Tiếng Việt khó ở chỗ không chỉ người nước ngoài học mãi không xong, mà chính người Việt đôi khi cũng "vấp" vì một từ nghe tưởng dễ mà lại khó không tưởng. Khó không phải vì nghĩa quá trừu tượng hay cấu trúc ngữ pháp phức tạp mà vì có những âm tiết khi phát ra đòi hỏi sự linh hoạt của cả lưỡi, môi và thậm chí là tốc độ phản xạ của não bộ.
Một trong những từ như thế là "nghiêng" - một từ vừa đơn giản lại vừa đầy thử thách, khiến nhiều người phải lúng túng mỗi khi phát âm liên tục hoặc nói nhanh trong một đoạn văn.
Một trong những lý do khiến từ "nghiêng" gây khó là bởi nó chứa tổ hợp âm phức tạp gồm phụ âm đầu "ngh", âm "iê" và kết thúc bằng "ng". Khi phát âm, người nói cần điều phối linh hoạt giữa các bộ phận phát âm, đồng thời giữ được độ vang và rõ ràng của từ. Nhiều người khi nói nhanh sẽ bị vấp, nói lệch thành nghiềng, ngiêng, hoặc rút gọn mất âm cuối khiến người nghe hiểu sai nghĩa.
Một số từ ghép với từ "nghiêng":
Nghiêng ngả: chỉ trạng thái lắc lư, không vững; cũng có thể dùng nghĩa bóng chỉ sự hỗn loạn hoặc cười nghiêng ngả.
Ví dụ: Cả lớp cười nghiêng ngả khi nghe chuyện cậu kể.
Nghiêng nghiêng: trạng thái hơi nghiêng, thường dùng để miêu tả dáng người, vật, hoặc cảm xúc nhẹ nhàng.
Ví dụ: Chiếc nón nghiêng nghiêng trong chiều gió.
Nghiêng bên này nghiêng bên kia: biểu thị sự chuyển động không ổn định, không cân bằng.
Ví dụ: Con thuyền nhỏ nghiêng bên này nghiêng bên kia giữa sóng to.
Nghiêng thành (trong cụm nghiêng nước nghiêng thành): để chỉ vẻ đẹp làm nghiêng ngả cả thành quách, nước non - hình tượng hóa vẻ đẹp tuyệt sắc của người phụ nữ.
Tiếng Việt của chúng ta quá phong phú và giàu đẹp phải không nào?
Không chỉ ở các vùng phương ngữ mà ngay cả người ở thành thị, đã quen nói tiếng phổ thông, đôi khi cũng bị "xoắn lưỡi" với từ này. Điều đó chứng tỏ rằng tiếng Việt, dù quen thuộc, vẫn luôn ẩn chứa những góc khuất thú vị. Đặc biệt, từ "nghiêng" cũng là từ có nhiều chữ cái nhất trong tiếng Việt.
Từ "nghiêng" là một ví dụ nhỏ nhưng điển hình cho sự tinh tế và đòi hỏi kỹ thuật cao trong phát âm tiếng Việt. Tiếng mẹ đẻ tưởng đã nắm trong lòng bàn tay, nhưng hóa ra vẫn luôn cần được luyện tập và khám phá không ngừng.
Tổng hợp