một cuộc đời mới của hai nhân vật chính suốt 10 tập còn lại. Nhưng cái âm ỉ của tội ác năm đó không bao giờ lắng xuống. 

Giống như bản thân Yukiho và cả Ryoji, chưa bao giờ quên được những vết thương quá khứ. Hai đứa trẻ 11 tuổi đã làm những việc trái đạo đức để cứu lấy bản thân khỏi một trò phi đạo đức khác, để rồi cứ thế chìm sâu vào một chuỗi những sai lầm và tội ác mà đến cuối cùng chẳng một ai tìm thấy ánh sáng. Như một câu Yukiho đã nói: "Bầu trời của tôi không có mặt trời, chỉ toàn là bóng đêm". 

Bản thân nguyên tác Bạch Dạ Hành là tiểu thuyết được đăng dài kì, sau đó mới gộp thành sách hoàn chỉnh nên trong đó chứa rất nhiều thông tin cũng như các vụ việc mang tính thời sự mà không thể truyền tải trọn vẹn trong bản phim điện ảnh. 

Điều khiến Bạch Dạ Hành trở thành một tác phẩm đỉnh cao ở cả sách lẫn phim chính là việc xóa nhòa ranh giới đạo đức của hai nhân vật chính. Rất nhiều những thực trạng xã hội được đề cập trong phim. Từ những vụ nghe trộm thông tin của các công ty phần mềm, làm giả dữ liệu ngân hàng để rút tiền phi pháp, sao chép và kinh doanh những sản phẩm trí tuệ đến những sự việc gây nhức nhối như nghề bán dâm của các nam sinh cho các bà cô lớn tuổi, những vụ cưỡng hiếp nữ sinh, ngoại tình, giết người, những cái bẫy nguy hiểm để chiếm đoạt tài sản đều được bày ra rất tinh vi, xoay quanh Yukiho và Ryoji. 

Trong tiểu thuyết, những mấu chốt của các vụ án rải rác trong câu chuyện chỉ được giải đáp mơ hồ bằng những manh mối mà người xem phải tự xâu chuỗi. Do đó, bản truyền hình chọn mạch phim đi thẳng, biến những bí ẩn thành các sự thật hiển nhiên, nhưng không vì thế mà phim kém hấp dẫn. Sự sắp đặt các tình huống thông qua những mối quan hệ của hai nhân vật chính ở mỗi tập phim đã thành công khi tạo được hứng thú cho khán giả. Hơn hết, ở bản phim, người xem nhìn ra được sợi dây liên kết đầy cảm động và chua xót giữa Yukiho và Ryoji thay vì sự tù mù trong tiểu thuyết. 

Hai diễn viên nhí Fukuda Mayuko và Izumisawa Yuki trong vai Yukiho và Ryoji lúc nhỏ thực sự là những tài năng. Đặc biệt là Fukuda Mayuko, cô bé đã biến mình thành một Yukiho Nishimoto không thể xuất sắc hơn. Khi xem tập 1 (cũng là tập phim tuyệt vời nhất của bộ phim), chắc chắn khán giả sẽ phải ngỡ ngàng với diễn xuất chín muồi của hai bạn nhỏ, như một điểm xuất phát nhiều dữ dội và đáng thương cho hành trình của hai nhân vật khi lớn lên. 

Tất nhiên, diễn xuất của Haruka Ayase và Takayuki Yamada trong tuyến vai trưởng thành không tệ. Đặc biệt là sự tái ngộ của họ sau thành công của Sekai no chusin de, ai o sakebu (Socrates in Love) vào năm 2004 trước đó tạo được sự trông chờ. Ánh mắt của Takayuki Yamada khi hóa thân thành Ryoji dường như không thể nào tối tăm và buồn hơn được nữa. Như thể ở bất cứ phân đoạn nào, chỉ cần nhìn vào mắt của Ryoji, màn đêm thăm thẳm lại nuốt chửng người nhìn. 

Haruka Ayase thì có phần lép vế hơn Yamada khi trở thành Yukiho vì diễn xuất của cô ở những đoạn gai góc vẫn chưa thật sự "hung ác" như tiểu thuyết đã mô tả. Cũng có thể thông cảm vì Yukiho là một nhân vật cực kì khó, không phải nữ diễn viên nào cũng có thể lột tả được cái vẻ đẹp danh giá đánh gục người đối diện nhưng ẩn sâu bên trong lại là sự tàn nhẫn đáng sợ. Điểm cộng của Ayase trong bản truyền hình chính là sự yếu đuối của Yukiho mỗi khi ở bên cạnh Ryoji, khiến khán giả đồng cảm với tình yêu chua chát của hai nhân vật. 

Thêm một điểm khiến bản phim khác biệt với bản truyện chính là những cái "tình" trong các mối quan hệ cũng được thể hiện rõ hơn. Vì cái chết và đất diễn khá nhiều của Matsuura trong phim đã khiến cho nhân vật này trở nên dễ cảm thông hơn. Khi Matsuura gục đi trong vòng tay Ryoji, khán giả như nhìn thấy được thứ tình cảm gia đình mà chính bản thân các nhân vật cũng không cảm nhận được. 

Đặc biệt, với diễn xuất tài tình của Takeda Tetsuya mà nhân vật thanh tra Sagasaki có một vị trí "tình cảm" hơn trong thế giới của Yukiho và Ryoji. Ông không chỉ là một người kiên trì với sự thật mà còn như một kẻ duy nhất trên cuộc đời này có thể cảm thông với hai nhân vật chính, những tên hung thủ mà ông đuổi theo suốt nhiều năm. 

Nội dung và những vụ án liên tục trong Bạch Dạ Hành sẽ khiến bạn dần quên đi cái tội lỗi ấu dâm đáng sợ ở đầu phim, mà sẽ bị cuốn vào những toan tính khác của hai nhân vật chính. Nhưng, suốt cả bộ phim chúng ta sẽ không thể quên được nỗi đau mà nhân vật đã trải qua từ quá khứ, những gì họ toan tính chính là sự giày vò họ làm với chính cuộc đời họ. Dù đôi khi đầy tàn ác nhưng vẫn luôn phảng phất một sự cảm thông rất khó định hình. Cái cảm thông này không phải là sự dung túng cho cái ác mà là sự thương xót cho những nạn nhân của đám mua dâm trẻ em tồi tệ. Dù người bị mua dâm là cô bé Yukiho, nhưng hậu quả của nó còn ám ảnh cả cuộc đời cậu bé Ryoji, biến họ thành hai kẻ "cộng sinh" đáng sợ nhất thế giới - như cá bống trắng và tôm pháo. 

Bản phim bỏ qua một tình tiết rất kinh hãi trong bản truyện, đó là khi Yukiho muốn Ryoji hiếp dâm một bé gái khác để phục vụ cho âm mưu của cô ta. Tình huống này đặt ra như một lời cảnh tỉnh đau điếng vào sự tha hóa nhân cách của kẻ từng là nạn nhân của  ấu dâm. Nó biến cả Yukiho và Ryoji trở thành những tên tội phạm mà khi đứng trước quan tòa lương tâm, chúng ta phải dùng dằng giữa việc chỉ trích hay cảm thông. Có lẽ không còn tác phẩm nào vẽ ra nỗi đau này đau hơn Bạch Dạ Hành, nỗi đau sản sinh từ tệ nạn không bao giờ có thể tha thứ, nỗi đau khiến cả cuộc đời của nạn nhân trở nên trầy xước và đen kịt. 

Xem hết 11 tập của Bạch Dạ Hành, đi hết hành trình dài đằng đẵng băng qua đêm trắng nhưng vẫn không thể nhìn thấy mặt trời của hai nhân vật chính, khán giả sẽ cảm nhận được sự kinh dị đến độ kinh tởm của ấu dâm. Nó không chỉ xộc đến bất ngờ từ cái bi kịch đầu phim mà còn dậy mùi từ từ bằng chính cách mà Yukiho và Ryoji đã chọn để sống. Những hình ảnh ngây thơ của hai đứa ngày còn bé luôn tồn tại như một đoạn flashback đau buồn sẵn sàng trở về và ám ảnh, biến cái hành trình đi tìm ánh sáng của chúng chìm sâu thêm vào bóng tối. 

Ước mơ của Ryoji là "một lần được đi dưới ánh mặt trời" nhưng rốt cuộc đến tận lúc chết cậu vẫn chọn bóng tối để riêng mình Yukiho được rạng rỡ. Còn Yukiho dường như hoạch định được cả cuộc đời mình từ ngày bé để trở thành một cô gái chói lòa nhưng cũng chỉ càng chìm sâu vào đêm trắng. Đó, chính là chuyến dạ hành trong đêm trắng của hai đứa trẻ đáng thương, dắt díu nhau đi tìm mặt trời. 

Thực ra câu nói của Yukiho đề cập bên trên vẫn chưa trọn vẹn: "Bầu trời của tôi không có mặt trời, chỉ toàn là bóng đêm nhưng không hề tăm tối. Vì đã có thứ khác thay thế cho mặt trời. Vì mặt trời tôi chưa bao giờ có, nên tôi không sợ mất đi". Phải, mặt trời của Yukiho chính là Ryoji, tròn trịa và rực rỡ như tấm giấy cậu đã cắt cho cô năm nào. 

Sự vụ ấu dâm của nghệ sĩ người Việt trong thời gian qua lại gây ầm ĩ một lần nữa khi dư luận chia thành hai phe trong việc "hồi hương" của kẻ phạm tội. Nhưng, có bênh vực hay không, chúng ta buộc phải hiểu rằng những nạn nhân ấu dâm mới là người đáng thương nhất.