1 "ngành học của tương lai", được dự đoán siêu hot ở năm 2030: 91% lãnh đạo doanh nghiệp Việt muốn tuyển, có trường đầu tư cơ sở đào tạo đến 693,93 tỷ đồng

Cách đây vài năm, trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence - AI) vẫn còn là một khái niệm lạ lẫm với nhiều người, đặc biệt là với các bậc phụ huynh. Nhưng hiện tại, nó trở thành ngành học được săn đón hàng đầu tại Việt Nam, trong bối cảnh không ít người lo lắng các công việc quen thuộc đang có nguy cơ dần bị AI thay thế.

Trong vòng 3 - 5 năm gần đây, các trường đại học lớn ở Việt Nam chuyển từ việc mở chuyên ngành AI trong khoa CNTT sang thành lập khoa/viện/chương trình độc lập về Trí tuệ nhân tạo và Khoa học dữ liệu. Điều này phản ánh nỗ lực của hệ thống giáo dục nhằm đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực số hóa, đồng thời triển khai chiến lược quốc gia về công nghệ 4.0. 

Nổi bật là Học viện Công nghệ Bưu Chính Viễn Thông (PTIT) đã công bố thành lập Khoa Trí tuệ nhân tạo (AI) vào 28/8/2024 và mở chỉ tiêu tuyển sinh quy mô ngay trong 2025. Năm 2025, PTIT công bố chỉ tiêu tuyển 150 sinh viên cho ngành Trí tuệ nhân tạo và thêm 80 chỉ tiêu cho chương trình AIoT (Trí tuệ nhân tạo vạn vật), đánh dấu bước đi cụ thể trong chiến lược đào tạo nhân lực công nghệ cao.

Theo định hướng của trường đưa ra, 100% môn học có học liệu số và có trợ lý giảng dạy bằng AI. Mỗi sinh viên sẽ có bản đồ năng lực cá nhân và lộ trình đào tạo cá nhân hóa bằng AI. 

Hiện nay, đã có nhiều cơ sở đào tạo trong nước triển khai các chương trình liên quan đến AI, khoa học dữ liệu và học máy. Các trường hàng đầu về khoa học - công nghệ như: Đại học Bách khoa Hà Nội (HUST), Đại học Công nghệ - Đại học Quốc gia Hà Nội (UET), Đại học Công nghệ Thông tin - ĐHQG TP.HCM (UIT), Đại học Khoa học Tự nhiên - ĐHQG TP.HCM… cũng bắt đầu bước vào cuộc đua từ sớm khi mở các ngành hay chương trình chuyên sâu về Trí tuệ nhân tạo. 

Nếu khối đại học công lập đang từng bước hoàn thiện nền tảng, thì khu vực tư nhân, đặc biệt là Tập đoàn FPT lại đang trở thành đầu tàu đầu tư mạnh mẽ nhất cho ngành AI tại Việt Nam. FPT hiện sở hữu Trường Đại học FPT Quy Nhơn - AI Campus, được xây dựng  với tổng vốn đầu tư lên đến 693,93 tỷ đồng, được định hướng là trung tâm đào tạo và nghiên cứu AI quy mô lớn nhất khu vực miền Trung.

Không dừng lại ở đó, năm 2024 FPT ký thỏa thuận hợp tác với NVIDIA - “gã khổng lồ” công nghệ của Mỹ để xây dựng “AI Factory” trị giá khoảng 200 triệu USD (hơn 5,2 nghìn tỷ đồng). Dự án này tập trung phát triển hệ sinh thái AI quốc gia, sử dụng hạ tầng GPU H100 tiên tiến nhằm đẩy nhanh năng lực nghiên cứu, đào tạo và ứng dụng AI trong doanh nghiệp.

Trước đó, FPT cũng đã hợp tác với Đại học Quốc gia Singapore (NUS), cam kết đầu tư 50 triệu USD (hơn 1,3 nghìn tỷ đồng) trong 5 năm để phát triển nghiên cứu, đào tạo nhân tài AI và mở rộng chương trình trao đổi quốc tế. Những khoản đầu tư quy mô này không chỉ khẳng định vị thế tiên phong của FPT mà còn cho thấy AI đang bước ra khỏi khuôn khổ nghiên cứu học thuật, tiến dần đến nền kinh tế thực, nơi nhu cầu nhân lực chất lượng cao ngày càng cấp thiết.

Về phía Học viện Công nghệ Bưu Chính Viễn Thông, PTIT đã ra mắt Phòng nghiên cứu quốc tế về trí tuệ nhân tạo và dữ liệu đa phương tiện, đây là hợp tác giữa PTIT và Naver (Hàn Quốc). Hay năm 2021, Đại sứ quán Australia tại Hà Nội công bố, Chính phủ nước này đã tài trợ gần 1,4 triệu AUD (khoảng 1 triệu USD) cho 4 dự án ứng dụng công nghệ cao trong lĩnh vực chuyển đổi số tại Việt Nam. 

Theo báo cáo của PwC và Microsoft (Work Trend Index 2025), Việt Nam nằm trong nhóm quốc gia có tỷ lệ doanh nghiệp tìm kiếm nhân sự AI cao nhất khu vực châu Á - Thái Bình Dương, với 91% lãnh đạo doanh nghiệp cho biết họ đang hoặc sẽ tuyển dụng vị trí liên quan đến AI. 

Các chuyên gia cũng dự đoán, Trí tuệ nhân tạo sẽ là một trong những ngành siêu hot tại Việt Nam vào năm 2030. Những vị trí được ưa chuộng gồm: kỹ sư AI, chuyên viên dữ liệu (Data Scientist), chuyên viên học máy (Machine Learning Engineer), kỹ sư tự động hóa, và nhà phát triển ứng dụng AI.

Khảo sát của VietnamWorks (2024) với 1.500 ứng viên và gần 500 doanh nghiệp cho thấy, phần lớn doanh nghiệp sẵn sàng trả mức lương của ứng viên mảng AI cao hơn so với các vị trí khác. Cụ thể, 43,7% doanh nghiệp tiết lộ rằng mức lương họ chi trả cho nhân sự mảng AI cao hơn từ 10% - 20%; và 18,4% phản hồi rằng mức lương nhân sự AI của họ cao hơn từ 20% - 50%.

Không chỉ đón đầu trào lưu khi trở thành trường đại học đầu tiên mở khoa riêng về Trí tuệ nhân tạo, Học viện Công nghệ Bưu Chính Viễn Thông còn mở Cổng thông tin việc làm sử dụng AI với hơn 41.000 cơ hội việc làm trong 14 lĩnh vực từ hàng trăm doanh nghiệp. 

Từ những lứa sinh viên đầu tiên tại Việt Nam tốt nghiệp ngành Trí tuệ nhân tạo, có thể nhìn thấy rõ điểm sáng của ngày trong tương lai. Vừa qua, Lê Văn Tấn, sinh viên ngành trí tuệ nhân tạo (AI) tại Trường ĐH Khoa học tự nhiên - ĐHQG TP.HCM gây ấn tượng khi vừa tốt nghiệp ĐH loại xuất sắc với thành tích GPA 9,1/10. Không chỉ thế, Lê Văn Tấn còn được nhận vào vị trí kỹ sư AI tại Công ty OPSWAT Software Việt Nam với mức lương đáng mơ ước, ngay cả khi chưa có bằng tốt nghiệp.

Năm 2025, 19 sinh viên ngành Trí tuệ nhân tạo tại Đại học Công nghệ - Đại học Quốc gia Hà Nội tốt nghiệp sớm một năm, và đều đạt loại giỏi trở lên. Ngoài số nhóm này, năm nay Viện Trí tuệ nhân tạo của trường có khoảng 50 sinh viên ra trường sớm một kỳ. Số này chiếm 40% tổng số sinh viên ngành Trí tuệ nhân tạo cùng khóa đó.

Có thể thấy, với đà phát triển như hiện tại, Trí tuệ nhân tạo đang đang bước vào giai đoạn tăng tốc, từng bước trở thành một ngành có triển vọng tươi sáng tại Việt Nam. Đồng thời, cơ hội tìm việc làm liên quan đến ngành này cũng vô cùng rộng mở và nhiều tiềm năng cho những nhân lực chất lượng cao.