Dunzo, công ty khởi nghiệp đầu tiên của Ấn Độ từng nhận được khoản đầu tư trực tiếp từ Google vào năm 2017, vừa phải đóng cửa vào tháng 1. Sự sụp đổ khiến hàng trăm cố vấn, nhà cung cấp, nhân viên và nhân viên giao hàng bị nợ lương.
“Hầu hết các mô hình như thương mại nhanh này phát triển mạnh nhờ nguồn tài trợ của nhà đầu tư và lao động giá rẻ”, Yugal Joshi, đối tác tại công ty tư vấn và nghiên cứu công nghệ toàn cầu Everest Group, nói với Rest of World .
CEO của Dunzo, Kabeer Biswas, từ chối bình luận. Rest of World đã liên hệ với những người sáng lập Dunzo khác và một số nhà đầu tư chính, trong đó có Reliance và Google, nhưng không nhận được phản hồi.
Dunzo được ra mắt vào năm 2014 như một dịch vụ lấy và trả hàng dựa trên WhatsApp. Các nhân viên của công ty sẽ thu gom đồ giặt, mua và giao nguyên liệu cho một bữa ăn hoặc mang ví mà người dùng quên ở nhà đến văn phòng.
Sự phát triển ổn định sau đó của Dunzo đã để lại một danh tiếng đặc biệt, tại một đất nước nơi 90% các công ty khởi nghiệp thất bại. Đến năm 2020, ngành thương mại nhanh ở Ấn Độ bắt đầu thu hút được sự chú ý đáng kể và Dunzo quyết định tham gia. Công ty ra mắt Dunzo Daily - mô hình chuyên cung cấp các nhu cầu thiết yếu hàng ngày và hàng tuần trong vòng 15-20 phút, tập trung vào các sản phẩm trái cây và rau quả chất lượng cao.
Ấn Độ là thị trường bán lẻ có trị giá 1 nghìn tỷ USD, nơi mua sắm hàng tạp hoá chiếm phần lớn chi tiêu bán lẻ. Giao hàng tạp hoá trực tuyến theo đó cũng phát triển mạnh.
Tuy nhiên, Sandipan Chattopadhyay, nhà đầu tư giai đoạn đầu của Dunzo, chia sẻ với Rest of World rằng sai lầm chiến lược của Dunzo là chuyển từ thế mạnh cốt lõi của công ty - kết nối người mua và người bán trực tuyến sang mở rộng quy mô hoạt động thương mại nhanh chóng thông qua mạng lưới các ‘dark store’ - kho hàng siêu nhỏ, nằm trong các khu vực có nhu cầu đặt hàng cao.
Được biết Dunzo đã mở rộng ra 15 thành phố và điều hành 120 ‘dark store’, song vẫn chỉ hoạt động bằng một nửa công suất của đối thủ cạnh tranh Blinkit. Manmeet Kaur, cựu nhân viên bộ phận an toàn thương hiệu, chia sẻ với Rest of World rằng công ty cũng gặp khó khăn trong việc điều hành các cửa hàng này.
“Khách hàng la hét với tôi”, cô nói. “Không có văn phòng để khách hàng có thể đến và nộp đơn khiếu nại”.
Một số cựu nhân viên khác nói với Rest of World rằng công ty gặp phải những vấn đề mới: cạnh tranh với đối thủ trong cuộc chiến giá cả, duy trì tỷ lệ giữ chân người dùng ứng dụng cao và cân bằng chi phí hoạt động với kế hoạch mở rộng trên toàn Ấn Độ của công ty.
“Dunzo bắt đầu với một số sản phẩm được chọn lọc nhất định và họ không mở rộng danh mục sản phẩm của mình”, Karan Taurani, phó chủ tịch công ty đầu tư Elara Capital, nói với Rest of World . “Trải nghiệm ứng dụng khá hỗn tạp”.
Vào năm 2021, Dunzo lỗ 88 triệu USD.
Đến tháng 1/2022, Reliance Group, do tỷ phú giàu nhất Ấn Độ Mukesh Ambani đứng đầu, đã đầu tư 200 triệu USD vào Dunzo để nắm giữ 25,8% cổ phần và trở thành cổ đông lớn nhất. Joshi từ Everest Group nói với Rest of World rằng Reliance muốn cạnh tranh mạnh mẽ trong phân khúc thương mại nhanh, biến Dunzo thành đồng minh chiến lược .
Với số tiền dồi dào, tháng 10 năm đó, Dunzo được cho là đã chi 4,6 triệu USD để chạy một chiến dịch quảng cáo dài 20s trong cuộc thi cricket Indian Premier League (IPL) — giải đấu thể thao giá trị nhất nhì toàn cầu. Trong thời gian ngắn, lưu lượng truy cập vào ứng dụng tăng vọt, song sự nhiệt thành không kéo dài được lâu.
Trong khi đó, khoản đầu tư của Reliance đã bổ sung thêm một mảng mới cho hoạt động hàng ngày của công ty. Nhân viên Dunzo được giao nhiệm vụ cung cấp dịch vụ hỗ trợ và giao hàng cho nền tảng thương mại điện tử JioMart của Reliance, từ đó khiến nguồn lực càng căng thẳng.
Joshi cho biết: “Dịch vụ giao hàng tận nơi của công ty, vốn vẫn có giá trị đối với khách hàng, bị ảnh hưởng khi công ty mở rộng sang hình thức thương mại nhanh”.
Đến năm 2023, những dấu hiệu rắc rối bắt đầu xuất hiện. Dunzo nợ lương, trì hoãn chu kỳ đánh giá và không trả thuế chính phủ. Nhân viên cho biết công ty không thể cam kết hoàn toàn vào hoạt động thương mại nhanh cũng như không thể duy trì lợi thế cạnh tranh so với mô hình ban đầu.
Các kho hàng của Dunzo vật lộn với tình trạng chênh lệch giá, sản phẩm hết hạn và chậm hoàn thành đơn hàng. Một số nhân viên bị nợ 250.000 rupee (2.860 USD).
Khi đợt sa thải đầu tiên diễn ra vào tháng 1/2023, Sarthak Gandhi, khi đó là nhà phát triển chính tại Dunzo, coi đó là một đợt tái cấu trúc thông thường. Nhưng vào tháng 4, rất nhiều lãnh đạo cao cấp đã rời đi.
Sau đợt cắt giảm tiếp theo vào tháng 7 và tháng 9, Gandhi và hầu hết các đồng nghiệp đã bị sa thải. Naveen Meka, một giám đốc cung ứng gia nhập Dunzo vào năm 2019, cũng mất việc. Ông email cho ban lãnh đạo công ty, cầu xin được trả lương để đóng học phí cho con nhưng vô ích.
Theo báo cáo, đến tháng 8/2024, công ty chỉ còn lại khoảng 50 nhân viên để duy trì hoạt động. Đầu tháng 1 năm nay, Reliance xóa sổ khoản đầu tư 200 triệu USD.
Theo: Rest of World, Reuters