Một ngày vào tháng 11/2020, ông Nghiêm Vĩnh Khang sống ở Hồ Châu, Chiết Giang, Trung Quốc, đến một công ty bảo hiểm địa phương. Người đàn ông này lấy giấy chứng tử và hợp đồng bảo hiểm cá nhân của người chú Từ Thuận Pháp để yêu cầu công ty bảo hiểm bồi thường 50.000 NDT (hơn 174 triệu đồng).
Hóa ra cách đây không lâu, ông Từ Thuận Pháp, hơn 80 tuổi, không may bị đuối nước và tử vong. Vì ông cụ này chưa lập gia đình nên ông không có người thân nào lo tang lễ. Do đó, cháu trai Nghiêm Vĩnh Khang đã chủ động đảm nhận việc tổ chức tang lễ. Khi đó, ông Từ vẫn còn 5.000 NDT, Nghiêm Vĩnh Khang đã dùng số tiền này để lo hậu sự cho chú mình.
Không ngờ, sau tang lễ, ông Nghiêm Vĩnh Khang phát hiện nhiều chi phí phát sinh và đang nợ gần 20.000 NDT. Vốn là người thân duy nhất của ông Từ nên ông đã tự bỏ tiền túi ra trả số tiền này. Đúng lúc đó, cán bộ thôn đã tiết lộ với Nghiêm Vĩnh Khang một bí mật. Trước đó, ông Từ đã đăng ký mua bảo hiểm tai nạn cá nhân. Ông Từ vì bị tai nạn đuối nước nên sẽ được hưởng số tiền bồi thường lên tới 50.000 NDT.
Cũng theo lời cán bộ thôn, Nghiêm Vĩnh Khang chỉ cần mang giấy chứng tử do tai nạn và hợp đồng bảo hiểm của ông Từ là có thể nhận được tiền bồi thường. Tuy 50.000 NDT không phải là nhiều nhưng chắc chắn số tiền này có thể hỗ trợ ông phần nào.
Ngày hôm sau, Nghiêm Vĩnh Khang dậy sớm và đến thẳng đồn cảnh sát để xin cấp giấy chứng tử cho chú của mình. Sau khi lấy được giấy chứng tử, ông đến thẳng công ty bảo hiểm. Không ngờ, sau khi đọc thông tin của Từ Thuận Pháp, nhân viên công ty bảo hiểm đã trực tiếp từ chối yêu cầu bồi thường của ông:
“Theo luật, ông không có quyền thừa kế số tiền bồi thường của ông Từ”.
Nghe tin này, Nghiêm Vĩnh Khang hoàn toàn ngơ ngác. Ông Từ chưa từng kết hôn và không có con cái. Hơn 10 năm nay, ông Nghiêm chính là người luôn bên cạnh chăm sóc ông nên cũng là người duy nhất xứng đáng thừa hưởng số tiền bảo hiểm trên nhưng công ty bảo hiểm lại không công nhận điều đó.
Nghiêm Vĩnh Khang bị công ty bảo hiểm từ chối đã quay lại ủy ban thôn và giải thích tình hình với cán bộ thôn. Để giúp người đàn ông này, cán bộ thôn đã cùng ông đến đồn cảnh sát địa phương và xin cấp giấy chứng nhận thân nhân cho Nghiêm Vĩnh Khang và chú của ông. Không ngờ công ty bảo hiểm vẫn từ chối nhận giấy chứng do cảnh sát cấp.
Trong cơn tuyệt vọng, ông Nghiêm không còn cách nào khác là kiện công ty bảo hiểm ra tòa. Sau khi nhận được đơn kiện, Tòa án quận Nam Tầm, Hồ Châu, đã ngay lập tức cử người đến điều tra sự việc. Trên thực tế, có những lý do chính đáng khiến công ty bảo hiểm từ chối bồi thường cho ông Từ Thuận Pháp.
Theo điều tra của công ty bảo hiểm, Từ Thuận Pháp và Nghiêm Vĩnh Khang về cơ bản là chú cháu, tuy nhiên họ chỉ là hàng xóm thân thiết chứ không phải quan hệ họ hàng ruột thịt. Vậy tại sao cán bộ thôn và cảnh sát lại cấp giấy chứng nhận thân nhân cho hai người?
Ngay sau đó, thẩm phán thụ lý vụ án đã tìm đến cán bộ thôn để tìm hiểu và biết được câu chuyện đặc biệt giữa ông Từ và ông Nghiêm.
Theo đó, ông Từ vốn là người khuyết tật. Ông chưa từng kết hôn và không có con. Sau khi cha qua đời, ông Từ được thôn cung cấp chính sách hỗ trợ và nhận sự chăm sóc chu đáo từ Nghiêm Vĩnh Khang. Cán bộ thôn cho biết tuy ông Nghiêm không có quan hệ ruột thịt với ông Từ nhưng những điều ông làm cho ông cụ chẳng khác nào con cháu trong nhà. Vì vậy, ông Nghiêm hoàn toàn xứng đáng nhận số tiền bồi thường từ công ty bảo hiểm.
Về phần Nghiêm Vĩnh Khang, ông cho biết mối quan hệ giữa ông và ông Từ quả thực là quan hệ họ hàng, cụ thể là bố của ông Nghiêm và ông Từ là anh em họ. Do đó, tuy là họ hàng khá xa nhưng ông Nghiêm vẫn được xem là cháu của ông Từ. Cũng vì mối quan hệ này nên ông đã chăm sóc ông Từ rất tận tình.
Tuy nhiên, hiện tại Từ Thuận Pháp và cả bố của ông Nghiêm đã qua đời, không còn ai có thể chứng minh được mối quan hệ giữa hai người nên việc ông Nghiêm yêu cầu công ty bảo hiểm bồi thường với tư cách là người thừa kế của ông Từ là không khả thi nữa.
Vào tháng 8 năm 2021, Tòa án quận Nam Tầm đã chính thức xét xử vụ án này. Tại tòa, công ty bảo hiểm vẫn từ chối bồi thường vì Nghiêm Vĩnh Khang và Từ Thuận Pháp không có quan hệ họ hàng. Tuy nhiên, theo những thông tin mà tòa án thu thập được, thẩm phán cho rằng trường hợp của ông Nghiêm và ông Từ phù hợp với các quy định có liên quan tại Bộ luật Dân sự Trung Quốc.
Theo đó, vì ông Từ là người không có người thân và được thôn bảo trợ nên theo quy định liên quan của Trung Quốc, tài sản thừa kế của ông phải được thừa kế bởi thôn và Nghiêm Vĩnh Khang. Sau khi có phán quyết của tòa, cán bộ thôn đã triệu tập cuộc họp với người dân trong thôn và cuối cùng đưa ra quyết định từ bỏ quyền thừa kế số tiền trên và giao toàn bộ tiền cho Nghiêm Vĩnh Khang. Họ cho rằng dù ông Nghiêm không phải là người thừa kế hợp pháp số tiền bồi thường của ông Từ nhưng ông ta có đủ tư cách để thừa kế số tiền bảo hiểm của ông cụ này.
Sau phán quyết của tòa án, công ty bảo hiểm đã nhanh chóng chuyển số tiền bồi thường 50.000 NDT vào tài khoản của ông Nghiêm. Đúng như lời hứa ban đầu, người đàn ông này đã dùng số tiền trên để trả số nợ sau đám tang của ông Từ. Vụ việc cũng kết thúc tại đây.