Bên cạnh chất lượng, thời điểm phát hành cũng đóng vai trò then chốt trong việc quyết định doanh thu của một bộ phim. Nhưng giờ đây, yếu tố này dường như còn quan trọng hơn nữa khi gián tiếp ảnh hưởng tới kết quả Oscar hàng năm.
Những tác phẩm ra mắt quá trễ đứng trước rủi ro ra về tay trắng
Nếu nhìn vào những thông tin bên lề, The Post (2017) phải là một "kẻ hủy diệt" tại lễ trao giải Oscar năm nay. Phim do Steven Spielberg làm đạo diễn với sự góp mặt của 2 tên tuổi kỳ cựu nhất Hollywood là Meryl Streep và Tom Hanks. Nội dung của tác phẩm lại còn đề cập tới những vấn đề lịch sử nhạy cảm nhưng ảnh hưởng trực tiếp tới tình hình chính trị hiện tại.
Song, bộ phim chỉ nhận được 2 đề cử là Phim Xuất sắc lẫn Nữ chính Xuất sắc và dường như đang ở top dưới về số phiếu bầu. Cả Spielberg lẫn Hanks đều mất dạng ở đường đua năm nay. Có nhiều lý giải cho việc này, như phong cách cũ kỹ của The Post không phù hợp với sự đổi mới tại Viện hàn lâm, bộ phim không có sức nặng như All the President’s Men (1976) hay Spotlight (2015), cùng những chỉ trích về tính chính xác từ tờ New York Times. Tuy nhiên, yếu tố then chốt mà bộ phim này mắc phải chính là thời điểm.
Phim ra mắt sớm trong có ít cơ hội hơn hẳn
Một ứng cử viên Oscar cần phải có sức nặng trong cốt truyện, cách thể hiện sinh động, chiến dịch vận động hành lang và cả thời điểm ra mắt thích hợp. Khi các đề cử Oscar được công bố, nhiều trang báo nhận định rằng The Post đã ra mắt trễ đến mức các thành viên của Nghiệp đoàn Điện ảnh chưa kịp... xem phim. Điều đó dẫn đến bộ phim "bất chiến tự nhiên bại". Trong suốt một thập kỷ qua, những tác phẩm được tung ra sớm trong năm thì có khả năng chiến thắng cao hơn hẳn.
Những phim ra mắt tháng 10 hay 11 có cơ hội cao hơn hẳn
Điều này được lý giải rằng vào thời điểm đề cử Oscar được công bố, các thành viên Viện hàn lâm vẫn đang ấn tượng với những tác phẩm ra mắt vào tháng 10 và 11. Trong khi đó, họ đã… quên những phim được công chiếu sớm hơn. Phim ra mắt sau thời điểm đó gây khó khăn cho cả việc theo dõi lẫn vận động hành lang vì thời gian đã gần kề.
Mối tương quan giữa ngày phát hành và chiến thắng Oscar đã có sự thay đổi qua 3 thời kỳ rõ rệt. Thời kỳ đầu tiên kéo dài gần nửa thế kỷ đầu tiên của giải thưởng danh giá này. Không có một công thức cụ thể nào suốt quãng thời gian trên. Một nửa số phim chiến thắng 4 hạng mục quan trọng nhất phát hành từ tháng 1 đến 9. Nửa số phim còn lại rơi vào tháng 10 tới 12.
Danh sách 4 giải thưởng quan trọng từ năm 1986 tới 2005. Phần tô đậm là phim phát hành sau ngày 15/12
Vào cuối những năm 1970, cán cân bắt đầu chênh lệch rõ rệt. Đặc biệt là từ năm 1987 với 1991, 20 giải thưởng quan trọng nhất đều không thuộc về những tác phẩm ra mắt trước tháng 10. Từ năm 1986 tới 2005, một nửa số Phim xuất sắc đều được công chiếu sau ngày 15/12. 35 trong tổng số 80 (43.8%) số giải thưởng quan trọng thuộc về những phim ra mắt cuối tháng 12.
Danh sách 4 giải thưởng quan trọng từ năm 2006-2017. Những cái tên tô đậm là phim ra mắt trong tháng 10 và 11
Từ năm 2006 tới nay là giai đoạn thứ 3 của Oscar. Những phim ra mắt vào hai tháng 10 và 11 có tỷ lệ chiến thắng Oscar cao hơn hẳn. 29 trong tổng số 48 (60.4%) giải thưởng quan trọng nhất thuộc về các tác phẩm được phát hành trong thời điểm này.
Theo những con số này, The Shape of Water (01/12), Three Billboards Outside Ebbing, Missouri (10/11), Darkest Hour (22/11), Lady Bird (03/11) có tỷ lệ thắng cao hơn hẳn. Get Out và Dunkirk có tỷ lệ thắng thấp tiếp theo, còn cánh cửa khá hẹp đối với The Post và Phantom Thread. Tuy nhiên, mọi thứ vẫn có ngoại lệ cơ mà. Hãy chờ xem.
Ai sẽ là kẻ chiến thắng hạng mục Phim Xuất sắc năm nay?