Ngao Bái vừa nhìn thấy Khang Hy liền cởi áo: Hoàng đế bật khóc nức nở và đưa ra quyết định khó khăn

Bài viết hé lộ những góc khuất trong mối quan hệ phức tạp của Ngao Bái với Hoàng Thái Cực và Khang Hy.

Ngao Bái - Từ công thần đến tội thần

Theo các chuyên gia sử học Trung Quốc, một số sự kiện lịch sử có tính phức tạp và hấp dẫn hơn bất kỳ tiểu thuyết nào. Mối quan hệ quân thần thời Khang Hy nhà Thanh là một trong những trường hợp như vậy. Đó là câu chuyện đầy biến động và bất ngờ giữa Ngao Bái và Khang Hy.

Ngao Bái, hậu duệ của một trong tám dòng họ lớn Mãn Châu là dòng họ Ngao thị, sinh ra trong gia đình quý tộc, từ nhỏ đã có tài năng quân sự xuất chúng. Ông theo Hoàng Thái Cực chinh chiến nhiều lần, lập nhiều chiến công hiển hách cho Đại Thanh, rất được Hoàng Thái Cực trọng dụng và sủng ái.

Trong những trận chiến quan trọng vào những năm cuối đời Hoàng Thái Cực, Ngao Bái nhiều lần thể hiện xuất sắc, đặc biệt là khi chiếm Giang Nam. Ông sắp xếp quân lính một cách hợp lý, lập được nhiều chiến công, khiến dân chúng khâm phục. Binh lính trong quân đội rất kính trọng Ngao Bái, bởi vì ông không chỉ võ nghệ cao cường mà còn luôn phán đoán chính xác thời cơ, chỉ huy đúng đắn trong chiến đấu. Hơn nữa, Ngao Bái rất quan tâm đến binh lính, mỗi khi chiến thắng, ông đều chia sẻ chiến lợi phẩm và cùng binh lính ăn mừng, điều này cũng giúp ông giành được lòng quân.

Ngoài sự dũng cảm trên chiến trường, Ngao Bái còn thể hiện năng lực trong việc xử lý công việc triều chính. Bất kể là trấn an dân chúng hay phân bổ nguồn lực hợp lý, ông đều làm tốt và đảm bảo sự ổn định của dân chúng ở các vùng đất mới chiếm được. Vì vậy, Ngao Bái được Hoàng Thái Cực vô cùng tin tưởng và coi trọng về cả mặt quân sự và chính trị.

Tuy nhiên, sau cái chết của Hoàng Thái Cực, Khang Hy lên ngôi khi mới bảy tuổi và quyền lực của Ngao Bái bắt đầu bị đe dọa. Ngao Bái cho rằng Khang Hy còn quá nhỏ nên đã bắt đầu âm thầm thu phục thế lực, tìm cách kiểm soát triều chính và có ý đồ giành quyền nhiếp chính.

Khang Hy - Vị vua anh minh và mưu lược

Khang Hy từ nhỏ đã có thiên phú, trí tuệ và tầm nhìn xa trông rộng phi thường. Khi lên ngôi, Khang Hy nhanh chóng nhận ra dã tâm của Ngao Bái. Khang Hy hiểu rằng để ổn định nhà Thanh, ông phải nắm lấy quyền lực càng sớm càng tốt.

Để làm suy yếu thế lực của Ngao Bái, Khang Hy đã khéo léo loại bỏ từng người theo phe Ngao Bái, và thu phục những vị lão đại thần có đạo đức và kinh nghiệm đó thông qua chiến lược hòa giải, để quyền lực trong triều đình dần nghiêng về phía mình. Đồng thời, Khang Hy cũng thường xuyên đến thăm dân chúng, hiểu được nỗi thống khổ của họ, tiếp thu lời khuyên của các nhóm cố vấn, thực hiện chính sách tiết kiệm và chiếm được lòng dân. Dưới sự cai trị của ông, dân chúng an cư lạc nghiệp, đất nước dần trở nên hùng mạnh và vị thế của Khang Hy đã dần được triều đình và dân chúng công nhận rộng rãi.

Không chỉ vậy, Khang Hy còn thực hiện nhiều biện pháp mạnh mẽ để củng cố quyền lực, ví dụ như giảm thuế, khuyến khích nông nghiệp, nâng cao mức sống của người dân. Ngoài ra, ông còn đẩy mạnh chế độ khoa cử, khuyến khích học thuật phát triển và mở rộng đường ngôn luận để cải thiện triều chính, khiến nhà Thanh trong thời kỳ ông lãnh đạo trở thành một quốc gia vô cùng phát triển.

Về văn hóa và tư tưởng, Khang Hy cũng áp dụng nhiều biện pháp, như biên soạn "Đại nghĩa giác mê lục", thông qua tư tưởng Phật giáo để củng cố địa vị quân chủ chuyên chế, khiến cho sự cai trị của ông càng thêm vững chắc. Có thể nói Khang Hy đã trở thành một vị vua có ảnh hưởng sâu rộng trong lịch sử Trung Quốc.

Ngao Bái - Sự ngạo mạn và bất kính

Tuy nhiên, mặc dù Khang Hy đã thể hiện sự bản lĩnh chính trị nhưng sự kiêu ngạo của Ngao Bái vẫn chưa được kiềm chế. Ngao Bái từng được Hoàng Thái Cực sủng ái vì công lao của mình, nên đã trở nên tự cao tự đại và dần có thái độ không tôn trọng Khang Hy. Khi Khang Hy triệu kiến, Ngao Bái thường xuyên đến muộn hoặc thậm chí không đến, hoàn toàn không coi trọng vị hoàng đế trẻ tuổi.

Một lần, Khang Hy triệu kiến Ngao Bái nhưng ông ta không đến. Khang Hy tức giận và tự mình dẫn người đi thúc giục. Tuy nhiên, Ngao Bái không chỉ từ chối gặp hoàng đế mà còn lệnh cho người hầu đuổi Khang Hy ra khỏi nhà. Sự việc này đã khiến Khang Hy vô cùng tức giận và gây ra sự phẫn nộ trong giới quan lại triều đình. Nhiều người cho rằng Ngao Bái đã mất kiểm soát và xúc phạm đến uy nghiêm của hoàng đế.

Hành vi của Ngao Bái ngày càng ngang ngược. Ông ta lợi dụng uy tín của mình trong quân đội, âm thầm chiêu mộ binh mã, kết giao với các quý tộc, âm mưu tạo phản. Người dân cũng phẫn nộ, cho rằng Ngao Bái, người từng có công với đất nước, lại làm chuyện phản nghịch. Để phá hoại hình ảnh của Khang Hy, Ngao Bái còn tung tin đồn, vu cáo Khang Hy nhỏ tuổi, không hiểu việc triều chính. Hành động này càng khiến tình hình thêm căng thẳng.

Sự lựa chọn khó khăn của vị hoàng đế mới

Trong một buổi chầu, Ngao Bái và Khang Hy đã có một cuộc xung đột dữ dội, và lời nói ngày càng trở nên quá khích. Cuối cùng Khang Hy đã quyết định và ra lệnh bắt giữ Ngao Bái. Tuy nhiên, Ngao Bái đã bị giam giữ trong một thời gian dài nhưng Khang Hy vẫn không đưa ra quyết định xử lý ông ta. Giết Ngao Bái có thể gây ra tranh cãi không cần thiết; thả ông ta đi sẽ khó thể hiện được sự uy nghiêm của hoàng đế. Các đại thần cũng có ý kiến khác nhau, điều này khiến Khang Hy cảm thấy bối rối.

Cuối cùng, Khang Hy quyết định đích thân đến thăm ngục. Khi thấy Ngao Bái gầy gò, người đầy thương tích, tâm trạng của Khang Hy càng thêm rối bời. Vừa thấy hoàng đế, Ngao Bái liền cởi áo, nghẹn ngào nói: "Thần theo tiên đế mấy chục năm, lập nhiều chiến công, nay lại trở thành tù nhân, bệ hạ vì sao đối xử với thần như vậy?" Khang Hy nhìn Ngao Bái rồi bật khóc, ông im lặng một lát rồi bình tĩnh nói: "Khanh trung thành với đất nước, trẫm luôn ghi nhớ. Tuy nhiên, nếu khanh không hối lỗi, e rằng ta khó có thể trọng dụng nữa." Khang Hy đã nhìn thấu sự giằng xé trong lòng Ngao Bái, biết ông ta vẫn chưa thể buông bỏ lòng trung thành với Hoàng Thái Cực, nhưng ông quyết định cho Ngao Bái một cơ hội để sám hối thay vì xử tử.

Sự việc này gây nên chấn động lớn trong triều đình và cả nước. Nhiều người có nhiều quan điểm khác nhau về hành động của Khang Hy. Có người cho rằng Khang Hy nhân từ, rộng lượng, là một vị quân vương đáng khen ngợi; có ý kiến lại cho rằng Khang Hy yếu đuối, không xử lý được cuộc nổi loạn của Ngao Bái.

Về phía mình, Khang Hy biết rằng sự kiêu ngạo và vô lễ của Ngao Bái xuất phát từ mối quan hệ sâu sắc của ông với Hoàng Thái Cực. Loại cảm xúc này khiến Ngao Bái khó có thể hoàn toàn phục tùng hoàng đế mới, thậm chí còn có âm mưu làm phản. Mặc dù Khang Hy muốn trừng phạt Ngao Bái, nhưng trong lòng ông không đành lòng để vị lão thần có công lớn với đất nước này phải chịu kết cục như vậy.

Ý kiến của các quan lại triều đình rất trái chiều. Trương Đình Vũ kiên quyết ủng hộ hình phạt nghiêm khắc đối với Ngao Bái, tin rằng hành vi phản loạn của ông ta phải bị ngăn chặn để củng cố chế độ quân chủ. Tuy nhiên, nhiều quan lại cho rằng không nên bỏ qua công lao trong quá khứ của Ngao Bái và Khang Hy nên xem xét đến những cống hiến trong quá khứ của ông ta cho đất nước. Khang Hy đầy mâu thuẫn. Một mặt, ông ta biết tội ác của Ngao Bái, nhưng mặt khác, ông ta thấy khó có thể từ bỏ những đóng góp của Ngao Bái trong thời kỳ trị vì của cha mình.

Cuối cùng, Khang Hy đã không dùng biện pháp cứng rắn mà bằng lý tưởng trị quốc ôn hòa tha chết cho Ngao Bái.

 (Theo Sohu, Sina, 163)