Chiếc bánh lọc mệ Cai đặc biệt ở chỗ bánh được hấp lên chứ không luộc như cách truyền thống. Ấy vậy mà chiếc bánh lại mang một hương vị riêng biệt, khiến ẩm thực Huế càng nên cuốn hút lạ thường và thực khách gần xa phải lưu luyến vấn vương.
Nằm cuối đường Chi Lăng (thành phố Huế), lần theo con hẻm nhỏ dẫn đến nếp nhà đã cũ theo năm tháng. Bên ngoài quán đặt một vài bộ bàn ghế đơn sơ mộc mạc vậy mà vẫn hút thực khách tấp nập tìm đến để thưởng thức những chiếc bánh lọc nóng hổi, dai dai, thơm ngon.
Bánh lọc truyền thống thường có 2 kiểu là, bánh lọc gói bằng lá chuối hay lá dong và bánh lọc trần. Gọi là bánh lọc trần bởi vì chiếc bánh không được bọc gì bên ngoài, chỉ “trần như nhộng” khoe màu trắng đục, phần nhân tôm màu đỏ gạch rất hấp dẫn và mời gọi.
Bánh của mệ Cai được làm theo cách truyền thống, bột lọc được nhào bằng tay. Đây là loại bột được làm từ củ sắn, nhân bánh là tôm kho rim. Chỉ có một điều khác biệt và độc nhất, đó là mệ Cai hấp bánh bằng xửng chứ không luộc. Đây cũng chính là điều khiến chiếc bánh ở mệ Cai mang nét riêng biệt mà không nơi nào có được.
Những con tôm được làm sạch, cắt đầu và được kho rim với đường, nước mắm trên lửa liu riu. Cũng chỉ là những gia vị quen thuộc, thế nhưng công thức rim tôm của mệ Cai chẳng người nào có thể học theo được.
Những con tôm được làm sạch, kho rim với đường và nước mắm trên bếp lửa liu riu
Bánh lọc trần được làm trong ngày vì bột nếu để qua đêm sẽ có mùi và bị chua. Thế nên, mỗi thành viên trong gia đình đều phụ nhau làm bánh liên tục cho kịp để hấp lên bán. Mỗi khi có khách gọi thì chủ quán mới bắt đầu mang bánh đi hấp, những chiếc bánh được xếp đều trên chiếc xửng bằng tre và hấp trong khoảng tầm 10-15 phút. Như vậy thì bánh mới nóng hổi và giữ được hương vị.
Đĩa bánh lọc với những chiếc bánh nhỏ, phần bột lọc dai dai, đặc biệt là nhân tôm rất vừa miệng, khi ăn thì chan lên trên bánh một ít nước mắm mặn ngọt và kẹp thêm một ít hành phi vàng nâu.
Một điều đặc biệt nữa khiến người ta nhung nhớ đến hương vị của những chiếc bánh lọc mệ Cai còn ở phần hành phi. Từ những ngày đầu bán thì hành phi đều được gia đình mệ Cai tự làm chứ không mua từ bên ngoài, nên luôn đảm bảo độ giòn thơm.
Bánh lọc mệ Cai được bày bán từ trước năm 1975, đến nay đã trải qua hơn 50 năm, hiện tại vì tuổi đã cao nên mệ Cai không còn đứng bán nữa mà chỉ an hưởng tuổi già, việc buôn bán được con cháu nối giữ nghề để không quên đi gốc gác của gia đình.
Cái tên bánh lọc mệ Cai thân thương được mọi người gọi thật ra cũng có “nguồn gốc” giản dị không kém. Mệ Cai tên thật là Huỳnh Thị Gái (SN 1925), ngày trước mệ từng làm “cai trường” (trông coi trường học), người lạ không biết tên thật của mệ nên thường gọi là mệ Cai, để rồi khi mệ mở ra quán nhỏ bán bánh lọc tại nhà, người ta cũng gọi luôn là bánh lọc mệ Cai hoặc mụ Cai. Mệ cũng không giải thích vì cái tên đó đã gắn liền với cả đời của mệ. Đến nay bánh lọc hấp mệ Cai đã trở thành một “thương hiệu” và là địa chỉ quen thuộc của nhiều người.
Những đĩa bánh lọc trần hấp dẫn
Công thức bánh lọc trần hấp là do mệ tự nghĩ ra chứ không phải học hỏi từ người khác. Mệ làm ra những chiếc bánh này với suy nghĩ khác biệt và đổi mới, không ngờ rằng chiếc bánh được hấp lại rất ngon và bắt đầu được nhiều người đón nhận. Cũng từ đó mệ chỉ bán một loại bánh này, và con hẻm nơi mệ sống cũng tấp nập người vào ra tìm đến thưởng thức.
Chị Lê Thị Phương Thảo (TP Huế), cùng nhóm bạn tụ họp sau nhiều năm xa cách để đi tìm lại ký ức tuổi thơ, với chị quán bánh lọc hấp mệ Cai là nơi chứa nhiều kỷ niệm đáng nhớ. Thời đi học, chị thường cùng bạn bè ghé qua quán mệ Cai để ăn bánh. Ngày ấy nghèo khó không có nhiều tiền và cũng chẳng có nhiều thức quà ăn vặt như hiện tại, món ăn quen thuộc của chị và bạn bè là những chiếc bánh lọc, vì nó vừa rẻ lại ngon và no bụng.
“25 trôi qua, bây giờ mỗi đứa một phương, người Bắc kẻ Nam, nhưng mỗi khi có cơ hội tề tựu, chị và bạn lại cùng nhau ghé thăm những quán quen để ăn cho thỏa nỗi nhớ hương vị quê hương. Đặc biệt những chiếc bánh lọc hấp của mệ Cai là một trong những món ăn đầy hoài niệm khiến chị nhớ hoài không quên”. Chị Thảo chia sẻ.
Bánh lọc hấp mệ Cai chính là vậy, chiếc bánh nho nhỏ, dai dai, ăn một lần thì nhớ mãi không quên và cứ muốn quay về để thưởng thức thêm nhiều lần nữa. Quán bánh nổi tiếng nhưng vẫn luôn giữ nét mộc mạc giản dị, không cầu kì chẳng phô trương như nét tính cách dịu dàng của người Huế.