Nói đến cốm, người ta dễ nghĩ ngay về Hà Nội với đặc sản cốm làng Vòng nổi tiếng. Thế nhưng, nếu từng rong ruổi ở vùng cao Tây Bắc, và nhất là những ai đang rủ nhau lên Yên Bái ngắm ruộng bậc thang lúa chín mùa này, hãy thử ngay món cốm Tú Lệ, một đặc sản nổi tiếng của mảnh đất này.
Xã Tú Lệ (Văn Chấn, Yên Bái) vốn nổi tiếng với những cánh đồng ruộng bậc thang mang lại loại gạo nếp ngon khó tả. Cứ khoảng tháng 9, đầu tháng 10, khi lúa bắt đầu chín cũng là lúc mùa cốm Tú Lệ bắt đầu.
Để làm cốm ngon, bà con người Thái ở đây phải lựa chọn lúa thật đúng tầm. Hạt lúa không được quá non vì còn nhiều sữa, nhưng cũng không được quá già vì sẽ cứng. Sau khi tuốt lúa, người ta sẽ rửa để loại bỏ hết hạt lép, sau đó đem rang trong khoảng 30 phút để hạt lúa đổi màu từ xanh sang vàng nhạt (màu cốm). Công đoạn rang cốm cũng đòi hỏi phải hết sức tỉ mẩn bởi nếu rang chưa đủ độ thì cốm không ngon, rang quá tay sẽ làm cốm bị khô, cháy...
Cốm sau khi rang xong sẽ được mang phơi cho nguội rồi mới đến công đoạn giã. Giã cốm để làm cho hạt cốm dẹp lại, hạt trấu bị lột ra mà cốm không bị nát. Cứ giã như vậy tới khi hạt cốm dẹp hẳn lại, vỏ trấu bong ra hết là được.
Tới đây thì sẽ đến công đoạn sảy cốm. Bàn tay nhịp nhàng của các bà, các cô đưa những mẹt cốm sảy lên sảy xuống. Thoáng chốc, phần vỏ trấu đã bay hết, chỉ còn lại là những hạt cốm dẻo bùi, xanh mướt.
Cốm thành phẩm sẽ được gói trong lá để giữ được độ ẩm và mùi thơm. Từng hạt cốm thơm bùi, lại dẻo dẻo, bỏ vào miệng nhai còn thấy được mùi sữa của lúa non ngon khó tả. Bởi thế mà cốm Tú Lệ được khen ngợi rất nhiều, thậm chí còn sánh ngang với cốm làng Vòng của Hà Nội.
Ngày nay, người ta đóng gói cốm trong giấy báo hoặc hút chân không để tiện cho khách du lịch mua về làm quà.
Mùa này, những cánh đồng ruộng bậc thang ở Yên Bái đang bắt đầu chín, cốm Tú Lệ cũng vào mùa. Đi qua thì nhớ ghé vào ăn thử thứ đặc sản thơm ngon này nhé!
Nguồn ảnh: Trải nghiệm 4 phương.