Nếu tính theo mốc người từ 65 tuổi trở lên, Việt Nam hiện có 9 triệu, sẽ tăng lên 21,7 triệu vào năm 2050. Còn tính theo mốc 60 tuổi trở lên, nước ta có gần 11,9 triệu người (chiếm 12%), dự báo sẽ tăng lên 25% vào năm 2050.
Thông tin trên được ông Phạm Vũ Hoàng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số (Bộ Y tế), đưa ra tại hội thảo chia sẻ kinh nghiệm thích ứng với già hóa và chăm sóc người cao tuổi giữa Nhật Bản và Việt Nam, sáng 29-8.
Đại diện Bộ Y tế chia sẻ những thách thức về già hóa dân số ở Việt Nam
Ông Hoàng cho biết Việt Nam bắt đầu giai đoạn già hóa dân số từ năm 2011 với số người từ 65 tuổi trở lên chiếm 7% tổng dân số. Đến nay, Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ già hóa nhanh nhất thế giới.
Theo Tổng cục Dân số, tuổi thọ trung bình của người Việt là 73,6 tuổi, nhưng phụ nữ Việt Nam có tuổi thọ cao hơn nam giới (76,1 so với 71,1). Năm 2019, khoảng cách này là 5,3 tuổi (76,3 so với 71,0).
Trung bình người cao tuổi ở Việt Nam mắc 3-4 bệnh, thường là bệnh không lây nhiễm, cơ xương khớp, sa sút trí tuệ, giảm thính lực, tăng huyết áp, rối loạn giấc ngủ... Dù tốc độ già hóa rất nhanh, số lượng người cao tuổi tăng từng năm, nhưng dịch vụ y tế đáp ứng điều trị và chăm sóc dài hạn của Việt Nam rất khiêm tốn. Cả nước chưa có bệnh viện chăm sóc người cao tuổi dài hạn.
Hiện nay, 36,7% người cao tuổi sống ở thành thị và 63,3% sống ở nông thôn, nhưng càng lớn tuổi thì nhu cầu sống ở nông thôn càng cao. Phần lớn người cao tuổi (hơn 70%) sống gần con cái.
Bà Bùi Thị Ninh, Giám đốc Văn phòng Giới sử dụng lao động, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam TPHCM, cho biết người cao tuổi Việt Nam vẫn có tư duy đầu tư cho tuổi già bằng cách đầu tư cho con cái. "Bao nhiêu tiền bạc đều cố gắng tập trung cho việc học hành và tương lai của con, mong muốn sau này con cái sẽ chăm sóc lại mình. Việc chuẩn bị các nguồn thu nhập ổn định, bền vững cho tuổi già còn khá hạn chế" - bà Ninh nói.
Vận động thể lực là một trong những yếu tố giúp đẩy lùi bệnh tật (Ảnh: H. Hưng)
Tại hội thảo, Giáo sư Naoki Kondo, Trưởng khoa Dịch tễ học xã hội, Trường Y tế công cộng thuộc Đại học Kyoto (Nhật Bản), cho biết Nhật Bản là một quốc gia có dân số siêu già hiện nay. Nhóm dân số cao tuổi từ 65 tuổi trở lên của quốc gia này năm 2022 là 36,2 triệu người, chiếm 29% tổng dân số.
Chia sẻ kinh nghiệm trong việc xây dựng một xã hội dân số già, các chuyên gia nghiên cứu trong lĩnh vực y tế - dân số của Nhật Bản và Việt Nam đã thảo luận về những ý tưởng dự án hợp tác cho một xã hội già hóa dân số với mục tiêu làm thế nào để kêu gọi các bên liên quan cùng nhau xây dựng một xã hội già hóa khỏe mạnh và năng động ở Việt Nam; giải quyết vấn đề sức khỏe người cao tuổi và xã hội già hóa.