3 nhân vật, 3 cuộc sống với cùng một câu hỏi: Vì sao bạn chưa sinh con?

Đứng trước câu hỏi: “Vì sao bạn chưa sinh con?”, không phải ai cũng muốn kể câu chuyện của mình. 

Có người chọn im lặng vì sợ bị thương hại. Có người né tránh vì mệt mỏi với việc phải giải thích. Có người giữ chặt lấy lý do chỉ vì đó là lựa chọn riêng không muốn ai đánh giá, cũng chẳng cần ai đồng tình.

Tuy nhiên, khi phần đông vẫn xem việc sinh con là lẽ đương nhiên thì những ai trì hoãn hay không sinh con thường bị nhìn với ánh mắt dò xét. Và những ai chưa có con luôn phải đối mặt với những câu hỏi tương tự như trên, chẳng dễ để trả lời ngắn gọn trong vài ba câu rằng không phải ai cũng có thể, đủ sẵn sàng để sinh con. 

Vì tổn thương, chứng kiến đổ vỡ… 

“Vì sao bạn chưa sinh con?”. 

Có lẽ, câu hỏi này quá dễ để một người độc thân, chưa lập gia đình trả lời. Bởi họ có thể kể ra vô vàn lý do. Và một thực tế chỉ ra rằng, khi số tuổi của họ càng tăng, họ càng sợ những điều mang tính trách nhiệm, cao cả giống như việc chào đón một đứa trẻ đến với cuộc sống của mình. 

Đó cũng là suy nghĩ của Thu Phương - một bạn trẻ 25 tuổi, đang sống một cuộc đời tự do tự tại. 

Nhắc đến chuyện sinh con, Thu Phương từng dõng dạc tuyên bố với mẹ: “Con có thể sẽ lấy chồng vào năm 29 tuổi nhưng nhất định con sẽ không sinh con”. 

Câu nói này từng khiến Thu Phương và mẹ giận nhau trong một thời gian dài. Với mẹ của Phương, đó là một điều gì đấy vô cùng tổn thương, buồn bã khi không thể hiểu nổi suy nghĩ của con gái. Còn với Phương, cô cũng không chịu nhún nhường vì đó là sự lựa chọn riêng, thoải mái cho cuộc sống của mình. 

Nhưng một cô gái 25 tuổi, cũng chỉ mới trải qua 2 mối tình, điều gì khiến Thu Phương phải quả quyết rằng mình sẽ không bao giờ sinh con?. 

“Năm mình 7 tuổi, bố mẹ ly hôn. Khi không còn thương nhau, họ luôn lấy mình ra để làm một cuộc so đo, tranh luận rằng ai mới là người hi sinh vì mình, ai kiếm được nhiều tiền để lo cho mình hơn, ai đã phải gác bỏ những niềm vui thanh xuân để chăm sóc mình,... Những điều ấy khiến mình gặp ‘trauma’ nặng với hôn nhân. Vì mình luôn nghĩ bản thân là người thừa trong gia đình, một đứa trẻ không hạnh phúc, là lý do để bố mẹ cãi nhau rồi ly hôn. Bởi vậy, mình không muốn lặp lại điều đó, không muốn sinh con rồi làm nó tổn thương như cách bố mẹ mình đã từng”, Thu Phương tâm sự. 

Tuy nhiên đó cũng chỉ mới là một phần lý do. Một lý do khác nữa khiến Thu Phương cảm thấy: “Mọi chuyện sẽ rất đơn giản, nhẹ nhàng nếu như bạn chưa sinh con”. 

Cô bạn bày tỏ: “Mình chứng kiến không ít những câu chuyện đổ vỡ hôn nhân ở hiện tại, cha mẹ tranh giành quyền nuôi con; Hay những bạn trẻ chưa sẵn sàng đã vội có bầu rồi hàng loạt những áp lực xảy đến; Không ít người mẹ rơi vào trầm cảm vì cảm thấy không còn là chính mình sau sinh con;... Nhiều lắm, muôn hình vạn trạng những tình huống xảy ra khiến mình chần chừ, thậm chí hoảng sợ khi nghĩ đến việc sinh con. 

Mình cảm thấy, khi sinh con, cả thế giới của mình sẽ xoay quanh đứa trẻ. Khi ấy những quyết định trong bất kỳ việc gì sẽ không xuất phát từ cá nhân nữa mà cần phải suy nghĩ xem có phù hợp với con không, có ảnh hưởng gì không,... Và mình thì chưa sẵn sàng cho điều đó”. 

Ngoài ra, Thu Phương cũng cho hay những người bạn của mình, sau khi đã lấy chồng sinh con, dù hạnh phúc nhưng họ vẫn không quên gửi lời: “Nếu được, hãy cứ từ từ, đừng vội lấy chồng và sinh con khi chưa sẵn sàng”. Điều này khiến cô bạn vẫn giữ vững lập trường, có thể độc thân, có thể kết hôn nhưng không sinh con. 

Vì kinh tế chưa vững

“Vì sao bạn chưa sinh con?”.

Câu hỏi này khiến một người đã lập gia đình 3 năm có chút nhăn mặt. 

Thanh Mai (30 tuổi) nói: “3 năm lấy chồng, mình không còn đếm được số lần nghe câu hỏi tương tự như vậy. ‘30 tuổi rồi không sinh con đi thì đợi đến khi nào?’, ‘Sốt ruột, lấy chồng mấy năm rồi vẫn kế hoạch’, ‘Không sinh con đi chồng nó chán’, ‘Ích kỷ, không biết nghĩ cho bố mẹ lớn tuổi, chỉ sống cho mình nên mới không sinh con đây mà’,... Đó, những câu mà mình thường nghe khi nhắc về chuyện này”. 

Cô bạn cho hay những lần đầu tiên bị giục chuyện sinh con cũng áp lực, thậm chí còn phải “trốn” mỗi dịp lễ, Tết đông người để tránh bị “pressing”. Tuy nhiên, Thanh Mai chia sẻ việc chưa sinh con là do cả hai vợ chồng đã có kế hoạch từ trước khi quyết định kết hôn. Nhưng điều này là quyết định riêng của hai người nên Thanh Mai cảm thấy không nhất thiết gặp ai cũng phải giải thích. 

Thanh Mai hiện đang làm nhân viên truyền thông cho một tập đoàn ở Hà Nội với mức lương trung bình mỗi tháng là 12 triệu đồng. Chồng của Thanh Mai thì làm việc tại một ngân hàng, mới thăng chức nên thu nhập có phần ổn hơn. Trước khi cưới, Thanh Mai và chồng đặt ra lộ trình sau khi kết hôn 5 năm mới sinh con. Bởi cả hai muốn có kinh tế dư giả. 

“Hồi mới cưới, tụi mình còn đang ở nhà thuê, mỗi tháng tiết kiệm từng đồng để chi tiêu. Giờ gọi là khá hơn khi đã mua được nhà nhưng phải trả nợ đều đặn hàng tháng, thành ra cũng chưa dư đồng nào. Rồi hai vợ chồng vẫn đèo nhau trên chiếc xe máy cũ, nay hỏng ắc-qui, mai xịt lốp nên chúng mình chưa nghĩ đến chuyện sinh con”, Thanh Mai nói. 

Cô cho biết, kế hoạch của hai vợ chồng là phải trả hết nợ nhà, mua được ô tô, có một khoản dư 300 triệu đồng thì mới sinh con. Thanh Mai bày tỏ, phải đạt được những mục tiêu ấy cô mới tự tin để chào đón một đứa nhỏ. 

“Mọi người cũng biết cuộc sống ở Hà Nội giá cả thế nào. Sinh một đứa trẻ, nuôi nấng nên người là cả một quá trình dài cần nhiều trách nhiệm lẫn tiền bạc. Mình không muốn sinh con ra rồi lại phải ngửa tay xin ông bà hai bên hỗ trợ, muốn mua một hộp sữa xịn cho con cũng phải đắn đo. Nhìn chung, chúng mình muốn con phải được tận hưởng đầy đủ những điều kiện tốt nhất bởi đó cũng là nền tảng để con tiếp tục trưởng thành sau này”, cô bạn chia sẻ. 

Thanh Mai bảo, cô cũng đọc nhiều cuộc tranh luận trên MXH về quan điểm sinh con hay không sinh con. Cũng nhiều người nói rằng, thời ông bà, bố mẹ ngày xưa nghèo khó vẫn nuôi con ngon ơ, thậm chí còn con đàn cháu đống mà sao ngày nay giới trẻ “rách việc” quá. Trước những ý kiến này, Thanh Mai bày tỏ: “Thời xưa với thời nay khác nhau nhiều lắm. Bây giờ không thể sinh con ra rồi rau cháo qua ngày, để con tự lớn được nên việc so sánh mình nghĩ khập khiễng lắm. Còn đương nhiên, mỗi người sẽ có một tiêu chuẩn, điều kiện riêng trong cách đầu tư cho con. Nhưng không ai phủ nhận, kinh tế càng vững, sinh con sẽ bớt áp lực hơn”. 

Vì chưa đủ may mắn…

“Vì sao bạn chưa sinh con?”. 

Lần này, câu hỏi được đặt ra với Ngọc Linh (34 tuổi) - một người đã lập gia đình 7 năm. Tuy nhiên, câu trả lời nhận lại ban đầu là một khoảng lặng, đâu đó có tiếng nén thở dài. Đây không phải điều dễ để chia sẻ với Linh. 

“Tính đến hiện tại, mình đã làm IVF 2 lần nhưng vẫn chưa thành công và đang chuẩn bị tinh thần để làm lần thứ 3. Có thể do chưa tới duyên…”, Linh nói. 

Được biết, thời điểm sau khi kết hôn, Ngọc Linh và chồng cũng có kế hoạch 1 năm đầu tận hưởng cuộc sống vợ chồng son, rồi mới chuẩn bị có con. Dẫu vậy, cả hai cũng không quá vội vàng mà để mọi thứ thuận tự nhiên. Tuy nhiên nhiều năm trôi qua, Ngọc Linh vẫn chưa đón tin vui khiến cô phần nào cảm thấy lo lắng, buồn bã. 

“Năm 2023, biết mình khó để mang thai tự nhiên nên hai vợ chồng cũng đã chuẩn bị tiền tiết kiệm để đi làm IVF. Đó thực sự là những ngày cảm xúc của mình thay đổi liên tục, vừa sợ, vừa lo nhưng cũng vừa mong muốn có thể thành công nhanh. Trải qua nhiều công đoạn, mình cũng đã đón nhận được tín hiệu tích cực. Thế nhưng sau đó, không giữ được phôi thai, mình suy sụp mất khoảng 1 năm. Lần thứ 2 là cuối năm 2024, mình tiếp tục hành trình nhưng vẫn chưa có kết quả như mình mong”, Ngọc Linh chia sẻ. 

Với những ai từng trải qua điều này giống Linh, hẳn sẽ thấu hiểu những trạng thái cảm xúc “khủng hoảng” mà cô có. Đó là một quãng thời gian dài, Ngọc Linh không đi ra ngoài vì sợ phải đối mặt với những lời hỏi thăm về chuyện gia đình, con cái. Dù được chồng và gia đình ở cạnh động viên nhưng mạnh mẽ, lạc quan tới đâu, Ngọc Linh cũng không tránh khỏi những ngày khóc sướt mướt. 

“Từ lần làm IVF đầu tiên, mình đã quyết định nghỉ làm để tập trung cho hành trình này. Đến giờ mình cũng chuyển hẳn sang kinh doanh online, để giữ đầu óc, tinh thần thoải mái nhưng may mắn vẫn chưa đến với mình. Cũng có nhiều người không biết, đôi khi họ vô tình hỏi thăm thôi thì mình đều cười và bỏ qua. Còn cũng có những lần gặp phải vài lời xì xào, phán xét, tâm trạng mình cũng ảnh hưởng lắm. 

Áp lực từ bên ngoài, rồi cả từ chính bản thân mình khiến lúc nào bản thân cũng căng thẳng. Nhưng mình nhận ra có những thứ không phải cứ mong muốn là có được, không thể vội vàng nên mình học cách chậm lại, mình tin con sẽ đến vào một thời điểm phù hợp nhất”, Ngọc Linh bày tỏ. 

Khi câu hỏi được đặt cho 3 nhân vật, 3 câu chuyện, 3 cuộc sống khác nhau, có thể thấy đằng sau mỗi người là cả một hành trình dài đầy cân nhắc, nỗ lực, tổn thương hoặc thậm chí là bất lực. Họ đều có một hoàn cảnh riêng, một hệ giá trị riêng và một giới hạn riêng cho điều gọi là “sẵn sàng”. 

Làm cha mẹ là một chặng đường dài, không chỉ cần tình yêu thương mà còn đòi hỏi rất nhiều năng lượng, trách nhiệm và cả những hy sinh. Việc sinh con không thể là một “mặc định” trong cuộc sống, mà nên là kết quả của sự chuẩn bị kỹ lưỡng, của tình yêu đủ lớn và cả điều kiện cho phép.

Một đứa trẻ xứng đáng được chào đón trong những hoàn cảnh tốt nhất có thể, không phải như một nghĩa vụ, không phải để làm vừa lòng bất kỳ ai. Và bởi vậy, lựa chọn sinh con hay không, sớm hay muộn, luôn là một quyết định cá nhân cần được thấu hiểu, tôn trọng và đối xử bằng sự tử tế. Không ai nên bị phán xét chỉ vì họ chưa có con cho dù họ chưa muốn, chưa thể hay chưa đủ điều kiện.