Gần đây, một nữ giáo sư giảng dạy tại một trường đại học danh tiếng ở Trung Quốc đã chia sẻ tâm sự của mình trên mạng xã hội và thu hút nhiều chú ý.
Câu chuyện bắt đầu từ một buổi họp lớp được tổ chức bởi các bạn học cấp ba của cô. Buổi họp lớp có sự tham gia của nhiều người đến từ các lĩnh vực khác nhau: Có người làm việc tận tụy tại Sở Môi trường, có người là giáo viên tiểu học, giáo viên trung học, công chức trong các cơ quan chính phủ, và cả những người khởi nghiệp thành công.
Trong buổi họp mặt, hai nhân vật nổi bật nhất lại là giáo viên tiểu học và công chức. Họ nhận được rất nhiều lời mời nâng ly, sự ngưỡng mộ, và khi họ phát biểu, mọi người đều tập trung lắng nghe với ánh mắt đầy kính trọng.
Ngược lại, cô giáo sư với trình độ học vấn cao và công việc giảng dạy ở bậc đại học, người từng nghĩ rằng mình sẽ được chú ý, lại cảm thấy bị "lạnh nhạt". Cô viết lên mạng xã hội rằng bản thân cảm thấy bất công và không cân bằng được cảm xúc.
Phân tích từ câu chuyện, chúng ta thấy rằng, trong xã hội và các mối quan hệ, địa vị của một người không chỉ dựa trên học vấn hay danh tiếng, mà còn phụ thuộc vào việc họ có thể cung cấp giá trị thực tiễn cho người khác hay không.
Vì sao giáo viên tiểu học và công chức nổi bật hơn?
Giáo viên tiểu học và công chức thường phục vụ trực tiếp cho cộng đồng địa phương. Giáo viên tiểu học góp phần xây dựng nền tảng giáo dục cơ bản cho trẻ em trong khu vực. Công chức, với mạng lưới quan hệ địa phương, thường có khả năng giúp đỡ người khác thông qua các dịch vụ công. Giáo sư đại học thì sao?
Đại học tuyển sinh trên phạm vi cả nước, mạng lưới quan hệ và tác động của họ trải rộng và không tập trung tại địa phương. Vì thế, mối liên kết giữa giáo sư đại học và các bạn học cấp ba (phần lớn sống và làm việc tại địa phương) rất mờ nhạt.
Mối quan hệ xã hội được xây dựng dựa trên nguyên tắc trao đổi giá trị. Nếu bạn có thể mang lại lợi ích thực tế cho người khác, địa vị của bạn trong mắt họ sẽ được nâng cao.
Lý do giáo sư ít được chú ý:
Trong mắt bạn bè cũ, giáo sư đại học có ít khả năng trực tiếp giúp họ giải quyết các vấn đề như xin việc, xin trường học cho con, hay giải quyết các thủ tục hành chính. Vì thế, vai trò của họ trong các mối quan hệ xã hội ở cấp địa phương bị giảm sút.
Tính thực tế trong quan hệ xã hội:
Trong xã hội hiện đại, mọi người thường rất bận rộn với công việc và cuộc sống. Họ ưu tiên duy trì mối quan hệ với những người có thể mang lại lợi ích thiết thực. Điều này giải thích tại sao giáo viên tiểu học và công chức lại thu hút sự chú ý hơn.
Một giáo sư khác đã bình luận đầy thẳng thắn:
"Địa vị của một người phụ thuộc vào ba yếu tố: Quyền, tiền, và giá trị sử dụng. Giáo sư đại học thông thường không có cả ba. Trong khi đó, giáo viên tiểu học hay bác sĩ, dù không có quyền và tiền, nhưng họ có giá trị sử dụng trực tiếp cho cộng đồng, nên địa vị của họ cao hơn".
Tuy nhiên, vị giáo sư này cũng nhấn mạnh:
"Mỗi mùa thi đại học hay cao học, các giáo sư lại trở thành người được săn đón. Họ được hỏi han về cách chọn trường, ngành học, thậm chí được mời đi ăn uống. Khi ấy, địa vị của họ lại tăng lên, bởi vì họ có thể mang lại giá trị thực tế".
Đừng để tâm quá nhiều vào địa vị tại các cuộc gặp gỡ xã giao
Địa vị không phải là yếu tố cố định mà thay đổi tùy theo hoàn cảnh và nhu cầu của người khác. Giáo sư đại học có một vị trí đáng kính trong lĩnh vực học thuật, nhưng trong các mối quan hệ xã hội địa phương, vai trò này không thực sự nổi bật.
Hiểu rằng "bị cần đến" là yếu tố quyết định vị thế
Giá trị thực tế mà bạn mang lại cho người khác là yếu tố quan trọng để xây dựng địa vị trong mối quan hệ xã hội. Vì thế, không nên cảm thấy tổn thương nếu trong một hoàn cảnh cụ thể, giá trị của bạn chưa được thể hiện.
Đừng so sánh bản thân với người khác, mà hãy nhìn nhận toàn cảnh
Mỗi công việc, mỗi vị trí đều có giá trị riêng. Giáo viên tiểu học, công chức hay giáo sư đại học đều đóng góp theo cách riêng của mình. Điều quan trọng là hãy tự hào về những gì mình làm và tập trung vào việc mang lại giá trị lâu dài.
Câu chuyện của vị giáo sư này không chỉ là một sự chia sẻ cá nhân, mà còn phản ánh hiện thực về mối quan hệ xã hội và giá trị của các nghề nghiệp.
Bạn nghĩ sao về trường hợp này? Hãy cùng thảo luận!