"Mẹ ơi, con bị bạn cùng lớp đánh": Cách phản ứng của cha mẹ có thể biến con thành kẻ yếu đuối hoặc người bản lĩnh

Một buổi chiều sau giờ tan học, cậu bé 7 tuổi bước vào nhà với đôi mắt đỏ hoe, giọng nói nghẹn lại: "Mẹ ơi, con bị bạn đánh…"

Bà mẹ khựng lại trong giây lát. Cảm giác xót xa, giận dữ và lo lắng dâng trào trong lòng. Cô lập tức hỏi: "Ai đánh con? Vì sao lại bị đánh?".

Cậu bé cúi đầu, kể rằng bạn cùng bàn đã buộc tội cậu lấy cắp cục tẩy, dù cậu không làm. Lời qua tiếng lại, bạn tức giận đánh cậu một cái.

"Thế con có đánh lại không?" – người mẹ tiếp tục gặng hỏi.

Cậu bé lí nhí: "Có… nhưng con không đánh lại bạn ấy".

Câu chuyện tưởng chừng đơn giản nhưng lại là một tình huống mà nhiều bậc cha mẹ gặp phải. Khi con bị bạn đánh, phản ứng của cha mẹ không chỉ quyết định cách giải quyết tình huống trước mắt mà còn ảnh hưởng đến tâm lý và kỹ năng xã hội của trẻ về lâu dài.

Vậy cha mẹ nên làm gì khi con về nhà trong nước mắt, nói rằng mình đã bị bạn đánh?

Những phản ứng sai lầm của cha mẹ khi trẻ bị bạn đánh

1. Khuyến khích con đánh lại

Một số cha mẹ tin rằng "bị đánh thì phải đánh lại" để không bị bắt nạt.

Chị T kể lại: "Lần đầu con gái tôi bị bạn đánh, tôi bảo con: 'Nếu ai đánh con, con phải đánh lại, không được để bị bắt nạt'. Nhưng sau đó, cô giáo phản ánh với tôi rằng, con bé đánh bạn khác chỉ vì một mâu thuẫn nhỏ. Lúc đó tôi mới nhận ra, mình đã vô tình dạy con dùng bạo lực để giải quyết vấn đề".

Việc dạy trẻ đánh lại có thể khiến trẻ hình thành xu hướng giải quyết mâu thuẫn bằng bạo lực thay vì tìm cách đối thoại, hòa giải. Về lâu dài, trẻ có thể gặp khó khăn trong việc xây dựng các mối quan hệ xã hội lành mạnh.

2. Lập tức đi tìm phụ huynh của bạn kia để "nói chuyện"

Một số bậc phụ huynh, vì thương con, lập tức đến trường hoặc tìm gặp cha mẹ của đứa trẻ kia để làm cho ra lẽ.

Chị H kể lại: "Con tôi về nhà khóc vì bị bạn đánh. Tôi giận quá, kéo con sang nhà bạn kia để nói chuyện với mẹ bạn ấy. Nhưng thay vì nhận lỗi, họ cũng nổi giận, nói rằng con tôi hư trước. Hai bên cãi nhau một trận, đến mức hai đứa nhỏ sau này cũng không chơi với nhau nữa".

Sự can thiệp quá mức của cha mẹ có thể khiến mâu thuẫn giữa trẻ con trở thành xung đột giữa người lớn, ảnh hưởng đến quan hệ giữa hai gia đình, thậm chí khiến trẻ khó kết bạn hơn.

3. Trách móc con vì đã không tự bảo vệ bản thân

Không ít cha mẹ, sau khi nghe con kể chuyện, lại vô tình trách móc con vì đã để mình bị đánh:

"Sao con không tránh đi?".

"Sao con lại để bạn bắt nạt như thế?".

"Mạnh mẽ lên! Không ai giúp con được đâu".

Những lời nói này có thể khiến trẻ cảm thấy xấu hổ, tự ti và bất lực. Thay vì tìm kiếm sự an ủi từ cha mẹ, trẻ có thể chọn cách giữ kín những chuyện buồn trong lòng, dẫn đến tổn thương tâm lý lâu dài.

Cha mẹ nên xử lý như thế nào?

- Bình tĩnh lắng nghe, không phản ứng vội

Điều quan trọng nhất khi con kể rằng mình bị đánh là hãy lắng nghe. Thay vì phản ứng ngay lập tức, cha mẹ nên hỏi con một cách nhẹ nhàng:

"Chuyện gì đã xảy ra?".

"Bạn ấy đánh con vì lý do gì?".

"Con đã làm gì sau đó?".

Hãy để trẻ kể lại câu chuyện theo cách của mình, không cắt ngang hay vội vàng đưa ra kết luận. Điều này giúp trẻ cảm thấy được tôn trọng và có thể chia sẻ một cách chân thành.

- Công nhận cảm xúc của con

Trẻ nhỏ chưa có nhiều kinh nghiệm xử lý cảm xúc, vì vậy khi bị đánh, chúng có thể cảm thấy sợ hãi, buồn bã hoặc tức giận.

Cha mẹ có thể nói:

"Mẹ biết con đang buồn lắm, bị bạn đánh là chuyện không vui chút nào".

"Nếu mẹ bị ai đó đối xử như vậy, mẹ cũng sẽ cảm thấy tổn thương".

Việc thừa nhận cảm xúc giúp trẻ cảm thấy được lắng nghe, đồng cảm và có thể giúp trẻ bình tĩnh hơn.

- Giúp con tìm cách giải quyết

Thay vì bảo con đánh lại hoặc trốn tránh, cha mẹ nên hướng dẫn con cách xử lý thông minh và tự lập.

Dạy con giao tiếp rõ ràng: "Lần sau, nếu bạn ấy đánh con, con hãy nói: 'Bạn không được đánh tớ. Nếu bạn tiếp tục, tớ sẽ nói với cô giáo'".

Hướng dẫn con tìm sự giúp đỡ: Nếu xung đột nghiêm trọng hoặc con bị bắt nạt thường xuyên, hãy khuyến khích con báo cho giáo viên hoặc người lớn đáng tin cậy.

Dạy con tránh những cuộc xung đột không cần thiết: "Nếu con thấy bạn ấy có dấu hiệu tức giận, con có thể bước ra xa để tránh xô xát".

Khi nào cần có sự can thiệp của cha mẹ?

Trong một số trường hợp, cha mẹ cần liên hệ với giáo viên hoặc phụ huynh của bạn kia nếu:

- Con bị đánh thường xuyên và có dấu hiệu bị bắt nạt.

- Con có vết thương nghiêm trọng.

- Con trở nên sợ hãi, thu mình, không muốn đi học.

Tuy nhiên, khi trao đổi với giáo viên hoặc phụ huynh khác, hãy giữ thái độ bình tĩnh, lịch sự, tránh biến một xung đột trẻ con thành vấn đề căng thẳng giữa các gia đình.

Khi con bị đánh, cha mẹ không chỉ đối mặt với một sự việc đơn lẻ mà còn có cơ hội giáo dục con về cách xử lý xung đột trong cuộc sống. Đừng khuyến khích bạo lực, nhưng cũng đừng để con nhún nhường quá mức. Đừng giải quyết hộ con, hãy dạy con cách tự xử lý. Hãy giúp con hiểu rằng, dù chuyện gì xảy ra, cha mẹ vẫn luôn bên cạnh ủng hộ và bảo vệ con.

Trẻ em không thể tránh khỏi xung đột, nhưng nếu được hướng dẫn đúng cách, chúng sẽ học được cách đối mặt và vượt qua khó khăn một cách khôn ngoan.