Những thảm họa chết chóc từ cuộc hành hương về Mecca trong lịch sử

Lương Hồng Phúc, Theo 17:39 24/09/2015

Mỗi năm lại có tới hàng triệu tín đồ Hồi Giáo tham gia vào cuộc Đại hành hương Hajj tới thánh địa Mecca tại Ả Rập Xê-Út, cũng bởi sự đông đúc này, những vụ chen lấn giẫm đạp nhau đến chết là không hề hiếm.

Đối với người Hồi Giáo, thánh địa Mecca là một chốn thiêng liêng, là cõi đi về của tất cả người dân theo Tôn giáo này. Theo quy định Đạo Hồi, một giáo dân bắt buộc phải tự túc hành hương tới thánh địa một lần trong đời, ít nhất là vào tháng lễ Ramadan, hay còn gọi là tháng ăn chay. Mỗi năm, có tới hàng triệu tín đồ Hồi Giáo cùng nhau tham gia vào lễ hành hương Hajj tới Mecca, tạo nên cảnh tượng chen chúc, xô đẩy nhau và hậu quả chen lấn là không thể tránh khỏi.

Trước đây, khi giao thông vận tải chưa phát triển, chưa có những hãng hàng không phù hợp với túi tiền của người dân, hiện tượng chết người do chen lấn tại Mecca là rất hiếm. Đến ngày nay, khi việc di chuyển bằng máy bay đã quá phổ biến trên thế giới, ngày càng nhiều giáo dân có điều kiện hành hương tới thánh địa mỗi năm, và đây cũng là tác nhân chính gây ra cảnh đông đúc đến nghẹt thở tại thánh đường Hồi Giáo. Ước tính tổng cộng mỗi năm có khoảng 13 triệu người đã tới Mecca.

6-9b0b7-e2152
Khung cảnh đông đúc không lạ mỗi năm tại thánh địa Mecca.

Tuy rằng chính quyền thành phố đã tự đưa ra các biện pháp nhằm phòng ngừa tai nạn xảy ra trong lễ hành hương nhưng đôi khi những nỗ lực đó vẫn chưa là đủ. Tổng cộng trong hơn 1 thập kỷ kể từ năm 1990, đã có tới 8 vụ việc làm chết hàng trăm đến hàng nghìn giáo dân.

Ngày 02/07/1990, một sự hỗn loạn đã xảy ra trong lúc các tín đồ Hồi giáo đang di chuyển tại đường hầm Al-Ma'aisim hướng từ thánh địa Mecca tới Mina và đồng bằng Arafat đã làm 1.426 giáo dân, chủ yếu là người Malaysia, Indonesia và gốc Pakistan thiệt mạng. Đây cũng là vụ việc chết người do chen lấn tại Mecca nghiêm trọng nhất trong lịch sử. 

4 năm sau thảm họa hàng nghìn người chết ở vùng đất linh thiêng, ngày 23/05/1994, lại có thêm ít nhất 270 giáo dân thiệt mạng trong nghi lễ ném đá xua đuổi quỷ dữ, một nghi lễ quan trọng vô cùng quan trọng trong chuyến đại hành hương Hajj. Theo phong tục truyền thống, những người hành hương tới Mecca sẽ phải thực hiện nghi thức ném đá vào 3 chiếc cột đặt tại thung lũng Mina với mong muốn diệt trừ quỷ dữ, Tuy nhiên, vì sự hỗn loạn, nhiều người chen lấn để được làm lễ đã khiến phụ nữ, người cao tuổi bị giẫm đạp đến chết.

Ngày 09/04/1998, ít nhất 118 giáo dân thiệt mạng, 180 người bị thương vì giẫm đạp lên nhau trên cầu bộ hành Jamarat.

Ngày 05/03/2001, tiếp tục có thêm 35 người bị giẫm đạp đến chết vì chen lấn thực hiện nghi lễ ném đá ma quỷ ở thung lũng Mina.

Ngày 11/02/2003, lại 14 người thiệt mạng vì chen lấn xô đẩy lẫn nhau tại thung lũng Mina.

Một năm sau, ngày 01/02/2004, cũng trong nghi thức trừ quỷ ở thung lũng Mina, 251 người đã thiệt mạng, 244 người khác bị thương, chủ yếu là phụ nữ, người gia.

Ngày 12/01/2006, các giáo dân lại xô đẩy chen lấn nhau trong ngày cuối cùng của cuộc Đại hành hương Hajj để được thực hiện nghi lễ ném đá vào cột tại thung lũng Mina, ít nhất có 346 giáo dân thiệt mạng, 289 người bị thương. Sự việc xảy ra khi có quá nhiều giáo dân chen chúc nhau băng qua cầu bộ hành Jamarat làm nhiều người trượt ngã gây tai nạn liên hoàn và sự hoảng hốt hỗn loạn. Trong lúc đó tại Mecca đang có khoảng 2 triệu tín đồ cùng nhau hành lễ.

Vụ việc mới nhất là vào ngày hôm nay 24/09/2015, tính đến thời điểm hiện tại, đã có ít nhất 717 người chết, 805 người bị thương vì giẫm đạp lẫn nhau tại đường 204, một trong 2 trục đường chính từ Mina đến Jamarat. Con số thương vong đang ngày càng có dấu hiệu gia tăng mặc dù công tác đối phó với dòng người hành hương trong năm nay là khá tốt. Theo dõi diễn biến sự kiện tại đây