Tại sao các lễ trao giải âm nhạc đình đám ngày càng sụt giảm rating và mất đi sức hút?

Lần đầu tiên sau một thập kỷ qua, lượt theo dõi trực tiếp của Grammy đã tụt xuống mức kỷ lục chỉ còn 19,8 triệu lượt theo dõi. Bên cạnh đó, AMAs, VMAs và các giải thưởng khác cũng "chạm đáy" rating khi không có nổi 7 triệu lượt xem trực tiếp. Đồng thời, sự sụt giảm rating của các lễ trao giải đang cho thấy các giải thưởng âm nhạc đã dần mất đi vị thế và sự quan tâm trong lòng khán giả.

Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến tỉ lệ rating "lẹt đẹt" của các lễ trao giải âm nhạc đình đám nhất trên thế giới?

Thiếu hụt các màn trình diễn ấn tượng

Cuối thập niên 90 và đầu những năm 2000 là thời kỳ "vàng son" của các lễ trao giải MTV khi các nghệ sĩ đã mang đến những màn trình diễn đi vào huyền thoại. Chẳng ai có thể quên được hình ảnh Britney Spears vác trên mình chú trăn vàng khổng lồ khi đang chuyển mình với những vũ điệu nóng bỏng trong "I’m Slave For U", Beyonce khoe bụng khi trình diễn cực sung ca khúc "Love On Top" trên đôi giày cao gót, hay màn khóa môi lịch sử của Madonna và Britney Spears làm "bùng nổ" thế giới...

Những màn biểu diễn đó không chỉ tuyệt vời, sáng tạo mà còn trở thành những khoảnh khắc mang tính biểu tượng của văn hóa nhạc Pop. Cứ thế, mỗi năm đến những lễ trao giải, người yêu nhạc trên toàn thế giới lại phấn khích và đón chờ một chương trình hấp dẫn với những sân khấu trình diễn mãn nhãn.

Thế nhưng, trái ngược với sự mong đợi của công chúng, những lễ trao giải đang ngày càng nhạt nhòa, lỗi thời và mất chất. Thực tế, không phải các nghệ sĩ thiếu sáng tạo hay không chịu đầu tư cho tiết mục của mình mà họ không còn lựa chọn các giải thưởng âm nhạc là nơi để đánh bóng tên tuổi như trước kia nữa. Thay vào đó, họ tìm đến mạng xã hội và các phương tiện truyền thông khác như một phương thức hiệu quả hơn để quảng bá hình ảnh và sản phẩm của mình.

Ngó lơ sức ảnh hưởng của các dòng nhạc phổ biến

Năm 2017, nhạc Rap/Hip-hop đã vượt qua Rock để trở thành dòng nhạc phổ biến nhất nước Mỹ. Thậm chí khi còn là underground dòng nhạc này đã ảnh hưởng mạnh mẽ vào văn hóa đại chúng từ cách ăn mặc cho đến những câu giao tiếp hàng ngày. Mặc dù được xếp hạng cao chót vót tại các BXH âm nhạc hay đứng đầu lượt tải về ở các ứng dụng nghe nhạc trực tuyến, thế nhưng khi những ca khúc rap được đề cử ở bất cứ giải thưởng nào từ AMAs, VMAs cho đến cả Grammy thì hầu hết đều ít được biểu diễn hoặc thường ra về tay trắng.

Hãy thử nhìn lại các màn trình diễn của các nghệ sĩ ở mọi lễ trao giải trong năm vừa qua sẽ thấy sự chênh lệch rõ rệt. Ví dụ như AMAs diễn ra vào tháng 10 vừa qua có tổng cộng 11 nghệ sĩ biểu diễn nhưng trong đó, chỉ duy nhất Cardi B và Posh Malone là có tiết mục rap chính. Điều này cũng xảy ra tương tự ở VMAs hay Billboard Awards...

Sự phân biệt này ở Grammy còn rõ ràng hơn. Chúng ta có thể thấy sự nở rộ mạnh mẽ của nhạc rap qua sự "tranh đua" khốc liệt giữa Drake và Kendrick Lamar, Jay-Z, khi những tác phẩm của họ đều nhận được "cơn mưa" lời khen từ khán giả và các nhà phê bình.

Thế nhưng ở Grammy, album "DAMN" (Kendrick Lamar) vẫn bị thất bại trước "24k Magic" (Bruno Mars), còn Jay-Z thì ra về tay trắng. Thậm chí, Drake còn chẳng có đề cử do bất đồng quan điểm.

Vắng bóng những cái tên hạng A

Mặc dù các lễ trao giải luôn là nơi "thiên thời địa lợi" để các ca sĩ đánh bóng tên tuổi của mình và nhận được sự quan tâm lớn từ truyền thông. Nhưng một vài năm trở lại đây, các nghệ sĩ lão làng gần như chẳng thiết tha gì việc xuất hiện tại các giải thưởng âm nhạc cuối năm. Họ bận rộn với các dự án riêng hoặc có nhiều cách để PR mình hơn là việc dành thời gian quý báu để xuất hiện tại các lễ trao giải mặc dù nhận được rất nhiều đề cử đi chăng nữa.

Điển hình nhất là MTV VMAs - giải thưởng có sự hội tụ đông đủ nhất của các ngôi sao chỉ sau Grammy, VMAs không chỉ đem đến nhiều màn trình diễn ấn tượng mà còn để lại nhiều khoảnh khắc đi vào lịch sử. Dù vậy, VMAs cũng không thể tránh khỏi sự "lạnh nhạt" của các nghệ sĩ sau nhiều năm tổ chức. Diễn ra vào tháng 8 năm nay, một danh sách dài khách mời toàn những cái tên "máu mặt" như Taylor Swift, Rihanna, Drake, vợ chồng Jay-Z...nhưng lại chẳng có ai xuất hiện.

AMAs tổ chức ngay sau đó cũng phải chịu chung số phận với MTV VMAs. Dù có sự góp mặt của những cái tên như Dua Lipa, Camila Cabello, Cardi B...thì cũng chẳng cứu vớt được mức rating thấp thảm hại. Dù đang hot trong làng nhạc và rất chăm chỉ tới tham dự các lễ trao giải nhưng các nghệ sĩ trẻ lại không đủ sức hút như những ngôi sao hạng A để có thể "cầm chân" khán giả tới cuối chương trình.

Những trò đùa nhạt nhẽo cùng Host kém duyên

Một trong những lý do khiến các lễ trao giải âm nhạc nói riêng và nhiều lễ trao giải nói chung mất điểm trong lòng khán giả nằm ở những câu bông đùa nhạt nhẽo thậm chí là kém duyên của Host (người dẫn dắt chương trình). Năm 2016, cô nàng người mẫu Gigi Hadid đã tạo ra một cuộc tranh cãi ầm ĩ khi "nhại" lại gương mặt và giọng nói của phu nhân tổng thống - bà Melania Trump tại lễ trao giải AMAs. Trò đùa này không hề vui vẻ gì, thậm chí còn khiến cô nàng bị "ném đá" vì đụng chạm đến vấn đề kì thị sắc tộc.

Điều này cũng xảy ra tương tự với Katy Perry vào năm 2017 khi làm Host cho VMAs. Mặc dù không vô ý nói lời mang tính kỳ thị sắc tộc như Gigi thế nhưng một loạt những chuỗi hành động kỳ lạ khi dẫn chương trình của Katy Perry đã khiến người xem cảm thấy khó chịu. Vậy nên, việc cài cắm các tình huống hài hước gây cười vào các lễ trao giải là điều hợp lý, nhưng các nhà sản xuất cũng như các host không nên lạm dụng và cần biết điểm dừng đúng lúc.

Lạm dụng chiêu trò rẻ tiền

Những năm trở lại đây, khán giả khi theo dõi các giải thưởng âm nhạc thường chẳng bận tâm tới những người thắng giải mà chỉ chú ý đến yếu tố "drama" hay câu chuyện thị phi bên lề mà thôi. Nắm được thị hiếu ấy, các nhà sản xuất đã lợi dụng nghệ sĩ để dựng nên chiêu trò nhằm thu thêm rating cho lễ trao giải của mình.

Tiêu biểu là tại MTV AMAs 2015, chẳng mấy ai ấn tượng với các tiết mục trình diễn đặc sắc hay các hạng mục giải thưởng quan trọng mà chỉ sôi nổi bàn tán về màn "khẩu chiến" của Nicki Minaj và Taylor Swift, cảnh Justin Bieber khóc lóc trên sân khấu...

Thời lượng phát sóng và nội dung quá dài dòng

Các lễ trao giải lớn nhỏ hiện nay như BMAs, AMAs, VMAs...đều kéo dài hơn 2 tiếng đồng hồ, thậm chí Grammy năm vừa qua còn kéo dài tới tận 3 tiếng rưỡi. Trong thời đại bận rộn cùng sự cạnh tranh khốc liệt giữa các show giải trí và sự ra đời của rất nhiều dịch vụ truyền thông khác nhau, việc khán giả dành ra vài giờ đồng hồ chỉ để theo dõi một chương trình trao giải âm nhạc có lẽ là điều bất khả thi. Nhất là khi độ tuổi mục tiêu của các lễ trao giải này là các thanh - thiếu niên từ 14 - 25 tuổi, độ tuổi dễ bị phân tâm và thu hút bởi mạng xã hội.

Phải chăng các nhà sản xuất đang quá tham lam khi nhồi nhét nhiều nội dung cho một chương trình trao giải đơn giản? Riêng việc chiếu hết tất cả đề cử và các phần trình diễn đã chiếm hầu hết thời lượng lên sóng, chưa kể đến các bài phát biểu, thảm đỏ, phần quảng cáo cùng với ti tỉ thứ linh tinh khác đã làm người xem mệt mỏi và buộc phải "bỏ cuộc" giữa chừng.

Bội thực lễ trao giải

Vấn đề lớn nhất khiến các lễ trao giải nhận được ít sự quan tâm của công chúng là do có quá nhiều lễ trao giải diễn ra trong một năm. Đếm sơ trên đầu ngón tay, đã có tới 6, 7 giải thưởng khác nhau liên tiếp diễn ra như VMAs, AMAs, EMAs, Billboard Music Award, Grammy...

Thực tế, các lễ trao giải này đều "na ná" nhau từ hạng mục đề cử cho đến danh sách nghệ sĩ tham dự. Thậm chí, một vài giải thưởng giờ đây giống như một cuộc "chạy đua" vote giữa các fandom hơn là một giải thưởng âm nhạc thực sự.