Nữ quay phim Rachel Morrison đi vào lịch sử Oscar: “Tôi không thể tin được tôi là người đầu tiên”

Chia sẻ về ngày biết mình nhận được đề cử Oscar cho hạng mục Quay phim và đồng thời cũng là người phụ nữ đầu tiên có được thành tích này, Rachel Morrison đã không tin vào điều mình nghe thấy: "Tôi không thể tin được là tôi là người đầu tiên, thật là điên rồ."

Đó là người phụ nữ thử sức mình từ những dự án phim nghệ thuật như Mudbound cho tới bom tấn khổng lồ Black Panther. Trở thành một Đạo diễn hình ảnh/ Quay phim nghĩa là bạn sẽ phải phụ trách tất cả hệ thống máy quay phim, đường dây điện, hệ thống ánh sáng lẫn nhân viên dưới trướng – là những người sẽ vận hành chúng.

"Nhiệm vụ của người quay phim về cơ bản là truyền tải hình dung của đạo diễn ra thành hình ảnh". Khi nói về những nguồn cảm hứng cho công việc, Rachel thành thật chia sẻ:

" Có rất nhiều trong số này là các tác phẩm kinh điển", cô ấy nói. "Godfather, Raging Bull, City Of God, The City Of Lost Children, Dekalog. Tôi nghĩ Kieslowski là một thiên tài."

Nhưng bộ phim mà đã thay đổi cuộc đời Morrison lại là một tác phẩm nói tiếng nước ngoài ít người biết tới mà cô xem từ thời niên thiếu ở Cambridge, Mass. Nói về điều này, Morrison cho biết: "Đó là một phim Pháp - Canada tên là Leolo. Nó được chiếu ở rạp chiếu phim quảng trường Harvard. Tôi nghĩ là ban đầu chúng tôi định xem thứ gì khác cơ và rồi phim kia hết suất. Thế là tôi kiểu thôi được rồi mình sẽ thử phim này xem sao và tâm trí tôi sau đó như bị thôi miên ấy."

Khoảng thời gian đó, Morrison đã bị đắm chìm bởi những câu chuyện hấp dẫn, siêu thực như trong Leolo và chủ nghĩa hiện thực huyền diệu của các nhà văn như Gabriel Garcia Marquez và Salman Rushdie. "Thật thú vị, nó hóa ra lại không phải là tất cả những hướng mà tôi đã từng đi trên con đường hành nghề cầm máy quay", cô cho biết.

Morrison có cú đột phá trong sự nghiệp mang tên Fruitvale Station, một bộ phim vào năm 2013 dưới dạng phim tài liệu. Nội dung phim dựa trên sự kiện có thật về một người da đen trẻ tuổi bị sát hại bởi một sĩ quan nhập cảnh ở Oakland, California. Bộ phim cũng đánh dấu thành công của đạo diễn Ryan Coogler, người sau này đã tiếp tục bắt tay với Morrison để tạo nên Black Panther.

Khi Coogler thực hiện Creed vài năm trước, ông đã mời Morrison trở thành đạo diễn hình ảnh. Nhưng lúc ấy Morrison lại vừa mang thai. Nữ quay phim chia sẻ: "Tôi hoàn toàn có thể quay phim trong khi mang thai". Thế nhưng tất nhiên, cô không thể làm gián đoạn dự án khi sinh con vào giữa lúc quay phim được. Tại Hollywood, vừa là mẹ vừa là nhà quay phim thì không được phổ biến cho lắm.

Ở tuổi 39, Morrison trông trẻ hơn tuổi thật và hay bị nhầm với nhân viên làm tóc/ trang điểm hoặc đội ngũ phục vụ trà nước. Trong Black Panther, nơi mà cô là đạo diễn hình ảnh, Morrison đã từng một lần nhảy lên một chiếc xe tải với trợ lý chính của đạo diễn– cũng là một phụ nữ - để tới trường quay. Khôi hài là anh chàng tài xế đã từ chối.

Cô nhớ lại tình huống ấy: " Hai đứa tôi thì kiểu "Này anh tài xế ơi, đi thôi!" còn anh ấy thì: "Xin lỗi các cô nhưng tôi còn phải chờ quay phim và trợ lý đạo diễn cơ!". Thế là chúng tôi lại phải giải thích "Thì tụi tui là quay phim và trợ lý đạo diễn nè!". Cái chuyện này nó xảy ra nhiều lần lắm rồi đếm không hết."

Cảnh phim trong "Mudbound" đại diện cho phong cách và thẩm mỹ xuất sắc của Rachel Morrison

Trên phim trường của Mudbound, Morrison là thành viên của đội ngũ các nhân viên được dẫn dắt bởi phụ nữ - một trong những yêu cầu của nhà sản xuất. Tác phẩm của Netflix xoay quanh số phận của một gia đình da đen ở miền Nam nước Mỹ trong quá khứ, nổi bật lên trong danh sách đề cử nhờ màu phim đẹp như tranh vẽ.

Đạo diễn Dee Rees nhớ lại cái cách mà Morrison xếp đặt máy quay trong một cảnh phim đặc biệt căng thẳng. Một cô gái trẻ với ý nghĩ tắm máu trong đầu, tay cầm một con dao trong khi hai cô gái nhỏ chơi đùa gần đó. Khả năng về một vụ giết người hiển hiện trong tâm trí đạo diễn, quay phim và cả khán giả.

Rees nói rằng: " Mọi thứ đều được nhìn dưới những góc cạnh để làm nổi bật lên sự nguy hiểm. Mọi thứ đều cố ý xếp đặt để đẩy sự căng thẳng lên tối đa. Một khung ảnh chứa chấp một con dao và hai đứa bé. Cảnh phim gợi nhắc người ta về sự hiện hữu của bạo lực, mỗi ngày đều cận kề cái chết, mỗi ngày đều cận kề sự hủy hoại."

Rees nói là cô ấy yêu đôi mắt thấu hiểu và thanh nhã của Morrison. Điều này khiến người ta nhớ tới một trong những người khổng lồ của điện ảnh. Trước khi qua đời vào năm 2015, Haskell Wesler ( người đằng sau thành công của Who’s Afraid Of Virginia Woolf? và One Flew Over The Cuckoo’s Nest) đã xem Fruitval Station và mời Morrison ăn trưa.

"Ông ấy thực sự đã nói rằng những gì chúng tôi làm trong Fruitvale là tất cả những gì ông mong muốn truyền cảm hứng để có thể giã từ sự nghiệp" – với một chút bối rối nhưng đầy tự hào, Morrison nói: "Điều đó có ý nghĩa thật tuyệt vời." Trong một khoảnh khác, đôi mắt của Morrison đẫm nước mắt trước khi cô bật cười.

"Ông ấy đã bảo tôi cầm tượng vàng của ông lên và nói với tôi rằng một ngày kia tôi sẽ nhận được thứ này. Lúc đó tôi cảm thấy thật điên rồ."

Đề cử Oscar của Rachel Morrison đưa cô đến gần với giấc mơ hơn bao giờ hết. Thế nhưng chính nhà quay phim này lại có một quan điểm thẳng thắn: "Tôi không muốn thắng chỉ vì tôi là phụ nữ. Về phần mình tôi mong chiến thắng thuộc về Deakins."

Đây là lần thứ 14 nhà quay phim gạo cội Roger Deakins được đề cử Oscar, lần này cho Blade Runner 2049. Giống như Deakins, Morrison muốn mình được nhìn nhận ở tài năng được thể hiện qua chất lượng sản phẩm.

Những gì diễn ra tại Oscar năm nay không ngoài dự đoán. Roger Deakins có được chiến thắng xứng đáng, còn Rachel Morrison chắc chắn cũng đã mỉm cười hạnh phúc. Với người phụ nữ này, đề cử Oscar 2018 sẽ không phải là đích đến cao nhất, mà cô muốn tiếp tục lặp lại lịch sử trong những tác phẩm tương lai.

THEO National Public Radio