Vì sao người đàn ông bị khởi tố do trộm 2 trái mít ở Đồng Tháp?

Ngày 27/10, Công an xã Mỹ Đức Tây (Đồng Tháp) cho biết Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Đồng Tháp đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can Lê Hoàng Lợi (sinh năm 1991, ngụ ấp 3, xã Mỹ Thiện, Đồng Tháp) về hành vi “trộm cắp tài sản” theo điểm b, khoản 1, Điều 173 Bộ luật Hình sự.

Vào sáng ngày 23/10/2025, ông Nguyễn V. P. (sinh năm 1973, ngụ ấp Mỹ Nghĩa 1, xã Mỹ Đức Tây) phát hiện đối tượng Lê Hoàng Lợi điều khiển xe mô tô biển số 63AN-142.10 chở theo 2 trái mít vừa cắt trộm tại vườn của ông Nguyễn V. H. (sinh năm 1964, ngụ ấp Mỹ Tường, xã Mỹ Đức Tây).

Khi bị phát hiện, Lợi đã xin bỏ qua nhưng không được chấp nhận. Ông P. đã kịp thời trình báo sự việc với Công an xã Mỹ Đức Tây. Sau đó, Lợi bỏ lại xe mô tô cùng tang vật tại hiện trường rồi bỏ trốn khỏi địa bàn.

Nhận được tin báo, Công an xã Mỹ Đức Tây đã khẩn trương xác minh, mời Lê Hoàng Lợi đến làm việc. Tại trụ sở công an, Lợi thừa nhận hành vi cắt trộm 2 trái mít để bán lấy tiền tiêu xài.

Lê Hoàng Lợi từng có tiền án về tội trộm cắp tài sản và hiện chưa được xóa án tích. Hiện vụ việc đang được Cơ quan Cảnh sát điều tra tiếp tục điều tra, xử lý theo đúng quy định của pháp luật.

Trộm cắp vặt vẫn có thể bị khởi tố

Trao đổi với PV, dưới góc độ pháp lý, TS.Ls. Đặng Văn Cường (Đoàn luật sư Hà Nội) cho rằng: khởi tố về hành vi trộm cắp trái cây là những vụ án hy hữu xảy ra bởi giá trị tài sản thường không lớn. Tuy nhiên nếu trộm cắp nhiều lần, đã bị phạt vi phạm hành chính mà còn vi phạm hoặc giá trị tài sản đủ để truy cứu trách nhiệm hình sự thì người thực hiện hành vi trộm cắp tài sản cũng có thể sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Theo quy định của pháp luật thì trộm cắp tài sản là hành vi lén lút để chiếm đoạt tài sản của người khác. Nếu người nào đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự, lén lút chiếm đoạt tài sản trị giá từ 2.000.000 đồng trở lên hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính, đã bị kết án chưa được xóa án tích mà còn vi phạm hoặc gây ảnh hưởng xấu đến an ninh trật tự an toàn xã hội thì cũng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Cụ thể điều 173 bộ luật hình sự quy định: “Người nào trộm cắp tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;

b) Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 174, 175 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;

c) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội; d) Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ;

đ) Tài sản là di vật, cổ vật.”.

Về nguyên tắc là trộm cắp từ 2.000.000 đồng trở lên sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, bộ luật hình sự cũng quy định có một số trường hợp mặc dù tài sản trộm cắp dưới 2.000.000 đồng nhưng xét về yếu tố nhân thân hoặc đánh giá hậu quả của hành vi vẫn có thể xử lý hình sự để răn đe phòng ngừa người chung cho xã hội.

Bởi vậy, trong trường hợp trên nếu hành vi lén lút chiếm đoạt trái cây của người khác chi giá từ 2.000.000 đồng trở lên hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 1, Điều 173 bộ luật hình sự thì cơ quan điều tra xử lý hình sự là đúng, không oan.

Tuy nhiên không phải mọi trường hợp hành vi trộm cắp dưới 2.000.000 đồng đều xử lý hình sự.

Theo quy định tại điều 8 bộ luật hình sự thì có những trường hợp mặc dù có dấu hiệu tội phạm nhưng tính chất nguy hiểm không đáng kể thì không xử lý hình sự.

Cụ thể điều 8 bộ luật hình sự quy định : “Những hành vi tuy có dấu hiệu của tội phạm nhưng tính chất nguy hiểm cho xã hội không đáng kể thì không phải là tội phạm và được xử lý bằng các biện pháp khác”.

Bởi vậy trong thực tế thì có rất nhiều trường hợp thanh thiếu niên trộm cắp trái cây, thậm chí trộm cắp vặt nhưng được cơ quan chức năng, chính quyền địa phương giải quyết bằng các biện pháp khác mà không xử lý hình sự.

Còn trong tình huống này, cơ quan điều tra xác định đối tượng Có nhân thân xấu, thường xuyên vi phạm, đã bị xử phạt vi phạm hành chính mà còn vi phạm nên căn cứ vào yếu tố nhân thân, đánh giá tính chất mức độ của hành vi, đánh giá hậu quả đã gây ra đối với xã hội, cơ quan điều tra đã khởi tố để xử lý.

Quá trình giải quyết vụ án này, trường hợp có căn cứ để miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt, miễn chấp hành hình phạt hoặc có các căn cứ để được hưởng khoan hồng thì các cơ quan tiến hành tố tụng có thể xem xét đến vấn đề trách nhiệm pháp lý, để khoan hồng cho bị can đảm bảo chính sách hình sự giai đoạn hiện nay.

Khi nào thì bị xử lý hình sự?

Cũng theo luật sư, về nguyên tắc là khi phát hiện hành vi vi phạm pháp luật có dấu hiệu tội phạm nếu không thuộc trường hợp được miễn trách nhiệm hình sự, loại trừ trách nhiệm hình sự, thì cơ quan điều tra phải xem xét khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can để xử lý.

Nếu vụ việc có dấu hiệu tội phạm mà cơ quan tiến hành tố tụng không xử lý thì sẽ xâm phạm hoạt động tư pháp, người thực hiện hành vi xâm phạm hoạt động tư pháp không truy cứu trách nhiệm hình sự người có tội có thể bị xử lý hình sự về tội danh xâm phạm hoạt động tư pháp theo quy định của bộ luật hình sự.

Việc xử lý hình sự đối với hành vi nguy hiểm cho xã hội đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật, thể hiện công bằng xã hội, đảm bảo răn đe giáo dục đối với người phạm tội và đe phòng ngừa chung.

Bộ luật hình sự cũng quy định nhiều loại hình phạt khác nhau như cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, phạt tù, thậm chí có thể phạt tù cho hưởng án treo đối với một số tội danh thuộc trường hợp ít nghiêm trọng.

"Ngoài ra bộ luật hình sự cũng có quy định về miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt, miễn chấp hành hình phạt... Bởi vậy, có những trường hợp mặc dù bị xử lý hình sự nhưng hình phạt có thể là cảnh cáo, có thể là phạt tiền, cải tạo không giam giữ hoặc cũng có thể được miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt khi cơ quan tiến hành tố tụng giải quyết vụ án.

Việc xử lý hình sự phải tuân thủ các nguyên tắc, căn cứ vào từng trường hợp cụ thể xem xét đến yếu tố nhân thân và yếu tố hành vi của người thực hiện hành vi nguy hiểm sao cho đảm bảo đúng nguyên tắc, đúng chính sách hình sự, thể hiện sự nghiêm minh của pháp luật, hướng đến mục tiêu giáo dục và rất đề phòng ngừa chung đối với xã hội", luật sư Đặng Văn Cường nêu quan điểm.