Phát hiện hài cốt hiệp sĩ dưới nền tiệm kem cũ ở Ba Lan

Bộ xương hiệp sĩ được tìm thấy bên dưới một bia mộ chạm khắc tinh xảo. (Ảnh: S. Kurzyńska/ArcheoScan)

Các chuyên gia thuộc công ty khảo cổ ArcheoScan đã tiến hành khai quật tại khu Śródmieście, trung tâm lịch sử của Gdańsk từ năm 2023. Trong quá trình làm việc, họ phát hiện một bia mộ thời Trung Cổ khắc hình một hiệp sĩ mặc giáp, cầm kiếm và khiên.

Đầu tháng 7 vừa qua, bia mộ làm bằng đá vôi Gotland quý hiếm được nhấc lên, hé lộ bộ xương hoàn chỉnh của một người đàn ông trưởng thành, được cho là sống vào thế kỷ 13 hoặc 14. Theo bà Sylwia Kurzyńska, giám đốc ArcheoScan, đây là “một trong những phát hiện khảo cổ quan trọng nhất tại Ba Lan trong những năm gần đây”.

Bà Kurzyńska cho biết tấm bia có chiều dài khoảng 150 cm, vẫn giữ được nhiều chi tiết chạm khắc dù bị hư hại một phần. “Hiệp sĩ được khắc đứng thẳng với thanh kiếm giơ cao - tư thế có thể biểu tượng cho quyền lực và địa vị xã hội cao”, bà nhận định.

Bà cũng nhấn mạnh phần lớn nghệ thuật mai táng thời hậu Trung Cổ thường chỉ có bia khắc tên, huy hiệu hoặc thập giá, rất hiếm khi có hình người, và nếu có thì thường chỉ là các bản khắc đơn giản trên nền phẳng của sàn nhà thờ. Việc phát hiện bia mộ còn nguyên vẹn cùng ngôi mộ gốc là điều hiếm thấy trong khảo cổ học.

Dưới bia mộ, các nhà khảo cổ tìm thấy hài cốt của một người đàn ông cao khoảng 170-180 cm - vượt xa chiều cao trung bình của người châu Âu thời Trung Cổ. Bộ xương được bảo quản nguyên vẹn, chứng tỏ bia mộ nằm đúng vị trí chôn cất ban đầu. Dù không có hiện vật chôn cùng, nhưng theo Kurzyńska, tất cả dấu hiệu cho thấy người này là nhân vật có địa vị cao, nhiều khả năng là một hiệp sĩ hoặc chỉ huy quân sự được kính trọng.

Ngôi mộ nằm trong một nghĩa trang có gần 300 phần mộ, gắn liền với nhà thờ cổ nhất Gdańsk, được xây bằng gỗ sồi đốn hạ từ năm 1140. Nhà thờ này nằm trong một pháo đài Trung Cổ tồn tại từ cuối thế kỷ 11 đến đầu thế kỷ 14, là trung tâm quyền lực và tôn giáo thời bấy giờ.

Bà Kurzyńska cho biết, phát hiện này mang lại nguồn tư liệu quý giá về giới quân sự ưu tú của Gdańsk, nghi lễ chôn cất thời Trung Cổ, cũng như các mối liên hệ văn hóa xuyên biển Baltic.

Hiện các chuyên gia đang tiến hành phân tích chi tiết tấm bia mộ và bộ xương. Bia mộ sẽ được làm sạch, gia cố và quét 3D để phục vụ tái dựng kỹ thuật số, trong khi bộ hài cốt sẽ được phân tích nhân chủng học và di truyền để tìm hiểu thêm về cuộc đời người quá cố, bao gồm cả việc phục dựng khuôn mặt từ hộp sọ.