3 câu nói này làm tổn thương con nhất, có thể cha mẹ vẫn đang lặp lại mỗi ngày

Trong cuộc sống hàng ngày, nhiều bậc phụ huynh thường vô tình sử dụng những câu nói tưởng chừng như bình thường, nhưng lại có thể để lại những ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý của trẻ.

Những câu nói làm tổn thương con có thể ảnh hưởng đến tâm lý và sự tự tin của trẻ suốt đời. Nếu cha mẹ thường xuyên nói những lời này, trẻ sẽ dễ tự ti, sợ mắc lỗi và thiếu cảm giác an toàn.

Cô Lý là một người mẹ rất tận tâm, lúc nào cũng chăm lo cho con từ bữa ăn đến giấc ngủ. Nhưng dạo gần đây, cô nhận thấy con mình trở nên trầm lặng, ít nói hẳn đi, thậm chí có lúc còn lén khóc một mình.

Cô cố gắng hỏi con chuyện gì đang xảy ra, nhưng bé chỉ im lặng lắc đầu. Sau đó, giáo viên gọi điện báo rằng bé dạo này không còn tích cực trong lớp, ít giơ tay phát biểu, có vẻ như rất sợ mắc lỗi hoặc bị phê bình. Điều này khiến cô vô cùng hoang mang: "Rõ ràng chẳng có chuyện gì xảy ra, tại sao con mình lại thay đổi như vậy".

Khi tìm hiểu kỹ hơn, các chuyên gia đã phát hiện ra rằng nguyên nhân đến từ một số câu nói quen thuộc mà người mẹ thường sử dụng khi giao tiếp với con.

Lời nói của cha mẹ có thể là nguồn động viên giúp trẻ tự tin, nhưng cũng có thể trở thành "lưỡi dao" âm thầm gây tổn thương. Dưới đây là ba câu nói tưởng chừng vô hại nhưng thực tế lại có thể gây ảnh hưởng sâu sắc đến tâm lý của trẻ, mà nhiều bậc phụ huynh thường nói mà không nhận ra.

1. "Nhìn con nhà người ta mà xem"

Đây có lẽ là câu nói kinh điển nhất mà nhiều bậc cha mẹ đã từng nghe từ nhỏ và tiếp tục lặp lại với con mình.

Khi thấy con hàng xóm đạt điểm cao, mẹ buột miệng: "Con xem người ta học giỏi thế, còn con thì chỉ biết chơi suốt ngày".

Khi con làm bài tập chậm, mẹ lại thở dài: "Người ta đã làm xong từ lâu còn đọc sách, con thì lề mề mãi không xong".

Cha mẹ nghĩ rằng so sánh như vậy sẽ giúp con có động lực, nhưng thực tế nó chỉ khiến con cảm thấy mình vô dụng. So sánh không giúp con tiến bộ, mà chỉ khiến con tự ti và xa cách cha mẹ.

Cha mẹ nên làm gì?

Hãy khuyến khích con so sánh với chính mình ngày hôm qua, thay vì đem con ra so sánh với người khác. Ví dụ người mẹ có thể nói: "Con đã làm tốt hơn hôm trước rồi, mẹ thấy con tiến bộ lắm".

2. "Sao con ngốc thế, dạy mãi mà không hiểu"

Khi con làm sai bài tập toán, cha mẹ bực bội và buột miệng trách mắng: "Mẹ đã giảng mấy lần rồi, sao con vẫn không hiểu", "Cái này đơn giản thế mà cũng làm sai, con đúng là chậm chạp quá".

Những lời này có thể khiến con tin rằng mình thật sự ngu dốt, và dần tránh xa mọi thử thách vì sợ sai, sợ bị mắng.

Có một cậu bé tên Tiểu Huy hồi nhỏ rất lanh lợi, nhưng dạo gần đây không còn dám giơ tay phát biểu trong lớp. Hỏi ra mới biết, mẹ cậu bé thường xuyên nói con "ngu" mỗi khi cậu làm bài sai. Dần dần, cậu bé tin rằng mình không đủ thông minh, thậm chí tránh học những môn khó để khỏi bị mắng.

Khi cha mẹ liên tục nói con "ngu dốt", con sẽ dần tin điều đó và không dám cố gắng nữa.

Cha mẹ nên làm gì?

Thay vì chỉ trích, cha mẹ hãy giúp con tìm cách giải quyết vấn đề. Ví dụ, người mẹ có thể nói: "Chắc con chưa hiểu phần này, mẹ thử giảng cách khác nhé", "Ai cũng có lúc sai, con thử nghĩ xem sai ở đâu để lần sau làm tốt hơn nhé".

3. "Con hư lắm, mẹ không cần con nữa"

Khi con không nghe lời, quấy khóc, hoặc nghịch ngợm quá mức, nhiều cha mẹ thường đe dọa: "Con mà còn khóc nữa, mẹ bỏ con luôn đấy", "Mẹ không cần con nữa đâu, để mẹ đem con cho người khác".

Có thể ngay lúc đó, trẻ sợ hãi và im lặng, nhưng sâu thẳm trong lòng, trẻ đang phải chịu một nỗi bất an cực lớn.

Bé Kỳ Kỳ năm nay mới 4 tuổi, nhưng cực kỳ nhạy cảm. Một lần bé quấy khóc giữa đêm, mẹ bé bực bội nói: "Nếu con còn khóc, ngày mai mẹ sẽ gửi con đi luôn".

Kỳ Kỳ lập tức im lặng, nhưng đêm hôm sau, bé ôm mẹ khóc nức nở: "Mẹ ơi, đừng bỏ con đi, con ngoan mà..."

Đối với trẻ nhỏ, tình yêu của cha mẹ là tất cả. Ngay cả những câu nói đùa cũng có thể khiến con cảm thấy mình bị bỏ rơi.

Cha mẹ nên làm gì?

Thay vì đe dọa, hãy giúp con hiểu cảm xúc của mình: "Mẹ biết con đang giận, nhưng con vẫn là bảo bối của mẹ", "Mẹ yêu con, nhưng mẹ mong con sẽ bình tĩnh lại để mình cùng nói chuyện nhé".

Lời nói của cha mẹ có thể vô tình gây tổn thương cho con cái, và những tổn thương này có thể ám ảnh trẻ suốt đời. Những ảnh hưởng tâm lý từ thời thơ ấu không chỉ tác động đến sự tự tin và tính cách của trẻ, mà còn có thể định hình tương lai của chúng.