Hoảng sợ khi nấm tấn công phổi vào mùa ẩm ướt

Thời gian gần đây, em cảm thấy cơ thể mình dường như có vấn đề gì đó khi mà em rất hay bị sốt không rõ lý do. Sốt thường không cao và liên tục nhưng tái đi tái lại thành từng cơn với tần suất khoảng 2 ngày/lần. Ngoài ra, đi kèm với sốt em còn bị ho và khạc đờm nhiều, nếu ho mạnh ra còn thấy có lẫn dịch màu hơi lờ lợ nâu sẫm lẫn trong đờm. Tình trạng này khiến em lo lắng lắm vì lúc nào cũng thấy khó thở vì ho nhiều nên đâm ra lười vận động. Mong bác sĩ giải đáp liệu em có mắc phải bệnh gì nguy hiểm không ạ? Em xin cảm ơn! (hanji...@yahoo.com.vn).

Chào em, Theo những gì em mô tả trong thư thì bác sĩ Mèo nghĩ nhiều khả năng là em đã mắc phải chứng nấm phổi. Đây là loại bệnh hay gặp ở xứ nhiệt đới nóng, ẩm và mưa nhiều như nước ta. Thủ phạm chính gây bệnh là chủng nấm Aspergillus. Chúng có mặt ở khắp mọi nơi trong môi trường sống như trên lá cây rụng, các loại hạt thực vật như lúa, ngô, trong đống cỏ khô và thực vật bỏ làm phân. Con người rất hay hít phải bào tử của nấm, nhưng lại ít khi bị bệnh. Phần lớn những người bị bệnh đều có cơ địa suy giảm miễn dịch do bệnh hay do đang dùng thuốc điều trị bệnh lâu dài.

Khi hít phải số lượng lớn bào tử nấm, người bình thường chỉ có thể bị viêm phổi cấp tính lan tỏa và thường tự khỏi, không để lại di chứng gì đặc biệt sau vài tuần. Tuy nhiên ở những bệnh nhân bị lao phổi, nấm Aspergillus có thể mọc trên các cây phế quản bị tổn thương, trên các nang phế quản hoặc trong các hang lao. Nhiều trường hợp bị u nấm phổi có thể tồn tại nhiều năm mà không có triệu chứng gì về lâm sàng, số lượng những bệnh nhân này chiếm từ 18 - 22%.

Những triệu chứng khá điển hình và đặc thù của nấm phổi được ghi nhận là:

- Sốt: là biểu hiện của tình trạng cơ thể dị ứng với nấm, hiếm khi sốt kéo dài, suy kiệt hoặc sụt cân.

- Đờm rất nhiều, khạc đàm thường là do bệnh đi kèm hơn là do nấm. Trong đờm có thể tìm thấy các tế bào nấm nếu mang đi xét nghiệm bằng cách soi tươi và quan sát dưới kính hiển vi.

- Khó thở: triệu chứng của các bệnh đi kèm như lao, giãn phế quản, áp-xe phổi, ung thư phổi… gây suy giảm chức năng hô hấp.

- Ho và ho ra máu là triệu chứng nổi bật đặc trưng nhất của bệnh. Ho thường dai dẳng, kéo dài, trong đó có tới 95% các trường hợp là ho ra máu từ số lượng ít có dính đờm, đến nhiều có thể gây tử vong. Trong số đó có 20% ho ra máu tái phát nhiều lần và ho ra máu với số lượng từ trung bình đến rất nhiều. Một số bệnh nhân bị ho ra máu kiểu sét đánh, tức là ho nhiều ồ ạt do tổn thương các mạch máu của phổi vì tế bào nấm ăn lan vào.

Để xác định chẩn đoán, các bác sĩ  thường áp dụng một số xét nghiệm cận lâm sàng như:

- Chụp X-quang phổi thẳng: rất cần thiết vì nó cung cấp nhiều thông tin về bệnh và những bệnh đi kèm. Với phim chụp phổi thông thường cho phép chẩn đoán xác định đến 90% các trường hợp.

- Chụp CT: dùng để xác định rõ u nấm trong một số trường hợp gặp phải khó khăn trong chẩn đoán với khám lâm sàng và X-quang phổi thông thường.

- Huyết thanh chẩn đoán nấm Aspergillus: là xét nghiệm khá đặc hiệu, nó cho kết quả chẩn đoán xác định từ 93 - 100%. Nhưng không phải bệnh viện hay cơ sở Y tế nào cũng thực hiện được vì thiếu trang thiết bị.

Muốn điều trị bệnh, các bác sĩ có thể chỉ định thực hiện một vài biện pháp tích cực tùy theo tình trạng diễn biến của bệnh bao gồm:

- Sử dụng thuốc kháng nấm toàn thân hoặc dùng thuốc kháng nấm bơm vào hang nấm bằng một ống thông đặt xuyên qua da.

- Phương pháp bơm tắc mạch để cầm máu: được áp dụng trong những trường hợp cấp cứu, bệnh nhân bị ho ra máu ồ ạt kiểu sét đánh. Mặc dù chưa được chẩn đoán xác định vẫn có thể chụp mạch máu chọn lọc và bơm chất gây tắc mạch để cứu sống bệnh nhân, động mạch được làm tắc thường là động mạch phế quản cung cấp máu để nuôi phổi.

- Phẫu thuật cắt phổi: một điều trị bắt buộc trong những trường hợp có ho ra máu. Mục đích chính của cuộc mổ là cắt đi một phần thùy, một thùy phổi hay một phần phổi có giới hạn là nguồn gốc làm cho bệnh nhân ho ra máu. Phần phổi được cắt cũng phải thật giới hạn nhằm bảo tồn chức năng hô hấp cho bệnh nhân sau mổ.

Vì vậy, bác sĩ Mèo khuyên em tốt nhất nên nhanh chóng đến bệnh viện chuyên khoa khám trực tiếp để nhận được chẩn đoán chính xác và có hướng điều trị kịp thời, phù hợp với tình trạng của mình.

Chúc em sớm khỏi bệnh và khỏe mạnh!