Mute - Dù thiếu một "tiếng nói" rõ ràng, "Người Kiến" Paul Rudd vẫn đáng ghi nhận

Mute lấy bối cảnh nước Đức trong tương lai, với viễn cảnh một thế giới ngập tràn công nghệ cao và những ánh đèn điện đủ màu theo phong cách cyberpunk có nhiều ảnh hưởng từ những tượng đài như Blade Runner hay Ghost in the Shell.

Nhân vật kể chuyện chính của phim là Leo (Alexander Skarsgard) – một gã bartender bị câm và theo đạo Amish (một nhánh của đạo Thiên chúa). Với quan điểm gìn giữ truyền thống khá cực đoan, từ chối tiếp xúc với những tiến bộ công nghệ của thế giới xung quanh, Mute chính là góc nhìn của một con người không có tiếng nói của riêng mình và cách sống lọt thỏm giữa một thế giới đang phát triển với tốc độ chóng mặt xung quanh.

Khán giả sẽ theo chân Leo trong cuộc tìm kiếm người bạn gái mất tích Naadirah (Seyneb Saleh), và chạm trán, tìm manh mối qua những nhân vật hết sức mờ ám như Cactus (Paul Rudd), Duck (Justin Theroux), Maksim (Gibert Owour), và Luba (Robert Sheehan).

Duncan Jones chọn cho Mute một bối cảnh có phong cách cyberpunk, đậm âm hưởng từ các tác phẩm điện ảnh như Blade Runner hay Ghost in the Shell. Thế giới trong phim được xây dựng với những công nghệ phát triển khá xa so với hiện thực, với khung cảnh thành phố ngập tràn các tòa nhà chọc trời, bao trùm bởi ánh đèn neon đủ sắc lập lòe, những khu phố ẩm ướt, tối tăm và cả những chiếc ô tô bay. Cách sử dụng sáng tối trong phim cũng đầy cực đoan, với những góc tối tăm nhập nhằng, thể hiện rõ sự ảnh hưởng từ dòng phim noir trinh thám từ thập niên 20 - 30 của thế kỷ trước.

Tất cả những điều đó có sự tương phản khá rõ ràng với thế giới hoài cổ, truyền thống qua con mắt có phần ngây thơ, chân chất của một người trung thành với cách sống tôn giáo khác người của Leo. Công nghệ máy tính, màn hình cảm hứng, thực tế ảo, tivi, hay điện thoại di động đều là những điều xa lạ và đáng sợ với người đàn ông trầm lặng này. Trong khi đó anh lại bị cuốn hút bởi những điều bình dị như chiếc ô tô cổ điển của Maksim, hay căn hộ đơn giản, thậm chí có phần nghèo nàn mà anh cư ngụ và cả đam mê với nghệ thuật điêu khắc.

Đối nghịch với Leo, chúng ta có Cactus và Duck, một bộ đôi bác sĩ phẫu thuật ở thế giới ngầm. Trong đó, gã người Mỹ Cactus (Paul Rudd) đang tìm cách làm giả giấy tờ cho mình cùng cô con gái Josie để trở về quê hương. Paul Rudd đã mang tới một trong số những màn trình diễn tuyệt vời nhất trong toàn bộ sự nghiệp của anh bằng một vai diễn nghiêm túc hơn những gì người ta vẫn biết về "Người kiến".

Thực ra, dù là một vai thứ chính, nhưng Cactus có thể nói là nhân vật thú vị nhất phim với đầy những tầng lớp phức tạp trong tính cách. Sự đa chiều của nhân vật này đủ khiến người xem không thể có được một đánh giá nhất quán nào về hắn. Chỉ biết, qua diễn xuất tinh tế và đầy cảm xúc của Rudd, Cactus thường xuyên có những biểu hiện của một gã gangster có vấn đề về tâm thần. Nhưng cùng lúc đó, hắn cũng có rất nhiều những chiều tính cách khác giúp khán giả hiểu sâu về mặt con người đằng sau lớp vỏ quái vật của hắn, như tình cảm hắn dành cho con gái.

Ngược lại, nhân vật Leo của Alexander Skarsgard lại quá thiếu chiều sâu, trong khi yếu tố "sùng đạo", cũng như việc anh bị câm gần như không tạo nên được một sự khác biệt rõ ràng cho câu chuyện. Khi so sánh với những bộ phim gần đây có sự xuất hiện của người câm như The Shape of Water hay War of the Planet of the Apes, Mute đã không khai thác được điều này để bổ sung cho chiều sâu của câu chuyện. Leo thậm chí cũng chẳng mấy khi sử dụng ngôn ngữ ra dấu mà phụ thuộc quá nhiều vào việc ghi chép lên cuốn sổ.

Hơn nữa, cách kể chuyện của phim cũng có rất nhiều vấn đề làm giảm sự hấp dẫn của câu chuyện. Cách bộ phim đặt vấn đề và dẫn dắt câu chuyện, đặc biệt ở phần đầu phim quá chậm chạp, lê thê. Trong suốt 30 phút phim, gần như không có nhiều tình huống đủ lôi cuốn để đưa khán giả nhập tâm hay đồng cảm với nhân vật. Mọi thứ diễn ra lề mề, nhưng lại không mang lại được một giá trị thực sự nào trong thủ pháp kể chậm.

Có một sự cố gắng nhất định của Duncan Jones trong việc ẩn giấu những manh mối của vụ án nhằm khai thác sâu hơn tinh thần trinh thám. Nhưng chính vì khán giả có quá ít thông tin về mối quan hệ giữa các nhân vật, cách mà họ gặp nhau, cũng như nhiều chi tiết khác, dẫn đến cảm giác khó hiểu khi theo dõi diễn biến phim.

Nhiều quyết định của Duncan Jones khi xây dựng tính cách nhân vật cũng rất đáng phải đặt câu hỏi. Ví dụ như Duck có rất nhiều những quyết định và hành động bất nhất. Tưởng như việc nhân vật này có những hành động hay lời nói trái ngược nhau, hay đối nghịch với tính cách ban đầu là một sự "đa chiều" cho tính cách của hắn ta. Nhưng thực ra, những việc như cứu sống và lắp hộp giọng nói cho Leo gần cuối phim, rồi mang anh ta đi ngắm cảnh, rồi lại định giết anh ta thực sự khiến cho mọi thứ rối rắm không cần thiết.

Công bằng mà nói, Mute không phải là một câu chuyện dở. Nhưng cách mà tác phẩm được diễn đạt thông qua ngôn ngữ điện ảnh khá lủng củng và khó nắm bắt. Ngoài Paul Rudd và diễn xuất tuyệt vời của anh cho nhân vật xuất sắc nhất trong phim, gần như bộ phim không mang lại được một giá trị hay gợi mở được một điều gì thật sự quan trọng bên dưới lớp vỏ hào nhoáng. Hơn nữa, cách mà bộ phim kết thúc tạo ra cảm giác quá an toàn và tầm thường, thiếu một sự khác biệt nhất định để có thể để lại ấn tượng cho người xem.

Dạo gần đây, Netflix đã có những đầu tư "hàng khủng" cho các bộ phim của mình, thậm chí đã bắt đầu tập trung nhiều vào mảng phim điện ảnh với những cái tên như Bright, hay The Cloverfield Paradox. Nhưng qua Mute, có vẻ như phim điện ảnh không phải một thế mạnh của hãng phim trực tuyến đình đám này khi hầu hết những bộ phim được sản xuất đều không thực sự thuyết phục khán giả và cả các nhà chuyên môn.

Với những ý tưởng thú vị trong tay kèm sức mạnh kinh tế "hàng khủng", những bộ phim như Mute hoàn toàn có cơ hội trở thành các bom tấn để đời, nhưng vẫn còn thiếu một tầm nhìn đủ "lạ" để có thể giúp họ tạo nên sự khác biệt.