Trong một bài báo đăng trên Nhật báo Nhân dân hôm 26/6, Shan Zhiguang và He Yifan của BSN gọi tiền mã hóa là “trò lừa Ponzi lớn nhất lịch sử loài người”, được ủng hộ bởi những cộng đồng đang “dùng mọi phương thức để duy trì lừa đảo”.
Một máy ATM Bitcoin tại Hội nghị Bitcoin 2022 tổ chức ở Miami, Mỹ hồi tháng 4. (Ảnh: Reuters)
Quan chức BSN chỉ ra giá của tiền mã hóa – vốn không có giá trị nội tại – dựa hoàn toàn vào hai yếu tố: Lòng tin của người tham gia và số lượng nhà đầu tư mới, hai đặc điểm tương tự mô hình Ponzi. Shan và He còn chỉ trích mô hình X-to-earn, thường được các ứng dụng Web3 sử dụng, hứa hẹn đem lại lợi nhuận cho người dùng từ việc sở hữu và giao dịch tài sản dựa trên blockchain.
Những người chỉ trích tiền mã hóa từ lâu so sánh các tài sản kỹ thuật số với Ponzi, mô hình nơi những kẻ lừa đảo dùng tiền của nhà đầu tư đến sau để trả cho nhà đầu tư đến trước, cho tới khi không thể kết nạp thêm ai khác và sụp đổ. Tuy nhiên, những người ủng hộ lại tranh luận, Bitcoin, Ether và các loại tiền mã hóa khác sẽ hữu dụng trong tương lai nếu được ứng dụng trên quy mô lớn.
Trong khi đó, nhiều người ủng hộ Web3 – phiên bản Internet phi tập trung xây dựng trên blockchain và các công nghệ khác – nói Web3 sẽ giải phóng họ khỏi sự kiểm soát của Big Tech. Game Axie Infinity hay StepN là các ví dụ của ứng dụng Web3. Theo các quan chức BSN, lợi nhuận kiếm được từ mô hình chơi để kiếm tiền hay chạy để kiếm tiền chỉ có thể duy trì nếu tất các bên tham gia đều tin vào chúng.
Hoài nghi đối với thị trường tiền mã hóa ngày một tăng sau khi thị trường giảm mạnh do phương Tây thắt chặt chính sách tiền tệ, dẫn tới làn sóng bán tháo tài sản rủi ro. Những nhà đầu tư “đu đỉnh” năm ngoái nay chịu tổn thất nặng nề, trong khi ngày càng nhiều các nền tảng cho vay, quỹ đầu tư và đơn vị phát hành stablecoin – một loại tiền mã hóa gắn với một đồng tiền pháp định như USD hay EUR – sa lầy.
Trong số những người chỉ trích tiền mã hóa thường xuyên nhất có đồng sáng lập Microsoft Bill Gates. Gần đây, ông cho rằng tiền mã hóa và token không thể thay thế (NFT) “100% dựa trên thuyết về kẻ ngốc hơn”. Tỷ phú Warren Buffett cũng gọi Bitcoin là “thuốc diệt chuột”.
Đầu tháng này, một nhóm các nhà khoa học máy tính từ các công ty và tổ chức như Harvard, Microsoft và Google cùng gửi thư lên nhà lập pháp Mỹ, hối thúc họ ngăn chặn nỗ lực vận động hành lang của ngành công nghiệp tiền mã hóa và quản lý các công cụ tài chính kỹ thuật số rủi ro, nhiều thiếu sót và chưa được kiểm chứng.
Sự bùng nổ của tiền điện tử khiến nhà chức trách và truyền thông nhà nước Trung Quốc phải lên tiếng cảnh báo. Một bài báo trên Economic Daily tuần trước kêu gọi nhà đầu tư cẩn trọng trước rủi ro “về mo” của Bitcoin. Cục quản lý tài chính Thâm Quyến cũng đưa ra tuyên bố cho rằng giao dịch và đầu cơ tiền mã hóa đe dọa “an ninh tài sản” của mọi người, phát sinh hoạt động tội phạm và phá vỡ trật tự tài chính. Cục cảnh báo nhà đầu tư tham gia hoạt động tài chính phi pháp và bị lừa đảo.
Tại Trung Quốc, nơi tất cả các hoạt động liên quan đến tiền mã hóa bị cấm nghiêm ngặt, BSN ra mắt năm 2020 với mục tiêu cung cấp hạ tầng blockchain để sử dụng mà không dính líu tới tiền mã hóa. Một trong các dịch vụ của BSN – chứng chỉ kỹ thuật số BSN – giúp doanh nghiệp đúc và quản lý NFT riêng, không phụ thuộc vào crypto. Tháng trước, BSN thông báo sẽ sớm mang mạng lưới blockchain mở cho khách hàng quốc tế.