Phát hiện mẫu đá cổ nhất Trái Đất lên tới 4,16 tỷ năm tuổi

Vành đai đá xanh Nuvvuagittuq ở đông bắc Canada. (Ảnh: Jonathan O'Neil/AP)

Các nhà khoa học từ Đại học Ottawa cho biết, các mẫu đá tại Vành đai đá xanh Nuvvuagittuq, nằm dọc bờ đông vịnh Hudson, đã được xác định niên đại bằng hai phương pháp phóng xạ và cho kết quả trùng khớp: 4,16 tỷ năm tuổi. Điều này giúp củng cố giả thuyết rằng đây là những tàn tích còn sót lại của lớp vỏ Trái Đất cổ xưa nhất, thuộc kỷ Hadean - thời kỳ đầu hỗn loạn sau khi Trái Đất hình thành.

Giáo sư địa chất Jonathan O’Neil, trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết những mẫu đá này là đá xâm nhập, hình thành khi magma nóng chảy xâm nhập vào các lớp đá có sẵn rồi nguội lại dưới lòng đất. "Chúng tôi tin rằng mưa cổ đại đã rơi xuống lớp đá nóng chảy, tạo thành những mẫu vật độc nhất vô nhị này", ông nói. Một số mẫu đá thậm chí còn hình thành từ sự kết tủa của nước biển nguyên thủy, có thể cung cấp dữ liệu quý giá về thành phần, nhiệt độ của đại dương đầu tiên, và môi trường cho sự sống phát triển.

Từ lâu, giới khoa học đã tranh luận về độ tuổi thực sự của Nuvvuagittuq. Một nghiên cứu năm 2008 đưa ra hai mốc thời gian mâu thuẫn: 4,3 tỷ năm và 3,3 - 3,8 tỷ năm. Tuy nhiên, kết quả mới với phương pháp cải tiến đã phần nào dập tắt tranh cãi. Theo ông O'Neil, nếu đá xâm nhập là 4,16 tỷ năm tuổi, thì các lớp đá núi lửa chứa chúng có thể thậm chí còn cổ hơn - khoảng 4,3 tỷ năm.

Tuy nhiên, việc khai thác mẫu vật tại khu vực này hiện đang tạm dừng. Cộng đồng người Inuit tại thị trấn Inukjuak đã phát hiện một số mảnh đá bị lấy đi và rao bán trực tuyến sau các chuyến khảo sát của giới nghiên cứu. Họ đang vận động thành lập công viên cấp tỉnh nhằm bảo vệ di chỉ địa chất, đồng thời vẫn tạo điều kiện cho hoạt động nghiên cứu khoa học.

“Chúng tôi hiểu sự quan tâm của giới khoa học, nhưng không muốn khu vực bị tổn hại thêm”, ông Tommy Palliser, đại diện cộng đồng địa phương, cho biết.