Thêm hai bộ sách Tiếng Việt bị phụ huynh tìm ra lỗi sai kiến thức cơ bản: Sở thú chỉ có ngan, gà và "anh chó vàng đua xe đạp"?

"Cứ bỏ công ngồi 'soi' là ra 'sạn', nghĩ tới chuyện con mình phải học những cuốn sách thiếu chuẩn mực này mà lo lắng vô cùng", một phụ huynh bình luận khi nói về những sai sót cơ bản trong hai bộ sách tiếng Việt 1 tập 1 của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.

Sách giáo khoa Tiếng Việt 1 bộ Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục được giới thiệu là biên soạn và thiết kế mới mẻ, sáng tạo về hình thức. Các hình vẽ liên hoàn, phản ánh được nội dung bài học. Do đó, có thể dùng hình ảnh để dạy học đa phương thức, tạo cơ hội cho học sinh dựa vào hình ảnh để thực hiện các hoạt động, giáo viên được sử dụng tối đa các phương tiện dạy học.

Tuy nhiên, khi đọc kĩ các trang nội dung, nhiều phụ huynh phát hiện ra, bộ sách này và bộ Cùng học để phát triển năng lực có nhiều lỗi sai, cả về mặt ngữ liệu và âm vần.

Nhiều từ ngữ địa phương, sai kiến thức thực tế

Dư luận từng phản ứng mạnh khi sách tiếng Việt lớp 1 bộ Cánh Diều tràn lan phương ngữ, từ ngữ xa lạ với học sinh lớp 1 thì khi tìm hiểu nội dung sách tiếng Việt 1 tập 1 của bộ Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục cũng tồn tại hạn chế này. Khá nhiều từ khó và nặng yếu tố địa phương xuất hiện trong các bài tập đọc như: chả (trang 83, 121, 135), "bê" (trang 95), "muỗm" (trang 114), "lá trang" (trang 149), "té" (trang 177), "con trích cồ" (trang 178), "hộ", "bò bía"…

Ở bài tập đọc tuần 6, số 30 "Đi sở thú", trang 73, có nội dung:

Lam đi sở thú, ở đó có chị ngan đi lạch bạch. Có anh chó vàng đua xe đạp. Có anh gà cồ hát "Ò…ó…o". Câu hỏi: "Sở thú có gì".

Nhiều phụ huynh nhận xét, đây là bài tập đọc sai kiến thức căn bản bởi những con vật này hoàn toàn không phải nuôi trong sở thú. Bạn Thanh Hiền nêu ý kiến: Quả thật khi đọc ngan gà chó ở sở thú cũng giật mình thật, đúng là vô lý. Nhưng, thời điểm này khi các trẻ đã vào học được mấy tháng rồi, bây giờ mới phát hiện ra sách nhiều sạn thì có muộn không? Thôi cố gắng nhặt bớt ra và tiếp tục thôi chứ biết sao bây giờ".

Ngoài ra, sách tiếng Việt 1 của bộ này còn bị cho là dạy trẻ mách lẻo. Cụ thể, bài tập đọc 29, "Sách vở sạch sẽ", (trang 70) có mở đầu: "Hạnh mách mẹ: Mẹ à, anh Mạnh làm rách sách". Ở dưới là câu hỏi: "Hạnh mách gì?". Hai tranh minh họa còn vẽ bé Hạnh đứng ở một bên ghế để mách mẹ nữa! Phụ huynh cho rằng, không biết bài tập này là dạy trẻ giữ gìn sách vở hay cổ vũ trẻ mách lẻo?

Trang 117, bài tập đọc "Ngăn nắp" có câu: "Hết giờ nghỉ trưa, tổ Thắm kê lại bàn ghế..." cũng bị nhiều người đánh giá là cách dùng từ "tổ Thắm" không rõ ràng, gây khó hiểu với trẻ lớp 1.

Thiếu tôn trọng bản quyền, cắt xén nội dung thơ, truyện

Lỗi thiếu tôn trọng bản quyền tác giả trong sách tiếng Việt bộ Kết nối tri thức với cuộc sống cũng được lặp lại ở sách tiếng Việt của bộ Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục và Cùng học để phát triển năng lực (ba bộ sách này đều của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam). Một số bài trong hai cuốn sách giáo khoa này không thấy ghi tên tác giả hay nguồn gốc tác phẩm. Việc này có thể khiến dư luận hiểu lầm là các câu chuyện này là của tác giả biên soạn.

Chẳng hạn, ở sách tiếng Việt lớp 1 tập 1 của bộ Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục, truyện ngụ ngôn "Con quạ thông minh" (La Phông-ten) được các tác giả dựa vào nội dung câu chuyện để chuyển thể sang tranh vẽ và yêu cầu học sinh kể lại trong bài 20, trang 51 nhưng chỉ ghi tên, không ghi nguồn tham khảo.

Tương tự, phần chuyển thể sang tranh vẽ "Chích chòe và cò đáng chê" trang 123 được dựa vào nội dung lời bài hát "Thật đáng chê" (tác giả Việt Anh) nhưng không hề được chú thích tên tác giả.

Trong sách tiếng Việt lớp 1 tập 1 bộ Cùng học để phát triển năng lực, một số truyện dân gian, thơ, câu đố bị cắt xén tùy tiện. Một mẩu truyện Tấm Cám (trang 109) như sau: "Tấm Cám. Tấm mồ côi mẹ, phải ở với mẹ kế là mẹ của Cám. Tấm rất chăm chỉ. Ngày ngày, Tấm mò cua, bắt cá, chăn trâu, cắt cỏ… Còn Cám ham chơi, chả chịu làm gì. Có lần, cả hai đi bắt cá. Cám nghĩ kế lấy hết cá ở giỏ của Tấm để mẹ khen".

Đây chỉ đoạn mở đầu của truyện được tác giả biên soạn sách cắt ra một mẩu nhưng vẫn để tên truyện là "Tấm Cám".

Đây chỉ đoạn mở đầu của truyện được tác giả biên soạn sách cắt ra một mẩu nhưng vẫn để tên truyện là "Tấm Cám".

Ở trang 156, bài đọc "Hoa khoe sắc" của tác giả Thu Hà cũng của bộ Cùng học để phát triển năng lực. Theo phụ huynh chia sẻ, tên bài thơ này gốc là "Hoa kết trái":

Phụ huynh cho rằng, tác giả biên soạn đã quá thiếu trách nhiệm khi đổi từ ngữ của bản gốc vì thông điệp của hình ảnh "hoa kết trái" khác hẳn với "hoa khoe sắc" là khác nhau.

Ngoài ra, những bài tập đọc trong sách tiếng Việt lớp 1 tập 1 bộ Cùng học để phát triển năng lực cũng bị nhiều phụ huynh nhận xét là ngô nghê, hời hợt, gượng gạo, không có nội dung, không biết truyền tải thông điệp gì. Một số bài tập đọc có thể kể đến như: Núi, gió và mây (trang 65), Thỏ nâu và cá rô phi (73)…