Nhiều doanh nghiệp rơi vào tình trạng "chết không chôn được"

Ngày 12/6, Hiệp hội Doanh nghiệp TPHCM (HUBA) cho biết vừa có báo cáo gửi UBND TPHCM về tình hình hoạt động của cộng đồng doanh nghiệp (DN) tháng 5 vừa qua, trong đó phản ánh nhiều khó khăn về thủ tục hành chính, thuế, đất đai và tín dụng.

Theo HUBA, thủ tục đăng ký kinh doanh yêu cầu DN phải có địa chỉ rõ ràng, hợp pháp. Một số trường hợp không được chấp thuận đặt trụ sở tại chung cư, kể cả ở tầng thương mại có lối đi riêng. Một số ngành còn yêu cầu chứng chỉ hành nghề, trong khi tỷ lệ đạt chứng chỉ tại một số kỳ thi chỉ hơn 20%. Trong quá trình hoạt động, nhiều DN e ngại các cuộc thanh tra, kiểm tra do cách thức thực hiện còn cứng nhắc, chủ yếu tập trung vào tìm lỗi để xử phạt thay vì hướng dẫn, hỗ trợ DN.

Các quy định về thuế tiếp tục là thách thức lớn. DN phải đáp ứng đầy đủ quy định về hóa đơn, chứng từ, sổ sách kế toán, kê khai và quyết toán thuế , đặc biệt khi giao dịch với đối tác bị xếp vào diện rủi ro về thuế. Mọi sai sót đều có thể dẫn đến phạt hành chính cao, thậm chí bị liên đới trách nhiệm hình sự.

Thủ tục giải thể DN còn nhiều vướng mắc, nhất là ở khâu quyết toán thuế để đóng mã số thuế. Thời gian giải quyết kéo dài, khiến nhiều DN rơi vào tình trạng “chết mà không chôn được”.

Hiệp hội kiến nghị Nhà nước tiếp tục cải cách hành chính, nâng cao tinh thần trách nhiệm và thái độ phục vụ của công chức, đẩy mạnh chuyển đổi số . Đồng thời, cần có cơ chế kiểm tra, giám sát thường xuyên, chính sách khen thưởng và kỷ luật rõ ràng để chấn chỉnh tình trạng đùn đẩy, né tránh trách nhiệm của một bộ phận công chức.

Khảo sát của HUBA cho thấy, 75% DN chưa giải phóng được hàng tồn kho, 67% bị nợ đọng khó đòi và 50% DN đề nghị được hỗ trợ vốn tín dụng và giảm lãi suất. Áp lực ngày càng gia tăng khi lượng lớn trái phiếu DN bất động sản sắp đáo hạn, ước tính khoảng 180.000 tỷ đồng trong năm 2025, tiềm ẩn nguy cơ không thể thanh toán đúng hạn.

Khảo sát của HUBA cho thấy, 75% DN chưa giải phóng được hàng tồn kho, 67% bị nợ đọng khó đòi và 50% DN đề nghị được hỗ trợ vốn tín dụng và giảm lãi suất. Áp lực ngày càng gia tăng khi lượng lớn trái phiếu DN bất động sản sắp đáo hạn, ước tính khoảng 180.000 tỷ đồng trong năm 2025, tiềm ẩn nguy cơ không thể thanh toán đúng hạn.

Hiệp hội HUBA kiến nghị Ngân hàng Nhà nước tiếp tục duy trì chính sách cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ theo tinh thần Thông tư 02/2023/TT-NHNN. Đồng thời, đề xuất cho phép khoản nợ được gia hạn trong năm 2025 được phân bổ trả dần vào các năm cuối của hợp đồng vay.

Về đất đai, HUBA đánh giá đây vẫn là rào cản lớn đối với DN tư nhân, đặc biệt là DN nhỏ và vừa. Khảo sát cho thấy, 74% DN phải trì hoãn hoặc hủy bỏ kế hoạch kinh doanh vì vướng mắc thủ tục hành chính liên quan đến đất đai.

Trên thực tế, nhiều DN nhỏ đã xây dựng nhà xưởng trên đất nông nghiệp thuộc sở hữu cá nhân. Mặc dù tình trạng này đã tồn tại nhiều năm, gần đây các cơ quan chức năng siết chặt quy định, không cấp chứng nhận phòng cháy chữa cháy, môi trường, thậm chí không gia hạn giấy phép kinh doanh với lý do “sử dụng đất sai mục đích”. Hệ quả là DN đứng trước nguy cơ ngừng sản xuất, vướng rủi ro pháp lý, không thể tiếp cận vốn vay hay mở rộng quy mô. Trong khi đó, nhiều khu đất nông nghiệp lại bị bỏ hoang, lãng phí do chưa được đưa vào quy hoạch.