Nam giới ly hôn, nuôi 2 con sẽ không được ưu tiên mua nhà ở xã hội

Nam giới có hai con nhưng vợ còn sống hoặc đã ly hôn sẽ không còn là đối tượng ưu tiên hưởng chính sách mua nhà ở xã hội . Phiên bản mới nhất của Dự thảo Luật Dân số sửa đổi quy định chỉ nam giới nuôi hai con, vợ đã mất mới được hưởng ưu tiên này, nhằm tránh “kẽ hở pháp lý” có thể bị lợi dụng.

Ông Lê Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số (Bộ Y tế), cho biết thông tin này sáng 7/11. Đây là điều chỉnh quan trọng trong nhóm chính sách khuyến khích sinh đủ hai con, hướng tới duy trì mức sinh thay thế đang giảm sâu ở Việt Nam.

“ Luật Dân số không thể bao phủ hết mong muốn của hơn 100 triệu dân, nhưng cố gắng đáp ứng tối đa nhu cầu của người dân ”, ông Dũng nói.

Trước đó, dự thảo từng nêu phụ nữ sinh đủ hai con hoặc nam giới có hai con mà không có vợ hoặc vợ đã chết được ưu tiên mua nhà xã hội. Quy định này khiến dư luận lo ngại về nguy cơ lợi dụng ly hôn giả để hưởng chính sách, nên ban soạn thảo đã chỉnh sửa, giới hạn đối tượng là nam giới hai con, vợ đã mất.

Theo ông Dũng, việc bổ sung nhằm “bịt kín khoảng trống pháp lý”, đồng thời thể hiện tinh thần hỗ trợ thiết thực cho những người một mình nuôi con. “ Dự luật không thay đổi mục tiêu mà chỉ chỉnh lý cho rõ ràng, phù hợp thực tế ”, ông Dũng nói thêm.

Cùng quan điểm, bà Đặng Quỳnh Thư, Trưởng phòng Quy mô Dân số và Kế hoạch hóa Gia đình (Bộ Y tế), cho biết dự luật xác định quyền quyết định thời điểm, số con và khoảng cách sinh là của mỗi cá nhân, song Nhà nước vẫn khuyến khích duy trì mức sinh thay thế.

Theo đó, phụ nữ sinh đủ hai con được nghỉ thai sản thêm một tháng, nam giới được nghỉ 5 ngày làm việc khi vợ sinh con. Ngoài ra, phụ nữ dân tộc thiểu số, phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi hoặc ở địa phương có mức sinh thấp sẽ được hỗ trợ tài chính.

Dự thảo cũng quy định các địa phương có thể mở rộng phúc lợi xã hội cho gia đình sinh đủ hai con như giảm học phí, ưu tiên dịch vụ giữ trẻ, hỗ trợ giáo dục mầm non, tùy điều kiện kinh tế - xã hội. Mục tiêu là giúp người dân “an cư để an tâm sinh nở và nuôi dạy con cái”.

Hiện mức sinh trung bình toàn quốc giảm xuống 1,91 con/phụ nữ năm 2024, thấp nhất trong lịch sử và liên tục giảm từ mức 2,11 con năm 2021. Tại nhiều địa phương như TP.HCM, Đà Nẵng, Thừa Thiên - Huế hay Đồng Tháp, mức sinh còn dưới 1,5 con/phụ nữ – thấp hơn nhiều so với ngưỡng thay thế 2,1 con.

Theo các chuyên gia, tình trạng sinh con ít hoặc không sinh con không chỉ là câu chuyện của dân số mà còn là thách thức phát triển quốc gia, có thể khiến Việt Nam “già hóa trước khi giàu”. Vì vậy, những chính sách khuyến sinh, dù nhỏ như ưu tiên nhà ở xã hội, được xem là giải pháp cấp thiết để ngăn đà giảm sinh.

Dự thảo Luật Dân số lần này cũng thể chế hóa việc chuyển trọng tâm từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển, bao gồm bốn nhóm chính sách lớn: duy trì mức sinh thay thế, giảm mất cân bằng giới tính khi sinh, thích ứng với già hóa dân số và nâng cao chất lượng dân số.

Luật Dân số đang được trình Quốc hội khóa XV xem xét, thảo luận tại kỳ họp thứ 10.