Thứ quả hồi bé mẹ hay trêu "ăn vào thối mồm", bạn còn nhớ nó chứ?

"Thị ơi thị rơi bị bà

Bà để bà ngửi, chứ bà không ăn".

Nghe câu này, hẳn là ai ai cũng nhớ ngay đến câu chuyện cổ tích "Tấm Cám" gắn bó suốt một thời tuổi thơ được bà hay được mẹ kể cho phải không?

Cô Tấm bước ra từ trong quả thị là hình ảnh chẳng thể nào quên suốt những năm tháng lúc nhỏ, những ngày còn hồn nhiên cắp sách tới trường.

Nhưng không phải chỉ trong một câu chuyện đâu, mà với rất nhiều đứa trẻ thuộc thế hệ 9x đời đầu, 8x trở về trước, quả thị cũng là một món quà, một thứ đồ chơi gắn với rất nhiều kỷ niệm khó quên. Ở đó, còn có cả một bầu trời tuổi thơ với vô vàn trò chơi thú vị.

Hàng năm, cứ độ cuối hè, chớm thu, khi trời đang nóng bỗng có được chút mưa nhỏ, chút gió lao xao, ấy là khi những quả thị đầu tiên bắt đầu chín.

Chẳng hiểu loại quả này có sức mê hoặc thế nào nhưng ngày trước, đứa trẻ nào cũng luôn ao ước có được món quà này. Nếu hàng ngày, bà và mẹ đi chợ về chỉ chầu chực mấy món quà như bánh rán, bánh dày... thì đến mùa này chỉ mong được mua cho một quả thị.

Thế rồi lại ngồi cặm cụi tìm dây cắt cắt đan đan lấy một cái giỏ (rọ). Thị to thì đan giỏ to, thị nhỏ thì làm giỏ nhỏ.

Dây làm quả thị thường là những sợi dây dù trắng, đứa nào "xịn" hơn thì xin được ít len đỏ, khi ấy lại lấy làm tự hào lắm vì giỏ thị của mình nổi bật nhất. Đan xong thì bỏ quả thị vào, xách đi vòng quanh xóm. Nân niu, hít hà một cách say mê. Tối về lại treo lên đầu giường. Hương thị thơm lan toả, đi cả vào trong giấc ngủ.

Cũng có người chẳng cầu kỳ đan túi đan giỏ mà chỉ mang quả thị đặt ở một góc nào đó trong phòng, trên bàn, gần giường ngủ. Rồi cứ thế để cho hương thơm của quả thị toả ra khắp không gian. Quả thị càng chín thì hương thơm càng nồng. Đó là cái cách mà người ta "chơi thị". Cứ thế, hương thơm này đi qua tuổi thơ của rất nhiều thế hệ.

Thị thơm thường để ngửi, và bà lão trong câu chuyện "Tấm Cám" cũng nói rằng "Bà để bà ngửi chứ bà không ăn", nhưng quả thị mà ăn thì sẽ thế nào? Thế là có vài đứa lại đánh liều ăn thử, dù bị mẹ doạ "ăn thị thối mồm" nhưng vì tò mò nên thôi... kệ.

Nhưng có liều thế mới phát hiện ra, quả thị cũng ngon đáo để. Chọn quả chín, bóc lớp vỏ bóng nhắn, ruột thị vàng hiện ra kì diệu như cái cách cô Tấm bước ra từ quả thị vậy. Miếng ruột thị thơm ngọt, ăn thấy lạ mà hay vô cùng.

Bây giờ, thị không còn nhiều. Trẻ con cũng chẳng mấy ai chơi thị nữa. Có mấy bà mấy cô muốn hoài niệm, thỉnh thoảng cũng mua thị về thờ hoặc để trong nhà cho thơm, cũng như một cách để nhớ đến hương sắc tuổi thơ của mình.