Nếu ai hỏi: "Với 1 triệu đồng/tuần, có nuôi được gia đình 4 người ăn đủ món mỗi ngày không?", tôi sẽ không ngần ngại trả lời: "Được. Nhà tôi làm được suốt 10 năm nay".
Người giữ phép màu đó là mẹ tôi, một bà nội trợ ngoài 60, chưa từng học qua khóa tài chính cá nhân nào, nhưng lại có kỹ năng đi chợ và quản lý bếp núc cực đỉnh.
Cách đi chợ của mẹ tôi rất rõ nguyên tắc:
- Không mua đồ chỉ vì “thấy rẻ”.
- Không mua nhiều hơn mức có thể nấu và ăn hết trong 2–3 ngày.
- Không lên thực đơn cứng nhắc, nhưng luôn có sườn sống trong đầu về các nhóm món ăn và nguyên liệu có sẵn.
Mỗi sáng đi chợ, mẹ chỉ xách một túi vải nhỏ. Về tới nhà, mở ra có đủ rau, cá, thịt cho 1–2 ngày. Cứ đều đặn như vậy, trong tuần luôn có canh – xào – kho, thêm cả dưa góp, đậu phụ rán hay bát chè giải nhiệt. Không sang chảnh nhưng luôn ấm cúng.
Tôi từng ở riêng 3 năm, tiêu gần 1,8 triệu/tuần cho 1 người mà vẫn than “không có gì để nấu”. Vì tôi toàn mua theo cảm hứng, trữ quá tay, rồi quên mất món nọ món kia nằm đáy tủ.
Mẹ tôi thì khác. Trước khi đi chợ, bà luôn kiểm tra nhanh:
- Còn mấy miếng thịt?
- Hôm qua luộc rau gì rồi?
- Trứng còn mấy quả?
- Trưa mai ai ăn cơm?
Chính vì vậy, bà không bao giờ mua trùng. Những thứ có thể dùng tiếp (đỗ, cà rốt, trứng, đậu phụ…) sẽ được linh hoạt biến tấu thành món mới. Rau dễ hỏng sẽ ưu tiên nấu trước.
Đây là bảng chi tiêu đi chợ trong 1 tuần gần nhất của mẹ tôi. Nhà gồm 2 người lớn, 2 trẻ nhỏ, ăn 2 bữa chính/ngày tại nhà:
Ngày | Món chính trong ngày | Chi phí ước tính |
---|---|---|
Thứ 2 | Thịt băm rang mắm, canh bí đỏ thịt nạc, rau muống luộc | 130.000đ |
Thứ 3 | Cá trích kho gừng, đậu phụ sốt cà, canh cải nấu tôm | 120.000đ |
Thứ 4 | Trứng chiên hành, canh cua rau đay, cà tím nướng mỡ hành | 110.000đ |
Thứ 5 | Thịt chân giò luộc, su su xào trứng, dưa góp cà rốt | 130.000đ |
Thứ 6 | Lạc rang, canh mướp hương nấu nấm, thịt kho tàu (phần còn từ hôm trước) | 100.000đ |
Thứ 7 | Mì xào rau củ thập cẩm, súp lơ luộc, tráng miệng chuối | 110.000đ |
Chủ nhật | Gà rang gừng, canh bí xanh thịt nạc, rau xào ngọn su su | 140.000đ |
Tổng | 21 món, đầy đủ nhóm chất, có món chay xen kẽ | 940.000đ |
Ngoài ra, mỗi tuần mẹ thường dành khoảng 60.000đ mua trái cây theo mùa: xoài, thanh long, chuối hoặc dưa hấu cắt sẵn.
- Không bao giờ mua quá 3 loại rau/lần đi chợ, giúp nấu xoay vòng, tránh úa, bỏ phí.
- Ưu tiên cá, thịt theo mùa và khuyến mãi. Ví dụ: tháng 4, cá trích và gà ta rẻ, dùng nhiều cách chế biến.
- Một món chính, hai món phụ là đủ cho bữa tối, không sa đà nấu nhiều món dẫn tới dư thừa.
- Luôn tận dụng đồ còn lại từ hôm trước. Ví dụ: thịt kho dư biến thành bánh mì kẹp sáng hôm sau.
- Dành 10 phút mỗi tuần để "dọn tủ lạnh", việc này giúp mẹ tôi nhớ mình đang có gì, cần nấu gì trước.
Nhiều người nghĩ: ăn đủ món mỗi ngày thì chắc tốn lắm. Nhưng thực tế, nếu biết cách đi chợ, dùng nguyên liệu hợp lý và có một chút linh hoạt, thì 1 triệu/tuần cho 4 người là hoàn toàn khả thi.
Tôi đã học được từ mẹ một bài học lớn.
Nếu bạn từng thấy mình tiêu hoài mà vẫn thiếu, hãy thử một tuần đi chợ theo kiểu "nhìn tủ lạnh trước – mua sau" như mẹ tôi. Biết đâu, bạn sẽ thấy việc bếp núc nhẹ nhàng và túi tiền... cũng nhẹ gánh hơn hẳn.