Email lúc 4 giờ sáng và hành trình từ một xã ở Đắk Lắk đến đại học hàng đầu Pháp

Đó không chỉ là kết quả của bộ hồ sơ du học, mà là điểm hội tụ của hành trình dài của chàng trai 24 tuổi, bắt đầu từ một xã ở Đắk Lắk, qua Huế, TP.HCM và cuối cùng là nước Pháp.

Quy trình nộp hồ sơ vào Paris-Saclay của Phước Quyền trải qua ba vòng: xét tuyển chương trình thạc sĩ, sàng lọc học bổng và lựa chọn cuối cùng. Cậu được xét đồng thời hai học bổng danh giá là IDEX và MixtAI. Khi kết quả IDEX không như mong đợi, Quyền rơi vào trạng thái hụt hẫng.

“Em buồn khá nhiều nhưng lúc ấy vẫn còn hy vọng rất nhỏ vào kết quả học bổng MixtAI”, Quyền nhớ lại.

Đêm hôm đó, khi giờ hành chính ở Pháp kết thúc mà vẫn chưa có email nào, Quyền gần như tin rằng cánh cửa đã khép lại. Quyền nhắm mắt ngủ trong sự mệt mỏi và thất vọng. Khoảng 4 giờ sáng, cậu bất chợt tỉnh dậy và thấy email từ MixtAI. Khoảnh khắc đọc được dòng chữ “Congratulations” khiến lòng chàng trai trút được gánh nặng.

Học bổng MixtAI trị giá 10.000 euro mỗi năm, dành cho khoảng 20 sinh viên xuất sắc theo học các chương trình liên quan đến Trí tuệ nhân tạo AI tại Đại học Paris-Saclay. Với Quyền, dù giá trị tài chính không quá lớn, nhưng đây là dấu mốc mở ra cánh cửa tri thức rất ý nghĩa.

Lê Phước Quyền sinh năm 2001, xuất thân từ gia đình nông dân ở một xã DLiê Ya, tỉnh Đắk Lắk. Năm 2019, cậu học trò đỗ cùng lúc hai trường THPT chuyên: Chuyên Nguyễn Du (Buôn Ma Thuột) và Chuyên Quốc Học Huế.

Trước lựa chọn dễ dàng học gần gia đình, Quyền vẫn chọn đến để tìm môi trường tốt hơn. Những năm học chuyên Lý tại trường THPT Chuyên Quốc Học Huế trở thành nền tảng quan trọng, không chỉ bồi đắp cho Quyền kiến thức mà còn định hướng tư duy và khát vọng vươn lên.

Sau khi tốt nghiệp THPT, Quyền đủ điểm vào ngành Y đa khoa của Đại học Y Dược Huế. Tuy nhiên, cậu chọn lối rẽ khác vì biết rõ bản thân không phù hợp con đường trở thành bác sĩ. Phước Quyền trở thành thủ khoa đầu vào ngành Công nghệ Sinh học tại Trường Đại học Quốc tế – ĐHQG TP.HCM theo điểm xét THPT và giành học bổng toàn phần 4 năm. Tuy vậy, thử thách lớn nhất đến ngay năm đầu đại học.

“Xuất phát điểm tiếng Anh yếu khiến em mất gần một năm chỉ để học chương trình tăng cường tiếng Anh, nhằm theo kịp việc học 100% bằng tiếng Anh ”, Quyền kể.

Bước ngoặt chuyên môn của Phước Quyền đến trong giai đoạn đại dịch. Khi phải về quê tránh dịch hơn một năm, anh bắt đầu tiếp cận Bioinformatics - lĩnh vực kết hợp sinh học, dữ liệu và tin học.

Ban đầu chỉ là tò mò về các công cụ phân tích dữ liệu sinh học trên máy tính, nhưng càng tìm hiểu, cậu càng bị cuốn vào lĩnh vực này. Trở lại trường, Quyền được làm việc cùng các giảng viên tham gia nghiên cứu và thực tập sinh mảng tin sinh học tại doanh nghiệp. Khóa luận tốt nghiệp của Quyền tập trung vào phân tích dữ liệu RNA của tế bào ung thư tụy, nhằm truy tìm các tế bào gốc liên quan đến quá trình hình thành ung thư.

Theo nam sinh, chính những trải nghiệm này giúp cậu hình thành định hướng nghiên cứu dài hạn và thuyết phục hội đồng tuyển sinh Paris-Saclay.

“Con số 0” trong hành trình du học

Quyết định du học đến với Phước Quyền khá muộn và gấp gáp. Cuối năm 2023, cậu được nhận vào làm việc tại công ty hàng đầu về xét nghiệm ADN ở Việt Nam với vị trí bioinformatician (nhà tin sinh học). Tuy nhiên, nhận thấy đào tạo chuyên sâu về Bioinformatics trong nước còn hạn chế, anh quyết định nghỉ việc để dồn toàn bộ thời gian cho hồ sơ du học khi chỉ còn hơn 4 tháng trước hạn nộp.

“Trong gia đình em chưa từng có ai đi du học thạc sĩ. Em cũng chưa từng ra nước ngoài, không có mối quan hệ quốc tế nào. Tất cả gần như bắt đầu từ con số 0”, Quyền chia sẻ.

Cậu tự mày mò mọi thứ, từ viết CV, xây dựng bài luận, học IELTS trong ba tháng và thi ba lần liên tiếp, cho đến xin visa và tìm nhà tại Pháp.

“Em từng nghĩ làm hồ sơ đã khó nhất, nhưng hóa ra xin visa và tìm nhà còn gian nan hơn nhiều”, Quyền nói thêm.

TS. Lê Minh Thông, giảng viên và cố vấn học tập của Quyền tại trường Đại học Quốc tế – ĐHQG TP.HCM, nhận xét: “Trong suốt 4 năm học, Quyền luôn nổi bật nhờ tinh thần ham học hỏi và sự chủ động. Em không chỉ học tốt mà còn tham gia nhiều hoạt động ngoại khóa và thể hiện năng lực nghiên cứu rõ nét trong luận án về ung thư tuyến tụy”.

Theo TS Thông, với nền tảng kiến thức, tư duy logic và sự bền bỉ, Quyền “hoàn toàn có khả năng phát triển thành chuyên gia trong lĩnh vực tin sinh học”.

Với chàng trai trẻ, học bổng MixtAI không phải đích đến, mà là cánh cửa mở ra cho hành trình nghiên cứu dài hơn - nơi tri thức, công nghệ và khát vọng cống hiến giao nhau.

Hiện Phước Quyền ổn định cuộc sống tại Pháp, theo học chương trình Thạc sĩ Tin sinh học tại Paris-Saclay.

Trong tương lai xa, chàng trai Việt mong muốn được quay về nước để làm việc và nghiên cứu, góp phần thúc đẩy ứng dụng tin sinh học trong y tế và sức khỏe. Trước mắt, Quyền kỳ vọng có cơ hội thực tập hoặc làm việc tại các trung tâm nghiên cứu ung thư hàng đầu của Pháp, tích lũy thêm kinh nghiệm cho chặng đường dài phía trước.