Trong bối cảnh thị trường việc làm ngày càng khốc liệt, vấn đề tìm việc của sinh viên tốt nghiệp đại học đang trở nên ngày càng khó khăn. Điều này khiến nhiều sinh viên cảm thấy áp lực, lo sợ bị tụt lại phía sau. Họ mong muốn có thể chủ động thay đổi ngay từ khi còn đang học, để sau này không bị đào thải khi bước chân vào xã hội. Khi thị trường lao động ngày càng khốc liệt, lúc này, cả trình độ học vấn và năng lực cá nhân đều trở thành những yếu tố then chốt quyết định khả năng cạnh tranh, thiếu một trong hai cũng khó mà tìm được công việc tốt. Hai yếu tố này cần bổ trợ cho nhau, không thể tách rời.
Trước thực trạng này, thầy Trương Tuyết Phong – một chuyên gia hướng nghiệp nổi tiếng ở Trung Quốc đã đưa ra những quan điểm đáng suy ngẫm. Ông nhiều lần nhấn mạnh đúng là bằng cấp, đặc biệt là bằng thạc sĩ, là tấm vé thông hành quan trọng giúp mở ra cánh cửa sự nghiệp. Tuy nhiên, nếu chỉ vì học ở trường top mà cho phép bản thân “nằm yên” trong 4 năm đại học thì không thể đảm bảo một tương lai suôn sẻ sau khi ra trường.
Theo ông, có hai kiểu sinh viên rất dễ bị xã hội đào thải, thậm chí là thất nghiệp ngay khi vừa tốt nghiệp:
Trong bối cảnh thị trường việc làm ngày càng khốc liệt, vấn đề tìm việc của sinh viên tốt nghiệp đại học đang trở nên ngày càng khó khăn.
Thầy Trương chỉ rõ nếu một sinh viên cho rằng chỉ cần đỗ vào trường hoặc ngành mình mơ ước thì sau này chắc chắn sẽ tìm được công việc tốt, lương cao... đó là những người dễ bị đánh bật khỏi thị trường lao động. Họ không nhận thức được tốc độ thay đổi chóng mặt của xã hội và các ngành nghề, cũng không có tinh thần cạnh tranh và điều đó vô cùng nguy hiểm.
“Thiếu ý thức về khủng hoảng” có nghĩa là những sinh viên này không theo dõi xu hướng phát triển của ngành nghề mình học, cũng không có kế hoạch dài hạn. Họ tin rằng chỉ cần vào được trường tốt, học ngành hot là có sẵn lợi thế khi ra trường. Nhưng nếu không linh hoạt, không theo kịp thay đổi của thị trường, thì đến lúc tốt nghiệp, họ sẽ hoàn toàn bị động.
Ví dụ rõ ràng nhất nhiều sinh viên nhập học từ năm 2019 - thời điểm mà các ngành như kỹ thuật xây dựng hay kiến trúc rất được ưa chuộng. Ai cũng nghĩ học xong sẽ dễ kiếm việc và có thu nhập cao. Nhưng chỉ sau vài năm, ngành xây dựng rơi vào khủng hoảng, lượng công việc tụt dốc không phanh, buộc nhiều sinh viên ngành này phải chuyển hướng nghề nghiệp. Điều này cho thấy sinh viên cần luôn giữ tinh thần cạnh tranh và cập nhật sát sao tình hình ngành nghề.
Theo thầy Trương, những sinh viên dễ bị “đào thải” không phải là vì họ học trường hạng hai, hạng ba, mà vì họ không có trách nhiệm với bản thân. Ngược lại, dù học ở trường bình thường, chỉ cần có ý thức rõ ràng, chủ động lên kế hoạch học tập, rèn luyện kỹ năng, tìm hiểu thị trường thì vẫn có thể lội ngược dòng và thành công.
Chính bản thân ông là một minh chứng. Khi học ngành cấp thoát nước tại Đại học Trịnh Châu, ông thừa nhận mình không hề yêu thích chuyên ngành này và cũng không thực sự học tốt. Tuy nhiên, ông hiểu rõ điểm mạnh của bản thân và dành thời gian tham gia các cuộc thi dẫn chương trình, tranh biện trong trường để rèn luyện khả năng nói. Nhờ vậy, ông có cơ hội làm việc tại trung tâm luyện thi cao học, từ đó trở thành một trong những người có ảnh hưởng lớn trong cộng đồng hướng nghiệp ở Trung Quốc.
Những sinh viên dễ bị “đào thải” không phải là vì họ học trường hạng hai, hạng ba, mà vì họ không có trách nhiệm với bản thân.
Từ những chia sẻ của thầy Trương Tuyết Phong, có thể rút ra lời khuyên thiết thực dành cho sinh viên hiện nay rằng hãy có trách nhiệm với bản thân. Dù có học đúng ngành mình thích hay không, dù vào được trường top hay không, thì trong 4 năm đại học, đừng cho phép bản thân “nằm im”.
- Nếu yêu thích chuyên ngành mình học, hãy học thật chắc chuyên môn, theo dõi sát thị trường việc làm và tích lũy thêm kỹ năng mới để tăng sức cạnh tranh.
- Nếu không hứng thú với ngành mình đang học, thì càng cần chủ động khám phá hướng đi khác, trải nghiệm nhiều hơn, không được buông xuôi hay mặc kệ.
Tóm lại, tấm bằng đại học là khởi đầu, không phải là đích đến. Người có thể thích nghi và không ngừng nâng cấp bản thân mới là người trụ vững được trong xã hội đầy biến động này.
Theo Sohu