Sự thật về nguồn gốc cơm gà Hải Nam: Cả Singapore và Malaysia đều muốn sở hữu, rốt cuộc là từ nước nào hay hoàn toàn "không thuộc về ai"?

Ngày nay, cả Singapore và Malaysia đều xem món cơm gà Hải Nam như món ăn đặc sản của đất nước. Vì vậy, một người yêu thích món ăn này đã đến Hải Nam (Trung Quốc) để tìm hiểu nguồn gốc về món ăn đặc biệt này.

Thực khách luôn tự hỏi rằng, nơi đâu là đất nước ẩm thực phong phú nhất Đông Nam Á? Và danh hiệu này cả Singapore và Malaysia đều mong muốn có từ lâu.

Không như người Malaysia, người Singapore dường như mạnh dạn hơn trong việc tuyên bố món cơm gà Hải Nam là món đặc sản của đất nước mình.

Cơm gà Hải Nam nổi tiếng.

Trong nhiều thập kỷ trước, món ăn này vốn dĩ do người nhập cư Trung Quốc ở Đông Nam Á sáng chế ra và dần trở thành đặc sản của cả Singapore và Malaysia. Sự tranh giành "chủ quyền" của món ăn càng trở nên khốc liệt hơn khi hai quốc gia được tách biệt ra vào năm 1965.

Điều đáng nói, cuộc tranh giành này đã từng đẩy lên cao trào khi vào năm 2009, Bộ trưởng Du lịch Malaysia Ng Yen Yen cho rằng cơm gà Hải Nam là "độc nhất vô nhị của Malaysia" đã bị Singapore "chiếm đoạt".

Vấn đề này được thể hiện rõ khi vào tháng 12/2020 vừa qua, UNESCO chính thức công nhận Văn hóa bán hàng rong của Singapore là di sản văn hóa phi vật thể. Singapore cũng tự hào về những quầy hàng rong của mình, và trong đó món cơm gà Hải Nam được đánh giá là một trong những món ăn được yêu thích nhất.

Chủ nhà hàng cơm gà Hải Nam Tian Tian ở Hong Kong.

Cơm gà Hải Nam vốn dĩ là một món ăn đơn giản gồm thịt gà luộc mọng nước và cơm dầu, thường được phục vụ với các gia vị như gừng giã nhỏ, nước tương đặc và tương ớt.

Tại quán cơm gà Hải Nam Tian Tian nổi tiếng của Singapore, món ăn này được chế biến bằng cách luộc thịt gà trước khi thả vào chậu nước đá, giúp tạo thành một lớp thạch thơm ngon giữa da và thịt. Bên cạnh đó, cơm được nấu trong nước luộc gà, nước này cũng được chế biến công phu bằng cách xào tỏi băm nhỏ trong dầu gà, rồi cho thêm lá dứa.

Cách luộc gà ở nhà hàng Tian Tian.

Cơm gà Hải Nam là một món ăn đáng tự hào của người dân nhập cư ở Malaysia và Singapore. Đây là món ăn có tên gọi ban đầu là cơm gà Văn Xương, bắt nguồn từ thành phố Văn Xương, đảo Hải Nam (Trung Quốc).

Brian Wong, 42 tuổi, một người đam mê di sản Singapore cho biết: "Thịt gà ở Hải Nam thường được đề cập đến giống gà hay cách thức chúng được nuôi thả". Wong giải thích, vì thịt gà Văn Xương ngọt tự nhiên và có lớp da mỏng, nên người Hải Nam tin rằng khi luộc lên sẽ ăn rất ngon, cộng thêm việc dùng chung với nước sốt đơn giản sẽ rất tuyệt vời.

Brian Wong.

Vào năm 2019, Wong đã đến Hải Nam, nơi bố mẹ anh sinh sống để nghiên cứu về truyền thống ẩm thực tại hòn đảo này. "Một vài cửa hàng mà tôi ghé ở Hải Nam không phục vụ món này với ớt, mà thay vào đó là ớt chuông nhỏ màu vàng, và nhúng một loại dầu đơn giản với quýt lai, tỏi, gừng, nhưng trọng tâm thật sự vẫn là con gà", anh nói.

"Đối với cơm, nó thực sự chỉ có vị gạo tẻ, hoặc những nhà hàng này cho thêm một ít nước kho thịt gà. Nó không giống với cơm màu vàng được phục vụ ở Singapore hay Malaysia", anh Wong cho hay.

Theo đầu bếp người Malaysia và cũng là tác giả sách dạy nấu ăn - Norman Musa cho biết, vào thế kỷ 19 và 20, các gia đình Hải Nam đã mang món cơm gà Văn Xương đi di cư sang Đông Nam Á.

Đầu bếp người Malaysia và cũng là tác giả sách dạy nấu ăn - Norman Musa.

"Trong thời kỳ đỉnh cao vào giữa những năm 1880 và 1940, hầu hết những người di cư Trung Quốc chuyển đến Malaysia, khi đó là thuộc địa của Anh để làm việc trong các mỏ thiếc. Thời điểm đó, nền kinh tế ở đây rất tốt, người dân coi đây là mảnh đất cơ hội. Trong khi đó, nhiều người Hải Nam lại tìm thấy cơ hội khác trong việc buôn bán thực phẩm và đồ uống, trong đó có món cơm gà Hải Nam", Musa nói.

Brian Wong cho biết quán cơm gà đầu tiên được ghi nhận ở Singapore vào năm 1940 bởi một người đàn ông tên là Wong Yiguan, người gốc huyện Quỳnh Hải, nhưng đã đến thành phố Văn Xương để học cách làm món ăn này.

Người học việc tên Moh Lee Twee, bắt đầu mở nhà hàng của riêng mình vào năm 1949 đặt tên là Swee Kee Chicken Rice.

Trước khi đóng cửa vào năm 1997, Swee Chee Chicken Rice đã thu hút hàng trăm khách du lịch đến quán hằng ngày. Ngày nay, có nhiều quán cơm gà khác cũng được mở ở nhiều nơi trên nhiều thành phố khác nhau.

Trên thực tế, có nhiều phiên bản khác nhau của cơm gà Hải Nam trên khắp Đông Nam Á, nhưng phiên bản của Singapore được xem là nổi tiếng nhất nhờ vào cách tiếp thị thông minh.

Wong nói: "Từ khía cạnh du lịch, chúng tôi đã quảng bá món cơm gà giống như một món ăn dân tộc, và chúng tôi đã quảng bá món ăn của nước mình cho khách du lịch".

Đầu bếp Norman Musa thừa nhận lịch sử của Malaysia với cơm gà không được ghi chép đầy đủ, nhưng ông nói rằng quán cơm gà Malaysia lâu đời nhất có từ năm 1939, một năm trước khi Singapore mở quán cơm gà.

Tuy nhiên, anh Brian Wong nói rằng cả Singapore và Malaysia đều không thể sở hữu món ăn một cách hợp pháp. Trên thực tế, món ăn này đến từ thành phố Văn Xương, đảo Hải Nam (Trung Quốc). Dù phát triển ở Singapore và Malaysia nhưng rất khó để nói cụ thể nó là của quốc gia nào.

Trong khi đó, đầu bếp Norman Musa vẫn tự hào gọi món cơm gà của người Malaysia và tin rằng do những người nhập cư mang đến Malaysia. Ông nói: "Cuộc tranh luận kiểu này đã diễn ra trong nhiều năm khi trước. Nhưng nhìn vào lịch sử, thì tất cả các món ăn đã được mang đến bởi tất cả những người nhập cư."

Nguồn: SCMP