Tranh cãi Confetti: Rốt cục tháp Pisa thực sự nghiêng về hướng nào?

Trong số phát sóng tối ngày 7/4/2019, Confetti Việt Nam tiếp tục lên sóng và thu hút cả trăm ngàn người chơi. Tuy nhiên, lần này đã (lại) xuất hiện một câu hỏi đang khiến cho cộng đồng người chơi phải tranh cãi. Câu hỏi là: "Tháp nghiêng Pisa của Ý nghiêng về hướng nào?"

Câu trả lời chương trình đưa ra là hướng Nam. Tuy nhiên, cộng đồng mạng sau đó đã tỏ ra bất bình, vì cho rằng đáp án này không chính xác. Người cho rằng ngọn tháp nghiêng về phía Bắc, người thì bảo phía Đông, có người còn thẳng thắn chỉ trích chương trình không đưa ra đáp án chuẩn, vì ngọn tháp nghiêng về phía Đông Nam.

Đây là một câu hỏi dạng trắc nghiệm kiến thức thực tế và có đáp án rõ ràng, vậy nên thật bất ngờ khi câu trả lời lại đang gây tranh cãi rất nhiều. Rốt cục thì ngọn tháp nghiêng về phía nào, chúng ta sẽ đi tìm câu trả lời.

Biểu tượng nước Ý nghiêng về đâu?

Theo thông tin từ BBC, tháp nghiêng Pisa (Leaning Tower Pisa) được thiết kế bởi kiến trúc sư Bonanno Pisano, xây dựng trong giai đoạn 1173 - 1372, tọa lạc tại thành phố Pisa (Ý). 

Công trình được làm từ đá cẩm thạch, là một trong cụm công trình kiến trúc tôn giáo tại thành phố này. Tháp Pisa vốn có thiết kế thẳng đứng với 8 tầng, tuy nhiên trong quá trình xây dựng không lâu, tòa tháp bắt đầu nghiêng dần do lớp móng phía chân tháp không đủ vững chắc.

Nền đất ấy quá mềm, và càng về phía Nam nó lại càng mềm hơn. Vậy nên tòa tháp ngày càng lún sâu hơn về phía Nam. 

Hay nói cách khác, hướng nghiêng chính thức của Pisa là hướng Nam, và đáp án Confetti đưa ra là hoàn toàn chính xác.

Mặc dù tòa tháp bị nghiêng, nhưng người Ý khi đó vẫn tiếp tục xây dựng và được gia cố, để rồi đến năm 1372 chúng ta có một ngọn tháp hoàn chỉnh, nghiêng 3,9 độ về phía Nam.

Vậy tại sao cư dân mạng lại nhầm lẫn?

Vấn đề nằm ở chỗ mỗi năm, ngọn tháp sẽ tiếp tục nghiêng thêm khoảng 1mm, và nếu để nguyên thì sớm muộn gì Pisa cũng sẽ đổ sập. 

Khoa học và các kiến trúc sư đã sớm nhận ra điều này. Họ đã cố gắng tìm cách cứu lấy ngọn tháp, bằng việc đào bớt móng đất và đặt thêm chì về phía Bắc để đẩy ngọn tháp ngược trở lại. Năm 1999, các kỹ sư của Anh - dẫn đầu là giáo sư Burland tại London (Anh) đã điều hành việc đào thêm hố ở phía Bắc chân tháp Pisa, nhằm "chữa" lại độ nghiêng cho tháp.

Tháng 2/2000, nỗ lực của họ đã có kết quả, khi ngọn tháp dần hướng về phía Bắc. Đến tháng 6/2000, độ nghiêng đã được giảm 16cm, đưa ngọn tháp về đúng góc nghiêng vào năm 1870. Và vào tháng 6/2001, độ nghiêng của tháp chỉ bằng với năm 1938.

Việc tác động để ngọn tháp nghiêng dần theo phía Bắc là có thật, và điều này có thể khiến người đọc trở nên nhầm lẫn. Về mặt tổng thể, hướng nghiêng quả Pisa vẫn là hướng Nam, chỉ là khoa học cố gắng hạ bớt độ nghiêng của nó bằng cách đẩy dần về hướng Bắc mà thôi.