Năm 2006, truyền thông Trung Quốc chấn động vì một vụ trộm mộ do "bậc thầy đạo mộ " Dương Bân cầm đầu. Tên này đã phá tung một lăng mộ thời nhà Đường và bán tháo chiếc quan tài đá 27 tấn trong mộ sang Hoa Kỳ bằng thủ đoạn cực tinh vi nhưng sau cũng lại bị bóc trần bởi một bức tranh mỹ nữ trên tường.
Dương Bân sinh ra tại thành phố Tây An, tỉnh Thiểm Tây - nơi được coi là kinh đô mộ cổ, cố đô của 13 triều đại phong kiến Trung Quốc, bao gồm cả nhà Đường.
Tên này vốn là một nhiếp ảnh gia yêu thích các di tích văn hóa, y thường xuyên mua những cuốn sách văn hóa về đọc để bổ sung kiến thức nhưng khi đã hiểu biết về thị trường cổ vật, họ Dương bắt đầu nảy sinh lòng tham muốn kiếm tiền bằng cách phi pháp - đi đào trộm mộ.
Dương Bân được coi là tên tội phạm bậc thầy trong lĩnh vực đạo mộ (Ảnh: Sohu)
Từ tháng 5/2005 đến năm 6/2006, Dương Bân đã tập hợp băng nhóm hơn 20 người đi cướp lăng mộ ở thôn Bàng Lưu, huyện Trường An, Tây An, Trung Quốc. Nhìn vào cấu trúc lăng 7 gian năm sâu 12 mét đất, Dương Bân đã xác nhận được đây là một lăng mộ quý tộc có giá trị cao.
Tên này quyết định chi trả 500.000 NDT để tìm người cho nổ tung lăng mộ, mở một lỗ thông lớn để chúng vận chuyển đồ tùy táng ra ngoài.
Hình ảnh do chính Dương Bân ghi lại trong quá trình khảo sát lăng mộ (Ảnh: Sohu)
Tất cả những bảo vật trong lăng đều bị nhóm cướp khoắng sạch. Cỗ quan tài đá nặng 27 tấn trong lăng cũng bị xẻ thành 31 mảnh và tuồn ra ngoài theo đợt trong thời gian 1 năm. Sau khi trộm thành công di vật, nhóm này còn vận chuyển bán chiếc quan tài sang Hoa Kỳ và thu về 1 triệu USD.
Tới cuối năm 2006, các chuyên gia khảo cổ mới tìm thấy di chỉ tại huyện Trường An, thành phố Tây An. Cấu trúc lăng mộ đã bị phá hủy hoàn toàn, không còn đồ tùy táng, quan tài và thi thể cũng biến mất khiến nhiệm vụ xác nhận danh tính chủ mộ trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.
May mắn thay, nhóm khảo cổ đã tìm thấy một bức bích họa trên tường - thứ mà những kẻ trộm mộ không thể đánh cắp.
Dựa vào bức tranh tường, nhóm chuyên gia đã có thể xác định chủ nhân ngôi mộ là Võ Huệ phi, sủng phi đời đầu của Đường Huyền Tông Lý Long Cơ. Bà còn được biết dưới danh nghĩa cháu gái thuộc dòng dõi Võ Tắc Thiên, mẹ chồng của đại mỹ nhân Dương Quý phi (Dương Ngọc Hoàn).
Mối quan hệ giữa Võ Huệ phi và mỹ nhân Dương Ngọc Hoàn rất phức tạp.
Ban đầu Dương Ngọc Hoàn vốn là thê tử của Thọ Vương Lý Mạo, con trai của Đường Huyền Tông và Võ Huệ phi, song sau này vua Đường lại quay ra sủng hạnh chính con dâu mình, rồi đưa lên làm Dương Quý phi. Đây là lý do khiến Võ Huệ phi vừa là mẹ chồng, vừa là chị em chung chồng với Dương Quý phi!
Bức tranh tường giúp các chuyên gia nhận ra chủ nhân lăng mộ là Võ Huệ phi (Ảnh: Sohu)
Bản thân Võ Huệ phi, chủ nhân lăng mộ cũng là một tuyệt sắc giai nhân, giỏi cầm kỳ thi họa nhưng tâm kế cũng không thua kém Võ Tắc Thiên. Bà từng lật đổ Vương Hoàng hậu mong chiếm ngôi, nắm quyền lực khủng khiếp trong tay nhưng không ngờ hàng ngàn năm sau lăng mộ của bà lại bị hậu thế phá hoại thê thảm như vậy.
Khi xác nhận được quy mô và giá trị lăng mộ, nhóm chuyên gia khảo cổ đã phối hợp truy tìm những kẻ liên quan tới vụ trộm mộ. Cảnh sát bắt được Dương Bân vào cuối năm 2006, y bị kết án tử hình năm 2007 do gây tổn thất lớn về tài sản cho đất nước.
Quan tài đá của Võ Huệ phi được trưng bày ở Bảo tàng lịch sử Thiểm Tây (Ảnh: Sohu)
Tới năm 2010, chủ sở hữu chiếc quan tài đá của Võ Huệ phi tại Hoa Kỳ đã đồng ý trao trả di vật vô điều kiện cho Trung Quốc. Chiếc quan tài đá hiện được trưng bày tại Bảo tàng lịch sử Thiểm Tây.
Quan tài cao 2,45m được thiết kế theo nghi thức Hoàng hậu nhà Đường, bên trong có nhiều tác phẩm chạm khắc tinh xảo. Ban đầu quan tài còn được đính đá và mạ vàng nhưng đã bị những kẻ đạo mộ phá hủy.
Di tích văn hóa này có giá trị khoa học, lịch sử và nghệ thuật rất cao, đóng góp quan trọng trong việc nghiên cứu lịch sử nhà Đường.
Bài viết tham khảo từ Sohu